Turfstekke

(Trochferwiisd fan Turfwinning)

Turfstekke is by de drûge ferfeanting it fuortstekken fan de heechfeanlaach dy't bleat komd is te lizzen nei it weiheljen fan de bonkierde.

Turfstekken. De bûgde man op de foargrûn brûkt in opskot. (Der stiet ek in opskot ûnder tsjin it fean). Foar him stiet de slachkroade. Wat fierder nei efteren brûke twa turfgravers in stikker. Hielendal efteroan stiet in lid fan de ploech mei de slachkroade ûnderweis nei it setfjild
Meganysk stekke turf yn it Sealterlân, 1982

Ferskillen bewurkje seksje

It turfstekken wie yn elke streek oars organisearre en bard yn elke streek mei oar ark dy't ek per streek oars neamd waarden, en dan feroare dat alles ek noch yn de rin fan de tiid. Boppedat waard it proses beynfloede troch de winske soarte turf.

Ploech bewurkje seksje

Rûchwei kin steld wurde dat it turfstekken barde troch in ploechje fan in stik of fjouwer persoanen. Dat koenen folwoeksen manlju wêze, mar ek wol froulju en jonges. Ien fan de turfgravers stie wat fierder nei boppen om mei in stikker it fean op maat te snijen. Wat leger stie in twadde turfgraver dy't mei it opskot of de oplizzer de turven losstuts en op in slachkroade sette. Troch oare leden fan de ploech waard dy kroade, beladen mei 12 oant 20 turven dy't byelkoar wol 70 kilo wêze koenen, nei it setfjild riden. De turfgraversploech kon sa op ien dei sa'n 6.000 turven meitsje. Mei in houten stok fan acht foet (sa 250 sm), foarsjoen fan koperen nonnen (as ûnderferdieling), waard de deiproduksje metten troch de stokkebaas (opsichter). Elk jier waard 1 a 1,5 meter ôfgroeven.

Graafseizoen bewurkje seksje

Der waard mar sa'n 12 wike jiers turfstutsen. Der waard healwei maart begûn: troch earder te begjinnen soe troch froast oan de grûn de turf oantaasten wurde kinne. Ein juny waard stoppe, om net de kans te rinnen dat de turf net mear drûch waard.

Nei it wurk yn de turf begûn it wurk by de boer: meanen, haaien, slatten, stikelmeane, neigershaaie, gerskjen, yn de ierappels of oar gewaaks. Yn de wintertiid wie it dreech om wurk te finen.

Tekening bewurkje seksje

Tekening fan it turfstekken- en drûgjen (fan de Sealterske Wikipedy):

 
Turfstekke

Sjoch ek bewurkje seksje