De ferzje fan 4 okt 2020 om 20.47 wizigje Ieneach fan 'e Esk (oerlis \| bydragen) Rjochte-útfurders, Behearders 233.958 edits L Ieneach fan 'e Esk hat de side Argimedes omneamd ta Archimedes: dy 'ferfrysking' snap ik net ←Toan eardere ferskillen		De hjoeddeiske ferzje sûnt 4 okt 2020 om 20.48 wizigje weromsette Ieneach fan 'e Esk (oerlis \| bydragen) Rjochte-útfurders, Behearders 233.958 edits L Argimedes --> Archimedes
Rigel 1: [[Ofbyld:Gerhard Thieme Archimedes.jpg\|thumb\|300px\|right\|Brûnzen byld fan ~~Argimedes~~Archimedes by it [[Archenhold Observatory]] yn [[Berlyn]], makke troch Gerhard Thieme yn 1972.]] '''~~Argimedes~~Archimedes fan Syrakuse''' ([[287 f.Kr.\|287]]-[[212 f.Kr.]]) wurdt tsjintwurdich beskôge as de grutste en ferneamdste [[wiskundige\|wis]]- en [[natuerkundige]] fan de [[Aldheid]]. De berekkening fan it [[Py (wiskunde)\|py-getal]] en de [[wet fan ~~Argimedes~~Archimedes]] wurde oan him taskreaun. == Libben == ~~Argimedes~~Archimedes waard berne yn [[Syrakuse (Italië)\|Syrakuse]] yn [[287 f.Kr.]] Hy wie soan fan de stjerrekundige Fidias, en hearde by de famylje fan [[Hiëro II]], hearsker fan Syrakuse. Hy studearre yn de wichtige 'universiteitsstêd' [[Aleksandrje]] mei syn ferneamde [[Bibleteek fan Aleksandrje\|bibleteek]], dêr't er learling wie fan [[Euklides]]. Hy rekke der befreone mei [[Eratosthenes]]. Nei syn stúdzjes gong er werom nei Syrakuse, en lei him ta op alle ûnderdielen fan de wiskunde en de fysika, dêr't er in master in waard. Hy hâlde him oeral mei dwaande, fan de abstrakte matematika oant de praktyske meganika en de resultaten fan syn ûndersyk skreau er op yn in rige monografyen, dêr't tsien fan bewarre bleaun binne. Rigel 9: Troch de ûntdekking fan de nei him ferneamde ''wet'' koed er bewize dat de gouden kroan fan Hiëron ferfalske wie troch in edelsmid, dy't der sulver oan tafoege hie. Neffens de oerlevering soed er - neidat er it teoretyske bewiis levere hie - entûsjast oer strjitte rûn hawwe en raasd hawwe: ''"Eureka, eureka!" = "Ik haw it (fûn), ik haw it (fûn)!"'' Yn syn eigen tiid waard hy benammen sjoen as de útfiner fan allegearre kriichs- en oare tugen, apparaten, hyskranen en katrollen. Ek perfeksjonearre hy de wurking fan de Egyptyske wetterskroef, dy't ek wol de wetterskroef fan ~~Argimedes~~Archimedes neamd wurdt. By de ynname fan Syrakuse troch de Romeinen yn 212 f.Kr. (ûnder de [[Twadde Punyske Oarloch]]) waard ~~Argimedes~~Archimedes deadien troch in fanatike, mar net neitinkende Romeinske soldaat doe't er drok dwaande wie mei syn tinkwurk. [[Kategory:Aldgryksk natuerkundige]]

Archimedes: ferskil tusken ferzjes