1914: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Tulp8 (oerlis | bydragen)
Tulp8 (oerlis | bydragen)
Rigel 22:
*[[30 july]] - Yn reäksje op 'e [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[oarloch]]sferklearring oan [[Servje]] kundiget [[Ruslân]] de algehiele [[mobilisaasje]] ôf.
*[[31 july]] - [[Eastenryk-Hongarije]] kundiget de [[mobilisaasje]] ôf.
*[[31 july]] - Yn [[Frankryk]] wurdt de [[sosjalistysk]]e foaroanman [[Jean Jaurès]] fanwegen syn ferset tsjin 'e Frânske dielname oan in grutte [[Jeropa|Jeropeeske]] [[oarloch]] by in [[oanslach]] [[fermoarde]] troch de ekstreem-rjochtse [[nasjonalist]] [[Robert Villain]].
*[[1 augustus]] - Yn 'e reäksje op 'e oanboazjende spannings tusken [[Dútslân]] en de Frânske bûnsgenoat [[Ruslân]] kundiget [[Frankryk]] de [[mobilisaasje]] ôf. Dêrop kundiget ek Dútslân de mobilisaasje ôf. [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] [[Dútske ynfal yn Lúksemboarch (1914)|kringe oer de grinzen]] fan [[Lúksemboarch (gruthartochdom)|Lúksemboarch]]. Tsjin 'e jûn ferklearret Dútslân de oarloch oan Ruslân. It [[Feriene Keninkryk]] warskôget dêrop it Dútske regear dat it in ynfal yn it [[neutraliteit|neutrale]] [[Belgje]] as in ''[[casus belli]]'' beskôgje sil.
*[[2 augustus]] - De [[Dútske besetting fan Lúksemboarch yn de Earste Wrâldkriich|Dútske besetting fan Lúksemboarch]] wurdt foltôge. Dútslân stjoert it [[regear]] fan [[Belgje]] in [[ultimatum]] om Dútske troepen troch te litten nei [[Frankryk]]. Belgje wegeret frijwol daliks.
Rigel 42:
*[[26 augustus|26]]-[[30 augustus]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] bringe it [[Ruslân|Russyske]] leger nei de [[Russyske ynfal yn East-Prusen (1914)|Russyske ynfal yn East-Prusen]] in ferpletterjende nederlaach ta yn 'e [[Slach by Tannenberg]].
*[[27 augustus]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] en [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] foltôgje de ferovering fan 'e [[koloanje]] [[Dútsk-Togolân]].
*[[2 septimber]] - Mei it each op 'e [[Blitzkrieg|flugge Dútske opmars]] wykt it [[Frankryk|Frânske]] [[regear]] út [[Parys]] tebek nei [[Bordeaux (stêd)|Bordeaux]].
*[[3 septimber]] - Yn 'e [[Slach om Lemberg (1914)|Slach om Lemberg]] behelje de [[Ruslân|Russen]] in oerwinning op it [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] leger, wêrby't 100.000 man [[kriichsfinzen]] nommen wurde.
*[[3 septimber]] - In healjier nei syn oanstelling as [[foarst]] fan [[Foarstedom Albaanje|Albaanje]], ferlit de [[Dútslân|Dútske]] [[ealman]] [[Willem II fan Wied]] [[Albaanje]] as in desyllúzjonearre man.
Rigel 50:
*[[7 septimber|7]]-[[14 septimber]] - Yn 'e [[Earste Slach by de Mazoeryske Marren]] bringe de [[Dútslân|Dútsers]] de [[Ruslân|Russen]] op 'e nij in swiere nederlaach ta.
*[[15 septimber]] - By de [[Slach oan de Aisne]] wurdt it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] stabilisearre. De earste [[rinfuorgen]] wurde groeven. De kommende fjouwer jier sil der net folle beweging yn 'e frontlinys mear wêze.
*[[15 septimber]] - De lêste [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[marinier]]smariniers lûke har werom út [[Meksiko]]. Dêrmei komt in ein oan 'e yn [[april]] begûne [[Amerikaanske besetting fan Veracruz]].
*[[18 septimber]] - Begjin fan 'e saneamde [[Wedrin nei de Kust]] fan 'e [[Noardsee]] en [[It Kanaal]] troch de [[Dútslân|Dútsers]] en de [[Alliëarden]] oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]].
*[[oktober]] - Op 'e [[Revolúsjonêre Konvinsje fan Aguascalientes|Revolúsjonêre Konvinsje]] yn [[Aguascalientes (stêd)|Aguascalientes]] brekt ferdieldheid út ûnder de [[Meksiko|Meksikaanske]] [[rebel]]len dy't [[presidint]] [[Victoriano Huerta]] ûnder fuotten helle hawwe. It komt ta in brek tusken de grutgrûnbesitter [[Venustiano Carranza]] oan 'e iene kant en de [[boer]]elieders [[Pancho Villa]] en [[Emiliano Zapata]] oan 'e oare kant.