De ferzje fan 24 jan 2021 om 02.29 wizigje Kneppelfreed (oerlis \| bydragen) Behearders 10.012 edits →‎Namme: red ←Toan eardere ferskillen		De ferzje fan 24 jan 2021 om 06.21 wizigje weromsette Kneppelfreed (oerlis \| bydragen) Behearders 10.012 edits dien Neikommende ferskillen →
Rigel 1: [[Ofbyld:Dishekel hispano-cartaginés-2.jpg\|300px\|thumb\|In âlde Kartaachske sjekel mei op de foarkant de ôfbylding fan Melkart/Herkules dat mooglik basearre is op it gesicht fan Hamilkar. Op de efterkant in ôfbylding fan in man dy't op in [[oaljefant]] rydt.s ]]▼ ~~{{Wurk}}~~ '''Hamilkar Barka''' of '''Barkas''' ([[Punysk]]: 𐤇𐤌𐤋𐤒𐤓𐤕𐤟𐤁𐤓𐤒, ''Ḥomilqart Baraq''; om 275 hinne ~~–228~~– 228 f.Kr. ([[Hispanje]])) wie in wichtige Kartaachske steatsman en generaal. Hy waard ferneamd om syn soan [[Hannibal]] dy't yn de [[Twadde Punyske Oarloch]] de [[Romeinske Republyk]] hast op de knibbels krige.▼ ▲[[Ofbyld:Dishekel hispano-cartaginés-2.jpg\|300px\|thumb\|In âlde Kartaachske sjekel mei op de foarkant de ôfbylding fan Melkart/Herkules dat mooglik basearre is op it gesicht fan Hamilkar. Op de efterkant in ôfbylding fan in man dy't op in [[oaljefant]] rydt.s ]] ▲'''Hamilkar Barka''' of '''Barkas''' ([[Punysk]]: 𐤇𐤌𐤋𐤒𐤓𐤕𐤟𐤁𐤓𐤒, ''Ḥomilqart Baraq''; om 275 hinne –228 f.Kr. ([[Hispanje]])) wie in wichtige Kartaachske steatsman en generaal. Hy waard ferneamd om syn soan [[Hannibal]] dy't yn de [[Twadde Punyske Oarloch]] de [[Romeinske Republyk]] hast op de knibbels krige. == Namme == Line 7 ⟶ 6: De namme ''Hamilkar'' is de [[latinisearre]] foarm (''Hamilcar'') fan it [[Gryksk]]e ''Hamílkas'' (Ἁμίλκας), dat wer in [[Hellenisme\|hellenisearre]] foarm fan de [[Punysk]]e namme ''HMLK'' (𐤇𐤌𐤋𐤊), ''HMLQRT'' (𐤇𐤌𐤋𐤒𐤓𐤕) is, en dat letterlik "de broer fan Melkart" betsjutte. De ''cognomen'' ''BRQ'' betsjutte "tongerynslach" of it "skinen". It komt oerien mei de [[Arabysk]]e namme ''Barq'', de [[Hebriuwsk]]e namme ''Barak'' en de Grykske namme ''Keraunos'', dêr't it de namme fan generaals fan wie. De namme waard oan Hamilkar jûn en oan dy syn trije soannen jûn om ûnderskaat te meitsjen, en harren laach stie bekend as de [[Barkiden]]. == Libbensrin == Der is net folle bekend oer it libben fan Hamilkar en de Barkiden fan foar de [[Punyske oarloggen]]. Mooglik kamen se fan oarsprong út [[Syrene]] wei. Hamilkar waard neamd as generaal yn trije foarfallen: tsjin de ein fan de [[Earste Punyske Oarloch]] wie er [[oerbefelhawwer]] fan it Kartaachsk leger yn [[Sisylje]]; hy fersloech de opstannelingen yn de [[~~Hierlingekriich~~hierlingekriich]] yn [[Afrika (Romeinske ryk)\|Afrika]] en oermastere grutte parten fan [[Hispanje]]. De Romeinen neamden him "tongerynslach", dat yn it Punysk as ''BRQ'' (''Baraq'') oerset waard, om't er fluch tasloech. Oan de ein fan de Earste Punyske Oarloch waard Hamilkar fan [[244 f.Kr.]] ôf de oerbefelhawwer fan de Kartaachske striidkrêften yn Sisylje. De kriich yn Sisylje rekke yn it neidiel fan Kartago, dêr't de Romeinen it eilân hast alhiel ûnder kontrôle hiene, útsein twa stêden yn it uterste westen fan it eilân dy't noch yn Kartaachske hannen wiene. Dêrtroch ûntstie der in skeel tusken Hamilkar en generaal [[Hanno de Grutte]], dy't in soad suksessen yn [[Noard-Afrika]] ~~makke~~hie, en dêr't it grutste part fan it leger foar ornearre waard, sa't Hamilkar net oer in soad kriichsfolk beskikte. Troch [[guerilla]]-taktiken wist Hamilkar de Romeinen ferskate kearen te ferslaan en ferlerne gebieten werom te bemasterjen. Mar troch de Romeinske oerwinning yn de [[Slach by de Egadyske Eilannen]] ~~makke~~wiene dy suksessen om 'e nocht en waard Hamilkar fan syn tafier ôfsnien. De Kartaachske Senaat hiet Hamilkar dêrnei om mei de Romeinen oer frede te ûnderhanneljen. Dêrby moast Kartago Sisylje alhiel oan Rome ôfstean en hege reparaasjekosten oan Rome betelje. Dat late yn Kartago ta in jildtekoart en koe it hierlingeleger net betelle wurde. Dat late wer ta rebûlje fan soldaten yn it hierlingeleger, dy't fan oer gâns de doe bekende wrâld kamen. Dat wie tige gefaarlik foar Kartago om't Libyske soldaten stêden yn harren heitelân, dy't ûnder Kartaachske kontrôle wiene, stokelje koene om mei harren mei te dwaan. De [[hierlingekriich]] fan 241 oant 238 f.Kr., dy't dêrtroch ûntstie, foarme in gruttere driging foar it Kartaachske Ryk as de eardere kriich tsjin de [[Romeinske Republyk]]. Nei't de Kartagers ferskate slaggen tsjin de opstannige hierlingen ferlern hiene, krige Hamilkar it oerbefel om de opstân del te bêdzjen. Hy moast no dejingen ferneatigje dy't er earder laat hie. It slagge him om de hierlingen te ferslaan en de opstannige stêden te oermasterjen. Nei de hierlingekriich waard er ek warber as steatsman. De Romeinen hiene gebrûk makke fan de tastân dêr't Kartago yn ferkearde en anneksearre [[Sardynje]] yn [[238 f.Kr.]] Yn it fredesferdrach trije jier dêrfoar waard noch besletten dat Sardynje Kartaachsk bleauwe soe. Faaks giet it beslút, om op it [[Ibearysk Skiereilân]] nije gebieten te bemachtigjen, dêr't de Romeinen oant doe ta noch gjin ynteresse sjen litten hiene, op Hamilkar werom. Fan [[237 f.Kr.]] ôf oermastere er it súdlik en it eastlik part fan Hispanje. Troch it iepenjen fan sulverminen en hannelsplakken koe er it ferlies fan syn bertestêd yn de striid tsjin de Romeinen ryklik kompensearje. It sintrum fan syn Punysk koloniale ryk yn Hispanje waard de stêd Leuke Akra, it hjoeddeistige [[Alicante]]. Dieser Söldnerkrieg von 241 bis 238 bedrohte letztlich die Existenz des punischen Staates stärker als der vorangegangene Krieg gegen Rom. Erst nachdem die Karthager mehrere Schlachten gegen die Aufständischen verloren hatten, wurde der Oberbefehl Hamilkar übertragen, der nun einen Vernichtungskrieg gegen Leute führen musste, die er selbst zum großen Teil jahrelang ausgebildet und kommandiert hatte. Es gelang ihm, eine Wende des Kampfes herbeizuführen und die rebellierenden Städte und Söldner niederzuwerfen. Yn [[229 f.Kr.]] foel Hamilkar yn in striid tsjin de [[Fettoanen]], faaks yn in mûklaach, en kaam om it libben. Syn skoansoan [[Hasdrubal de Skjinne]] folge him op en ferfolge de Kartaachske hearskippij yn Hispanje. In der nächsten Zeit ist Hamilkar sicher auch innenpolitisch aktiv geworden. Die Römer hatten gegen Ende des Söldnerkrieges die Schwäche Karthagos ausgenutzt und im Jahre 238 Sardinien annektiert, das ihm im Friedensvertrag drei Jahre zuvor noch belassen worden war. Vielleicht geht der Beschluss, auf der Iberischen Halbinsel neue Territorien zu unterwerfen, an denen die Römer noch kein Interesse gezeigt hatten, auf Hamilkar zurück. Ab 237 v. Chr. eroberte er den südlichen und östlichen Teil der Iberischen Halbinsel. Durch die Erschließung von Silberminen und Handelsstützpunkten konnte er die Verluste seiner Heimatstadt aus dem Kampf gegen die Römer mehr als ausgleichen. Den Mittelpunkt des punischen Kolonialreiches bildete die Stadt Leuke Akra, das heutige Alicante. == Famylje == 229 v. Chr. fiel Hamilkar in einem Gefecht mit den Vettonen, vielleicht in einem Hinterhalt. Sein Schwiegersohn Hasdrubal erweiterte und festigte in den Folgejahren die Herrschaft der Karthager auf der Iberischen Halbinsel. {{Apart\|Barkiden}} Hamilkar hie op syn minst trije dochters en trije soannen. Syn earste dochter boaske mei [[Bomilkar (suffeet)\|Bomilkar]], dy't in [[suffeet]] fan Kartago wie en dy't de lieding oer de Punyske float yn de [[Twadde Punyske Oarloch]] hie. Syn pakesizzer, [[Hanno, soan fan Bomilkar\|Hanno]], wie in wichtige generaal yn it leger fan syn soan [[Hannibal]]. Syn twadde dochter boaske mei [[Hasdrubal de Skjinne]]. Syn tredde dochter boaske de [[Berbers]]k-[[Numydje\|Numidyske]] stamlieder Naravas, dy't Hamilkar holp yn de [[hierlingekriich]]. Hamilkar hie trije soannen, [[Hannibal]], [[Hasdrubal Barka\|Hasdrubal]] en [[Mago Barka\|Mago]], dy't allegear generaals yn it leger wiene. Der moat ek noch in fjirde soan west hawwe, mar dêr is hast neat oer bekend. == Nijsgjirrich == Neffens in [[leginde]] moast Hamilkar de stifter fan de stêd [[Barselona]] west hawwe, dêr't de namme fan de stêd fan de famylje Barka weikomt. Nettsjinsteande dat wurdt der hjoed-de-dei fanút gien dat de namme Barselona fan it Ibearyske ''Barkeno'' komt. == Keppeling om utens == * [[Jona Lendering]]: [https://www.livius.org/ha-hd/hamilcar/hamilcar2.html Livius.org: Hamilkar Barka] * [http://attalus.org/translate/nepos22.html Cornelius Nepos: Libben fan Hamilkar] {{boarnen\|boarnefernijing= * Werner Huß: ''Die Geschichte der Karthager''. Beck, München 1985, ISBN 3-406-30654-3, S. 246–274. (Handbuch der Altertumswissenschaft III 8) * P. Barceló: ''Hannibal''. C. H. Beck, München 1998, ISBN 3-406-43292-1, side 13. * W. Huß: ''Karthago''. C. H. Beck, München 1995, ISBN 3-406-39825-1, siden 61 en 103. }} {{DEFAULTSORT:Hamilkar Barka}} [[Kategory:Kartaachsk generaal]] [[Kategory:Persoan yn de Punyske Oarloggen]] [[Kategory:Persoan berne yn de 275 f.Kr.]] [[Kategory:Persoan stoarn yn 229 f.Kr.]]

Hamilkar Barka: ferskil tusken ferzjes