Noardbroek: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
RomkeHoekstra (oerlis | bydragen)
No edit summary
RomkeHoekstra (oerlis | bydragen)
Ynfoboks ferfongen. Kaart fan de gemeente Menterwolde net opnommen yn de nije ynfoboks om't dy gemeente yn 2018 opheft is.
Rigel 1:
{{Stêd mei flagge|
{{Universele ynfoboks stêd
Ofbyld= [[Ofbyld:Noordbroek Hoofdstraat26.jpg|300px]] ''Skoalmasterswente út 1700'' |
| namme = Noardbroek
Flagge= [[Ofbyld:Gjin Flagge (Bekend).PNG|120px]] |
| ôfbylding = LocatieNoordbroek.png
Wapen= [[Ofbyld:Noordbroek wapen.svg|60px]] |
| ôfbyldingsbreedte =
Ynwennertal= 1.870 <small>(2020)</small>|
| ôfbyldingstekst =
Oerflak= |
| wapen =
Befolkingstichtens= |
| ynwennertal = 1880 <small>(2019)</small>
Stêdekloft= |
| oerflak =
Hichte= |
| befolkingstichtens =
Lân= [[Ofbyld:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]] |
| stêdekloft =
Bestj. ienh. 1= Provinsje|
| hichte =
Namme bestj. ienh. 1= [[Ofbyld:Flag of Groningen.svg|border|20px]] [[Grinslân]] |
| lân =
Bestj. ienh. 2= Gemeente|
| bestjoerlike ienheid 1 = Provinsje
|Namme nammebestj. bestjoerlikeienh. ienheid 12= [[FileOfbyld:Flag of GroningenMidden-Groningen_vlag.svg|border|20px]] [[Midden-Grinslân (gemeente)|Midden-Grinslân]] |
Bestj. ienh. 3= |
| bestjoerlike ienheid 2 = Gemeente
Namme bestj. ienh. 3= |
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[File:Midden-Groningen_vlag.svg|border|20px]] [[Midden-Grinslân (gemeente)|Midden-Grinslân]]
Bestj. ienh. 4= |
| boargemaster =
Namme bestj. ienh. 4= |
| stedsyndieling =
Stifting= |
| stifting =
Tiidsône= [[UTC]] +1 |
| postkoade = 2279
Simmertiid= UTC +2 |
| tiidsône =
Koördinaten= 53°12′ NB 6°52′ EL|
| simmertiid =
Webside=
| koördinaten = 53° 12' NB, 6° 52' OL
| webside =
}}
'''Noardbroek''' ([[Nederlânsk]] en offisjeel: ''Noordbroek''; [[Grinslânsk]]: ''Noordbrouk'') is in Nederlânsk doarp yn [[Grinslân]], ûntstien yn de iere Midsiuwenmidsiuwen. It doarp leit yn de [[Grinslân|Grinslanner]] gemeente [[Midden-Grinslân (gemeente)|Midden-Grinslân]]. Yn [[2019]] hie it 1.880 ynwenners.
[[Ofbyld:Kerk van Noordbroek.jpg|thumb|[[Tsjerke fan Noardbroek]]]]
[[Ofbyld:Netherlands, Noordbroek, map of 1867.jpg|thumb|222px|Kaart fan de eardere gemeente Noardbroek út 1867.]]
'''Noardbroek''' ([[Nederlânsk]] en offisjeel: ''Noordbroek''; [[Grinslânsk]]: ''Noordbrouk'') is in Nederlânsk doarp yn [[Grinslân]], ûntstien yn de iere Midsiuwen. It doarp leit yn de Grinslanner gemeente [[Midden-Grinslân (gemeente)|Midden-Grinslân]]. Yn [[2019]] hie it 1.880 ynwenners.
 
Under Noardbroek falle de buorskippen [[Stootshorn]], [[Korengarst]] en [[Noardbroeksterhamrik]], en de eardere buorskippen Noardbroeksterfean, [[Veenhuizen (bûtenplak)|Veenhuizen]], Westfalen en Zuiderveen. De earste trije buorskippen foarmen sûnt 1660 it kerspel [[Noardbroeksterhamrik]]. Yn it bûtengebiet waard ûnderskied makke tusken Zuiderklei (tsjinoer Zuiderveen), [[Evenreitstermolenkolonie#Naam|Evenreiten]], Bovenland, [[Noardbroekstermar|Bovenmeerland]] en De Kampen. De Noardbroekstermar waard om 1612 droechlein.
Line 35 ⟶ 32:
 
==Algemien==
Fan 1811 oant 1 july 1965 wie Noardbroek in selsstannige gemeente. Fan dy datum ôf foarme Noardbroek mei Súdbroek de gemeente [[Oosterbroek (gemeente)|Oosterbroek]], dy’t yn 1989 fusearre mei [[Muntendam]] en [[Meeden]] ta de gemeente [[Menterwâlde]]. De gemeente Menterwâlde gyng op 1 jannewaris 2018 op yn de nije gemeente Midden-Grinslân.
 
Noardbroek leit oan de noardkant fan de A7 en bewesten fan de N33. Fan 1910 oant 1934 hie it doarp in spoarstasjon oan it spoar Súdbroek – DelfsylSúdbroek–Delfsyl fan de [[Noordoosterlocaalspoorweg-Maatschappij]].
 
== Skiednis ==
[[Ofbyld:Netherlands, Noordbroek, map of 1867.jpg|thumb|222px220px|left|''Kaart fan de eardere gemeente Noardbroek út 1867.'']]
Noardbroek is in feanoanmakdoarp út de tsiende of alfde iuw, dat nei alle gedachten fan de ouwers ôf fan inkelde streamkes ûntstien is. It wurd [[-broek (toponym)|''-broek'']] yn de namme ferwiist nei de boaiemtastân: [[moeras]]sige grûn. Oant ûngefear de fjirtjinde iuw lei Noardbroek fierder nei it easten. Fanwegen wetteroerlêst en stoarmfloeden sochten de bewenners de hegere grûnen op. Oant om 1900 hinne waarden de sânikkers fan elkoar skieden troch begroeide houtwâlen of ''klingen''. Dochs skine ek de legere stikken fan it doarp bewenne bleaun te wêzen, sels neidat de [[Dollard]] hjir in klaailaach ôfsetten hie.
 
Oer in eardere tsjerke is neat bekend. Acker Stratingh en Venema kartearje in âld tsjerkhôf oan de Pastorijwei. Ek it toponym ''Oudehoff'' liket dêrop te wizen. Dêrneist binne der oanwizings foar in âlder tsjerkegebou yn [[Rommelskerken]] by Korengarst. Oer de midsiuwen is net folle bekend. Der binne gjin dúdlike spoaren fan stienhuzen fûn. Wol stie der nei alle gedachten in stienhûs oan de Grachtleane. Dit sil it wenstee fan in sekere Remben Gockinga wêze, dy’tdy't yn 1441 neamd wurdt. Yn de santjinde iuw stie hjir in hûs dat Bouckenborg neamd waard.
 
Yn 1401 waard Noardbroek bestraftstraft omdat it partij keazen hie foar de Gockinga's. De pleatsen waarden plondere, de tsjerke yn de brân stutsen. Fiif gouden skrinen waarden stellen, wylst de mistsjelken en kazuifels proai waarden fan de flammen. In nôtmulder wurdt neamd yn 1548. Al yn de santjinde iuw hie it doarp twa skoallen: de iene oan de râne fan it tsjerkhôf, de oare midden yn it doarp en mei in eigen klokketoer. Letter hie it doarp ek in rjochthûs.
 
Der stiene meardere bûtens. De âldste wie “Veenhuizen” yn Stootshorn, neamd omtrint 1650, en troch de tiid eigendom fan de famyljes Van Hoorn, Munninghe, Van Sijsen en [[Gockinga]]. De grutte bosken en wetterpartijen wiene der noch yn de njoggentjinde iuw. Ungefear oan it begjin fan de Oosterstraat stie it “Noorderhof” fan de famylje Wolters. Fierders hie de famylje De Veencamp hjir om 1750 hinne in bûtenpleats mei swiere ikebeammen, iperen en esken.
Line 51 ⟶ 49:
 
== It besjen wurdich ==
[[Ofbyld:KerkTsjerke vanfan NoordbroekNoardbroek.jpg|thumb|250px|''[[Tsjerke fan Noardbroek]]'']]
* De Herfoarme [[tsjerke fan Noardbroek]], in midsiuwske let-[[romanogotyk|romanogoatyske]] [[krústsjerke]] mei in lossteande romaanske toer, beide boud yn de earste helte fan de 14e iuw, en herfoarme pastorij út 1822 mei Ingelske tún
[[Ofbyld:Nôt- en pelmûne 'De Noordstar', Noardbroek.jpg|thumb|250px|''Nôt- en pelmûne [[De Noordstar (Noardbroek)|De Noordstar]]'']]
[[Ofbyld:Noardbroek, monumintale pleats oan de Haadstrjitte 100.jpg|250px|thumb|''Noardbroek, Haadstrjitte 100'']]
* De Herfoarme [[tsjerke fan Noardbroek]], in midsiuwske let-[[romanogotyk|romanogoatyske]] [[krústsjerke]] mei in lossteande [[Romaanske arsjitektuer|romaanske]] toer, beide boud yn de earste helte fan de 14e iuw, en herfoarme pastorij út 1822 mei Ingelske tún
* Minniste tsjerke fan 1811 mei pastorij
* Eardere doarpsgerberch 'Wapen van Noordbroek', datearjend út de 17e iuw
Line 76 ⟶ 77:
* [http://www.darnoordbroek.nl/ Doarpsadvysried Noardbroek]
* Annelies Vermue, '[https://www.rug.nl/research/kenniscentrumlandschap/mscripties/masterscriptie_af_vermue.pdf Noordbroek: een interdisciplinair onderzoek naar de vorming en ingebruikname van de kleilanden in de 15e en 16e eeuw]', Grins: masterskripsje lânskipsskiednis, 2012
----
{{Commonscat|Noordbroek|Noardbroek}}
}}
{{Koördinaten|53_11_36_N_6_52_27_E_type:city_zoom:15_region:NL|53° 11' NB, 6° 52' EL}}