Abe de Vries (skriuwer): ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
L →‎Essays: [[]]
update bibio + links
Rigel 5:
Nei de middelbere skoalle Simon Vestdijk yn Harns studearre er [[politikology]] oan de [[Universiteit fan Amsterdam]]. Dy stúdzje wie dêr doe, yn 1983, noch [[Marksisme|marxistysk]] oriïntearre en dat soe in belangrike ynfloed hawwe op it libben en wurk fan De Vries. Yn Amsterdam ûntwikkele er in grutte belangstelling foar de literatuer, benammen foar poëzij.<ref>[http://www.sirkwy.nl/titel/254#.VmLpdXo3U_s "Abe de Vries"]. ''Sirkwy: Fryske Literatuerside''. [[Tresoar]]. 2009–2012. Krigen 1 desimber 2015.</ref>
 
Nei syn tsjinstplicht tekene er by en wurke noch seis jier op kontraktbasis as ynljochtinge-offisier. Fan 1993 oant 1996 studearre er skiednis yn Grins. Ek heechlearaarSkiednisfilosoof [[Frank Ankersmit]] soe, hoewol't dy in útsprutsen liberaal wie, in wichtige ynfloed hawwe op it tinken fan De Vries, troch syn yntellektuele, teoretyske oanpak fan de skiedskriuwing.<ref>[http://www.sirkwy.nl/titel/254#.VmLpdXo3U_s "Abe de Vries"]. ''Sirkwy: Fryske Literatuerside''. Tresoar. 2009–2012. Krigen 1 desimber 2015.</ref>
 
Underwilens joech De Vries les oan de leden fan it fredesleger yn Bosnië en Kroatië oer de eftergrûnen fan it konflikt yn dy lannen en skreau er dêr opinystikken oer foar alle lanlike kranten. Yn 1996 waard er ferslachjouwer by it Grinslanner Algemien Parseburo Tammeling. Yn 1999 waard er, út ûnfrede oer de emosjonele en iensidige berjochtjouwing, korrespondint yn Belgrado foar it ANP, ''Trouw'' en ''Elsevier''. Fan 2000 oant 2006 wie er bûtenlânredakteur by ''Elsevier'' en makke er foar de reportaazjes reizen nei ûnder mear eks-Joegoslavië, Roemenië, Hongarije, Eastenryk, Tsjechië, Frankryk, Poalen, Ruslân en Afghanistan.<ref>[http://www.epibreren.com/rs/vries.html "Abe de Vries"]. ''Epibreren''. De Dichters uit Epibreren. 31 desimber 2004. Krigen 1 desimber 2015.</ref>
 
Yn febrewaris 2003 naamrjochte De Vries it inisjatyfliterêre ta de oprjochting fantydskrift ''[[Farsk]]'' op, dêr't er oant oktober 2006 haadredakteur fan wie. Dêrneist skreau er op it ynternet syn ienmanstydskrift ''Oranzjery De Kopspiker'', dat er yn 2010 ferfong troch it webloch ''Seedyksterfeartfisk''. Dat wie jierrenlang it liedende Frysk-literêre bloch, mei ynhâld, dy't it artistyk-kulturele likegoed as it miljeu-aktivistyske debat ynformearre.
 
Begjin 2005 folge er [[Jabik Veenbaas]] op as proazaresinsint by de ''Ljouwerter Krante''. Fan 2006 oant 2011 wie er útjouwer by de Friese Pers Boekerij/Noordboek. Fan 2011 ôf is er ferbûn oan it ''[[Friesch Dagblad]]'', earst as resinsjeskriuwer fan Fryske poëzij en essayïstyske publikaasjes, ferslachjouwer fan algemien-kulturele ûnderwerpen en kollumnist fan de wyklikse kollum "Skroeier" en fan 2014 ôf ek as einredakteur fan it ''Friesch Dagblad''.
Rigel 22:
Yn 2005 krige De Vries de [[Gysbert Japicxpriis]] foar syn twadde bondel ''In waarm wek altyd''. Hy is dêrmei, neist [[Trinus Riemersma]], [[Jan Wybenga]] en [[Willem Abma]] de fjirde Fryske skriuwer dy't de priis krige foar in jong oeuvre; der hat noch nea sa'n koarte tiid sitten tusken it opnimmen fan it literêre metier en it ûntfangen fan de Gysbert Japicxpriis as by it takennen fan dy priis oan De Vries.
 
Yn jannewaris 2013 ferskynde de sechsde bondel ''Ravensulver/Ravenzilver''. Al twa jier letter, yn 2015, ferskynde de sânde bondel, ''Brek dyn klank''. ''Brek dyn klank'' giet opnij yn op de postmoderne ûntwoartele relaasjes, mar fan in mear delikaat, trochlibbe perspektyf út as it eardere wurk, wylst it tagelyk de klassike foarm bewarret.<ref>Meulen, Jelle van der, oktober 2020, [httphttps://homewww.planetfrieseliteratuur.nl/~meul2882abe-de-vries/fries/Vries,Abede.html "Abe de Vries"]. ''Friese-literatuursite''. Jelle van der Meulen. 2015. Krigen 124 desimberjuny 20152021.</ref>
 
Mei ''Opskuorgebieten'', yn 2017, wiene de matearje en foarm feroare. Yn fêste fersfoarm, mei einrym en metrum, waard it persoanlike polityk. De mankelikens bleau, mar net langer lei de boarne dêrfan by de inkeling dy't syn natuer net de baas kin. Oarsom stribbet de 'ik' yn ''Blaumelly'' (2020) net minder romantysk as yn de ''Weromkommer'' nei ferbining mei de dingen om him hinne. En dat slagge ek, as de macht de dichter syn lân en syn taal net ferrinnewearje soe.
 
== Essays ==
Dêrneist is De Vries ien fan de belangrykste essayskriuwers fan Fryslân. In stikmannich wichtige essays oer de Fryske poëzy hawwe har wei fûn as ynliedingen fan antologyen en sammelbondels. De essaybondels oer de Fryske literatuer, ''Identiteit & kowesturten'' út 2008, ''Erfskip & krisis'' út 2015 en ''Winternocht & moannereis'', binne in idiosynkratyske mjuks fan empiryske literatuerskiednis, filosofyske kultuerkrityk en persoanlike refleksje op de eigen woartels. De fariearre aspekten wurde byinoar holden troch in sterk engaazjemint. De lêste bondel, ''Winternocht & moannereis'', is dêrby rjochte op dekanonisearring fan de njoggentjinde-iuwskeieuske Fryske literatuer. De bondel is net op papier útbrocht mar hielendalfergees te lêzen op it online literêr tydskrift ''[[Fers2]]''.
 
== Fotografy ==
Rigel 33:
 
== Bibliografy ==
=== DichtbondelsPoëzy ===
* 2002 - ''De weromkommer yn it ûnlân''
* 2004 - ''In waarm wek altyd''
Rigel 53:
*2016 - ''Winternocht & moannereis. Essays oer Fryslân en Fryske literatuer 3''
 
===OersettingsOersettingen===
* 2007 - ''Sjoerd Spanninga - Indian Summer. Een keuze uit zijn gedichten'' (ek oersetten; meiko-oersetter [[Jabik Veenbaas]])
* 2013 - ''[[Ynferno (boek)|Ynferno]]'' (nei ''[[Inferno (boek)|Inferno]]'', fan [[Dan Brown]])
*2013 2017 –- ''[[Hoe'tYnferno God Ferdwûn út Jorwert(boek)|Ynferno]]'' (nei ''[[HoeInferno God Verdween uit Jorwerd(boek)|Inferno]]'', fan [[GeertDan MakBrown]])
* 2017 - ''[[Hoe't God Ferdwûn út Jorwert|Hoe't god ferdwûn út Jorwert]]'' (''[[Hoe God Verdween uit Jorwerd]]'', fan [[Geert Mak]])
* 2019 - ''In rûgel wyt. Gedichten fan Robert Frost''. 32 Fryske oersettingen fan gedichten fan de Amerikaanske dichter Robert Frost (1874-1963). Allinne as e-boek ferskynd, [https://onedrive.live.com/?authkey=%21ALNezDg8UrcLEoQ&cid=7338C7A9EDD4F3FD&id=7338C7A9EDD4F3FD%211636&parId=root&o=OneUp. hjir te lêzen].
*2019 - ''Mijn harp is voor jou. Gedichten van Piter Jelles Troelstra (1860-1930)'' (mei ynlieding)
* 2019 - ''In rûgel wyt. Gedichten fan [[:en:Robert_Frost|Robert Frost]]''.
*2020 - ''Boechbylden'' (blomlêzing út de gedichten fan [[Jan Jacob Slauerhoff|J.J. Slauerhoff]]; ko-oersetter Eppie Dam)
*2021 - ''Testamint fan de siel'' (fan [[Hylke Speerstra]])
 
=== FerskaatLiterêr-Histoarysk ===
* 2004 - ''It sil bestean'' (Essay en blomlêzing út it wurk fan [[Obe Postma]])
* 2005 - ''Skielk beart de hjerst'' (Essay en blomlêzing út it wurk fan [[Douwe Kiestra]])
* 2008 - ''Het goud op de weg. De Friese poëzie sinds 1880''
* 2016 - ''Marten Hepkes Bakker: Dan krije ek de fûgels dien - gedichten''
* 2011 - "Fergettten pommerant. De poëzij fan Tjitte Piebenga as 'missing link'" (Ynlieding by it ''Sammele wurk - Poëzij'' fan [[Tjitte Piebenga]])
*2019 - ''Duvelskeunstner'' (blomlêzing gedichten fan Waling Dijkstra, mei ynlieding)
* 2012 - "De tsjustere Apollo" (Ynlieding by de ''Samle fersen'' fan [[Jan Wybenga]])
* 2013 - ''Bulldozers en bloednoazen. De stadsrand van Leeuwarden. '' (Foto's fan de stedsrâne fan Ljouwert)
* 2014 - ''Friesland''-''Fryslân'' (Foto's fan Fryslân)
* 2020 - ''Folksskriuwer'' (Karlêzing mei proaza fan [[Waling Dykstra]])
*2021 - (Op komst) ''It Fryske fers fan 2000 oant 2020'' (ko-gearstaller Elmar Kuiper)
 
=== GearstaldGearstallen/redaksje ===
* 2007 - ''Sjoerd Spanninga - Indian Summer. Een keuze uit zijn gedichten'' (ek oersetten; mei [[Jabik Veenbaas]])
* 2009 - ''Boerewurk'' - [[Johannes Doedes de Jong]]
* 2009 - ''Giftige Zomerzomer / Giftige Simmersimmer'' (mei [[Albertina Soepboer]])
* 2011 - "Fergettten pommerant. De poëzij fan Tjitte Piebenga as 'missing link'" (Ynlieding by it ''Sammele wurk - Poëzij'' fan [[Tjitte Piebenga]])
*2016 - ''Marten Hepkes Bakker: Dan krije ek de fûgels dien - gedichten''
* 2012 - "De tsjustere Apollo" (Ynlieding by de ''Samle fersen'' fan [[Jan Wybenga]])
* 2013 - ''Bulldozers en bloednoazen. De stadsrand van Leeuwarden. '' (Foto's fan de stedsrâne fan Ljouwert)
* 2014 - ''Friesland''-''Fryslân'' (Foto's fan Fryslân)
 
== Prizen ==