Stilicho's Piktyske Oarloch: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
No edit summary
wurk dien
Rigel 1:
{{Ynfoboks militêr konflikt
{{wurk}}
|conflict=Stilicho's Piktische oarloch
{{Ynfoboks militêr konflikt|conflict=|partof=|casus=|date=[[398]]|place=[[muorre fan Hadrianus]], [[Skotlân]]|result=Pikten, Saksen ferslein|combatant1=[[West-Romeinske Ryk]]|combatant2=[[Pikten]], [[Saksen (folk)|Saksen]]|commander1=[[Stilicho]]|commander2=|strength1=± 10.000|strength2=net bekend|casualties1=|casualties2=}}
|image=[[Ofbyld:Roman.Britain.north.350.400.jpg|300px]]
'''Stilicho's Piktische oarloch''' is in namme jûn oan in rige fjildslaggen yn [[Brittanje|Britannia]] om-ende-boy 398 AD. De striid wie tusken it [[Westromeinske Ryk|Romeinske leger]] ûnder lieding fan [[Stilicho]] en de [[Pikten]]. Oer dit konflikt is net folle bekend, inkeld de antike skriuwer [[Klaudianus]] (370-404) hat dêroer skreaun. In oare boarne is ''De Excidio et Conquestu Britanniae'' fan [[Gildas]] út 'e sechsde ieu. De oarloch einige yn in Romeinske oerwinning.
|partof=
|casus=
|date=[[398]]|place=[[muorre fan Hadrianus]], [[Skotlân]]|result=Pikten, Saksen ferslein
|combatant1=[[West-Romeinske Ryk]]|combatant2=[[Pikten]], [[Saksen (folk)|Saksen]]
|commander1=[[Stilicho]]
|commander2=
|strength1=± 10.000|strength2=net bekend|casualties1=
|casualties2=
}}
'''Stilicho's Piktische oarloch''' is in namme jûn oan in rige [[fjildslach|fjildslaggen]] yn [[Brittanje|Britannia]] om-ende-boy 398 AD. De striid wie tusken it [[Westromeinske Ryk|Romeinske leger]] ûnder lieding fan [[Stilicho]] en de [[Pikten]]. Oer dit konflikt is net folle bekend, inkeld de antike skriuwer [[Klaudianus]] (370-404) hat dêroer skreaun. In oare skriftlike boarne is ''De Excidio et Conquestu Britanniae'' fan [[Gildas]] út 'e sechsde ieu. De oarloch einige yn in Romeinske oerwinning.
 
== Boarnen ==
Klaudianus lofrede ''Eutropium'' oer Stilicho fertelt oer dizze oarloch. It neamt de Gildonian-opstân yn Afrika der’t Stilicho mei te dwaan hie en dat Britannia te lijen hie fan oanfallen fan 'e [[Saksen (folk)|Saksen]], Pikten en [[Skotten]]. De lofrede einige mei it fers: ''"De Saksen ferslein, de oseaan bedarre, de Pikten brutsen, en Brittanje feilich."'' In oar gedicht fan Claudianus ferwiist nei in mooglike ekspedysje nei Britannia fan Stilicho yn 396-398. <ref>[http://www.vortigernstudies.org.uk/artsou/claudian.htm {{Aut|Robert Vermaat}}, "Claudian", ''Vortigen Studies''] accessed 30 June 2014</ref> Yn 'e ''Excidio et Conquestu Britanniae'' troch de Britske muonts Gildas wurdt dit konflikt oantsjutten as ien fan' e trije Piktyske oarloggen. Ek lettere histoarisy as Edward Gibbon hawwe oer dizze ôflevering skreaun.
 
== Ferrin fan 'e oarloch ==
Der wurdt leauwe dat Britannia in relatyf stille perioade meimakke het nei de [[Teodoasius de Grutte|kampanje fan Theodosius yn 368.]] Dizze frede einige doe't de Pikten opnij de noardgrins fan Britannia oanfallen, wêrtroch it ûnfeilich waard mei ynfallen. Tagelyk waarden de eastlike en súdlike kustgebieten hindere troch Saksyske ynkringers en waarden troch Skotten yn it easten ynfallen dien. De ekspedysjemacht útrist troch Stilicho om in ein te meitsjen oan dizze oanfal bestie nei alle gedachten út 'e Gallyske feteranen dy't earder suksesfol hienen tsjin' e Afrikaanske reboelje fan Gildon. <ref>{{Aut|Edward Gibbon}}, ''The Decline and Fall of the Roman Empire'', (The Modern Library, 1932), haadstik XXIX., p 1.041</ref> It is net wis oft Stilicho sels dizze ekspedysjemacht liede of it opdracht der ta dien hat. Dochs binne d'r redenen om te rjochtfeardigjen dat it earste it gefal wie. De útkomst fan 'e oarloch wie dúdlik, nei in searje skermutselingen waarden de Pikten ferslein. Itselde lot moete de Saksen en Skotten. Yn 400 liket Stilicho [[Muorre fan Hadrianus|reparaasjes oan 'e muorre fan Hadrianus te hawwen makke]] mei jild ophelle tidens de Afrikaanske kampanje. [[Archeology|Argeologysk]] bewiis om oan te toanen dat dizze oarloch plakfûn ûntbrekt. <ref>{{Aut|M. Miller}}, ''"Stilicho’s Pictish War.”'' Brittania. Vol. 6, (1975), side 141–144</ref>
 
== Neilittenskip ==
De Oarloch fan Stilicho is de lêste grutte militêre prestaasje fan 'e Romeinen yn Britannia. Yn [[401|401 wie]] Stilicho drok dwaande mei de tarieding op in nije kampanje tsjin de [[Fandalen]] en [[Alanen]] benoarden de Alpenregio. Hy joech opdracht panoan it Gallyske legioen om by syn haadmacht te kommen. <ref>{{Aut|Ian Hughes}}, ''Stilicho'', side 135; [[Klaudianus]]: ''de Bello Getico'', 279-80; 348-9; 363-5; 400f.</ref> De militêre oanwêzigens fan 'e Romeinen yn Britannia foel ôf en soe de omstannichheid kreëarje dy't late ta de reboelje fan it Britske garnizoen yn 407 doe't Galje waard oerfallen troch Germaanske folken.<ref>{{Aut|Michael Kulikowski}}, ''"Barbarians in Gaul, Usurpers in Britain"'', Cambridge University Press, 2011, side 325.</ref>
 
{{boarnen|boarnefernijing=