Marius: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Nije Side: thumb|Saneamde buste fan Marius '''Marius ''' folút '''Gaius Marius''' (15786 f. Kr.) wie in [[Romeinske Ryk|Romeinske...
 
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
L stavering
Rigel 1:
[[Image:Marius Glyptothek Munich 319.jpg|thumb|Saneamde buste fan Marius]]
 
'''Marius ''' folút '''Gaius Marius''' ([[157 f. Kr.|157]] – [[86 f. Kr.]]) wie in [[Romeinske Ryk|Romeinske]] generaal en politykuspolitikus. As ien fan Rome's bêste generaals heart hy thús yn de rige [[Skipio]], [[Sulla]], [[Germanikus]] en [[Julius Agrikola]]. Hy is foaral bekend wurden as herfoarmer fan it [[Romeinske leger]].
 
==Ofkomst==
Marius wie ôfkomstich út in begoedige famylje út de omkriteomkriten fan [[Picenum]] yn [[Itaalje]]. Hy waard berne yn it stêdsjestedsje Cereatae, tichtbyn tichtby [[Arpinum]]. AlthoewolAlhoewol't hy gjin [[patrysjer]] wie, slagge hy deryn om fia it Romeinske leger opgong te meitsjen yn de polityk.
 
==Militêre súksessen==
Hy is benammen bekend troch syn overwinningoerwinning op de Numidyske kening [[Jugurtha]] yn [[109 f. Kr.]] en troch syn oerwinning op de [[TeutonenTeutoanen]], [[Kimbren]] en [[AmbronenAmbroanen]] yn de [[slach by Akwuae Sekstiae]] ([[Aix-en-Provence]]) yn [[102 f. Kr.]]. Foar dizze kriich waard Marius tsjin alle gewoanten en foarskriften yn fan 104 oant 100 f. Kr. ta [[konsul]] fan Rome keazen.
 
==It Romeinske leger==
As generaal soarge Marius foar yngrypendeyngripende feroarings yn it [[Romeinske leger]], ûnder oaren troch de ynfiering fan in beropsleger (derdêr't ek plak wie foar de allerearmste burgersboargers), it opnij besjen fan de opbou fan de legerienheden en it fergrutsjefergrutsjen fan de promoasjemooglikheden foar soldaten dy't har ûnderskiede fan oaren (foar dy tiid wie it regel dat ofsierofsieren benammen beneamd waardwaarden op basis fan harren polityke relaasjes).
 
De ynstelling fan in beropsleger soe der ta liedenliede dat de soldaten foaral loyaal wurde soenen oan harharren generaal ynstee fan de staatsteat. Yn letter tiden hat dizze feroaring in krusiale rol spile yn de Romeinske skiednis. It soe der ta liede dat generaals harren politykepolitike aspiraasjes mei geweld besochten op te lizzen. De takomendeoankommende ieu wie dan ek faak it tonieltoaniel fan oarloggen tusken Romeinen ûnderinoar. *
 
Marius ishat yn totaalmei-inoar sawnsân kear konsul west. AlthoewolAlhoewol't hy troch syn militêre súksessen populêr wie by it folk, wie hy dit net yn de polityk. Op it'e ein fan syn libben wie Marius in ferbittere man, dy't diktorialediktatoriale trekken fertoande. Hy ferstjerreferstoarn yn de âldens fan 86 jier.
 
== Keppeling om utens ==