Untsliepeniskatedraal (Vladimir): ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Tulp8 (oerlis | bydragen)
RomkeHoekstra (oerlis | bydragen)
No edit summary
Rigel 1:
{{Ynfoboks bouwurk
| namme = Untsliepeniskatedraal
''<small>Успенский собор''</small>
| ôfbylding = Владимир 01.JPG
| ôfbyldingsbreedte =
| ôfbyldingstekst =
| lân = [[FileOfbyld:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[FileOfbyld:Flag of Vladimirskaya Oblast.svg|20px]] Vladimir
| bestjoerlike ienheid 2 =
| namme bestjoerlike ienheid 2=
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| plak = [[FileOfbyld:Coat of ArmsFlag of Vladimir (Vladimir oblast).png|20px]] [[Vladimir (stêd)|Vladimir]]
| adres =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|56_07_37_N_40_24_33_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 07' N 40° 24' E}}
| type bouwurk = [[Katedraal]]
| keatling =
Rigel 24:
| tunnelet ûnder =
| wei of spoar =
| monumintale status = Kultureel monumint fan federaal belang
| monumintnûmer = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=3310022000 3310022000]
| hichte =
| lingte =
Line 31 ⟶ 33:
| webside = [http://sobor33.ru/ Side katedraal]
}}
De '''Katedraal fan de Untsliepenis fan de Mem Gods''' of '''Untsliepeniskatedraal''' ([[Russysk]]: Успенский собор; Собор Успения Пресвятой Богородицы) is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|russysk-otterdokske]] katedraal yn de histoaryske stêd [[Vladimir (stêd)|Vladimir]], [[Ruslân]]. De "Untsliepenis fan de Mem Gods" yn de otterdoksy komt oerien mei de ""Himelfeart fan de Jongfaam Marije" yn de [[Roomsk Katolike Tsjerke|katolike]] rite. Yn de katedraal waarden de foarsten fan it foarstendom [[Foarstendom Vladimir-Sûzdal|Vladimir-Sûzdal]] en letter ek dy fan it [[Grutfoarstedom MoskoovjeMoskou]] kroand. It 12e-iuwske gebou tsjinne as model foar in soad lettere tsjerken, Dêr't de [[Aristoteles Fioravanti|Fioravanti's]] [[Marije-Himelfeartkatedraal (Moskou)|Untsliepeniskatedraal]] fan [[Moskou]] ûnder wie.
 
Njonken katedraal fan it bisdom Vladimir is it ek in ryksmuseum. De katedraal is ûnder de namme [[Wite Monuminten fan Vladimir en Sûzdal]] ynskreaun yn de list fan it wrâlderfskip fan [[UNESCO]].
 
== Earste bou 1158-1160 ==
De katedraal fan wite stien waard yn de jierren 1158-1160 ûnder grutfoarst [[Andrej BogoljûbskyBogoljûbski]] boud. Al fanôf 1161 waard de katedraal fan fresko's foarsjoen. De oarspronklike katedraal wie in trijebeukich gebou mei trije apsissen, droegen troch seis pilaren. De wite stien dy't by de bou brûkt waard wie fan hege kwaliteit en better as de stien dy't by de lettere útwreiding ûnder grutfoarst [[Vsevolod III]] brûkt waard. Nettsjinsteande de seis relatyf smelle pylders fan de tsjerke eage it gebou hast kubusfoarmich (de lingte wie (sûnder de absissen) 22 meter, de breedte 17,5 meter en de hichte 21 meter). Wat de totale hichte oanbelanget (32,3 meter) koe de katedraal fan Vladimir meunsterje mei de Sofiakatedraal fan [[KievKiëv]] en de [[Sint-Sofiakatedraal (Novgorod)|Sofiakatedraal]] fan [[VelikyVeliki Novgorod|Novgorod]].
[[FileOfbyld:Dormition Cathedral ornament. Vladimir. Russia. Орнамент Успенского Собора. Владимир. Россия - panoramio.jpg|thumb|left|220px|''Muorredekoraasje'']]
De katedraal fan 1158-1160 waard dekorearre mei reliëfs mei soö-antropomorfe foarstellings. By de útwreiding fan de katedraal gyngen de measte reliëfs ferlern. De gevel waard fertikaal skieden troch pilasters mei Korintyske kapitelen en horizontaal troch twa nivo's fan friezen en arkades. Yn 'e midden binne foarstellings fan de "Trije Jongelingen yn it Fjoer" (Sadrach, Mesach en Abednego), de "Himelfeart fan Aleksander III fan Masedoanje", de "[[Fjirtich Martlers fan Sebaste]]", mar ek liuwen en maskers fan frjouljusgesichten. Yn de tsjerke binne twa kapitelen út de jierren 1158-1160 mei twa lizzende liuwen dekorearre.
 
De oarspronklike fresko's fan de katedraal binne allinne fragmintarysk bewarre bleaun.
 
It tal koepels fan de earste katedraal bleau lange tiid kontroversjeel. De tsjerkehistoarikus Jevgeny GolûbinskyGolûbinski (1834-1912) hold it op in fiifkoepelige tsjerke, Nikolaj Voronin (1904-1967) dêrfoar oer gyng fan ien koepel úit. De útkomsten fan it ûndersyk fan Tajana Timoveva en Sergej ZagrajevskyZagrajevski út it begjin fan de jierren 2000 folget lykwols de hypotese fan GolûbinskyGolûbinski fan in katedraal mei ien koepel.
 
== Weropbou fan 1186-1189 ==
[[FileOfbyld:Assumption Cathedral in Vladimir (plan).jpg|thumb|left|''Plattegrûn fan de katedraal nei de weropbou'']]
Nei de brân yn 1185 wreide grutfoarst [[Vsevolod III]] de katedraal foars út mei twa beuken. Ek it alter waard fergrutte. De no fiifbeukige tsjerke mei in breedte fan 30,8 meter en in lingte (eksklusyf de apsissen) fan 30 meter like fan binnen net allinne grutter, mar eage echt as in hiel nij gebou.
 
De bûtenste stiennen waarden fersierd mei bas-reliëfs, guon dêrfan noch fan de katedraal fan Andrej BogoljûbskyBogoljûbski en oaren út de tiid fan de útwreiding troch Vsevolod III.
 
It fresko fan Abraham yn de súdwestlike hoeke fan it âlde diel fan it gebou, mar ek de profeten op de pilaren binne fresko's út 1189.
 
Yn de muorren fan de galeryengalerijen, yn de wulve nissen, fûnen fertsjintwurdigers fan it foarstelik hûs fan Vladimir en biskoppen harren lêste rêstplak. Yn de noardlike beuk waarden de bouwers fan de katedraal byset: Andrej BogoljûbskyBogoljûbski en syn broer Vsevolod.
 
== Fierdere skiednis ==
[[FileOfbyld:Bosom of Abraham by Daniel Chorny.jpg|thumb|left|220px|''De Skoat fan Abraham, fresko fan Daniil Tsjorny'']]
[[FileOfbyld:Facial Chronicle - b.11, p.213 - Sack of Vladimir.gif|thumb|''It yn brân stekken fan de katedraal fan Vladimir op in 16e iuwsk miniatuur'']]
Doe't it leger fan [[Batû Khan]] Vladimir yn 1238 ferovere, waarden prinses Agafia Vsevolodovna (1195—1238) mei har dochter en skoandochter tegearre mei de biskop fan Vladimir opsletten yn de katedraal. De Mongoalen stieken dêrnei de katedraal yn 'e brân en alle minsken dy't der yn sieten kamen om yn it fjoer. Agafia Vsevolodovna en de hiele gruthartochlike famylje waarden letter troch de Tsjerke hillich ferklearre as de martlers fan Vladimir.
 
Fan de oarspronklike fresko's fan de katedraal bleaune allinne fragminten bewarre. Oan it begjin fan de 15e iuw waarden [[Andrej Rûbljov|Andrej Rûblev]] en [[Daniil Tsjorny]] útnoege om de tsjerke fan nije fresko's te foarsjen. Fan harren wurk binne it Lêste Oardiel bewarre, dy't it hiele westlike diel fan de katedraal yn beslach nimt, en fragminten yn it alterdiel. De measte fresko's yn de katedraal dataearje út de 19e iuw.
 
Yn de twadde helte fan de 18e iuw wie der in grutte renovaasje. Doe't [[Katarina de Grutte|Katarina II]] yn 1767 Vladimir besocht, joech hja opdracht om de katedraal yn de âlde gloarje werom te bringen en skonk foar dat doel 14.000 rûbel. De renovaasje waard útfierd neffens de moade fan dy tiid. De grutste feroaring wie in nije [[ikonostaseikonostaze]] yn [[Barok (styl)|barokke]] styl. Ek waarden finsters fergrutte, foarse steunbearen tafoege en de dakken feroare.
 
As klokketoer fan de katedraal tsjinne in gebou dat oarspronklik as poarte boud wie. It wie in lytsere fariant fan de Gouden Poarte. De klokketoer waard yn de 17e iuw ferhege mei in tintfoarmige spits. De toer bestie oant 1806, doe't er rekke waard troch de bliksem en yn opdracht fan it bisdom ôfbrutsen waard. Yn 1810 waard in nije klokke toer boud en yn 1862 waard de klokketoer ferbûn mei de tsjerke troch de bou fan in kapel neffens in ûntwerp fan Nikolaj Artleben.
Line 70 ⟶ 72:
 
== Hjoeddeiske sitewaasje ==
De Untsliepeniskatedraal stiet op de list fan it wrâlderfgoed fan [[UNESCO]] ûnder de namme [[Wite stienen Monuminten fan Vladimir en Sûzdal]].
 
De katedraal wurdt beheard troch de Russysk-Otterdokske Tsjerke en it Iepenloftmuseum fan Vladimir-Sûzdal. Der wurde regelmjittich tsjinsten holden; op oare tiden is it gebou iepen as museum.
Line 77 ⟶ 79:
{{boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Успенский собор (Владимир)]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Cathedral of the Dormition of the Theotokos (Vladimir)|Untsliepeniskatedraal, Vladimir}}
Line 82 ⟶ 85:
[[Kategory:Vladimir]]
[[Kategory:Katedraal yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk yn de oblast Vladimir]]
[[Kategory:Museum yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk út 1160]]