Alarik I: ferskil tusken ferzjes

Alarik stamme ôf útfan in âld Fisigoatysk keningslaach, de [[Balten ]] en waard berne op it eilân [[Peuke]] oan de mûning fan de [[Donau]]. Doe't syn folk de súdlike grinzen fan it Romeinske ryk oerstutsen wie hy in jier of fyftjenfyftjin âld. Hy die op jonge leeftyd al mei oan de fijannichensstriid tsjin de Romeinen, û.o. yn de [[Slach by Adrianopel]] en de gefjochten dêrnei.

Under keizer [[Teodosius de Grutte]] makke hy opgong yn it [[Romeinske leger]]. Yn [[394]] stridestried er tsjin de usupator [[Eugenius]] dy't yn de [[slach oan de Frigidus]] ferslein waard. Doe't yn jannewaris [[395]] Teodosius kaam te stjerren, hie syn oerbefelhawwer en plakferfanger regint [[Stilicho]], lykwols de Fisigoaten fan Alarik net nedich en stjoerde se fuort nei harren wengebieten yn [[Moesja]]. Dat wie Alarik net nei it sin, omdat er sels ferwachte hie in hege posysje ferwachte hie te krijen. Yn steeYnstee fan him fuort stjoere te litten kaam er mei syn folk yn opstân sa gau de situaasje derdêr ree foar wie. De Fisigoaten keazen Alarik ta kening, wêrtroch hy sûnt de delgong fan it eardere keninkryk yn Roemeenje de earste offisjele kening waard dy’t troch alle stammen folgenfolge wurde soe.

==De opstanopstân tsjin de Romeinen==

Dy tiid kaam al gau doe't Stilicho mei syn leger op wei wie nei harren Italjaanske garnizoenspleatsen en de jonge keizer fan it Easten [[Arkadius]] ûnder it plak kaam fan syn riedshear [[Eutropius]]. Hiel ienfâldich koe Alarik [[Grikelân]] ynfalle en plonderje. DerbyDêrby moetsjeûnderfûn hy giengjin inkeld tsjinstânferwar. Sa gau at er him mei it leger sjen liet, woene de stêden ûnderhandeljenûnderhandelje en kochten him ôf.

Yn [[397]] kaam Stilicho it easten te help. Hy sette syn leger mei skippen oer nei Korinte en hie it plonderjende FisigoatyskFisigoatyske leger fuort yn 'e knipe. Alarik siet yn de tangtange en moast him oerjaan. Brûk makkend fan de situaasje krong er by keizer Arkadius oan, Eutropius hinne te stjoeren en him yn 'e plakhimsels as riedsman te nimmen. Doe't Arkadius syn foarstel ôfwizeôfwiisde, keas Stilicho de fersleine Alarik as bûnsmaat.

In skoftlang hâlde Alarik him restichkatoen. Mar doe't Eutropius yn it geheim kontakt mei him socht liet er him oerheljenoerhelje mei syn hiele folk nei it westen te loekenlûken. Yn 401 doe't it leger fan Stilicho op fjildtocht wie oan de Limes yn [[Panoonje]] seach Alarik kanskâns [[Itaalje]] yn te fallen. Sûnder wjerstan koe hy oploekeoplûke en de stêd Milaan omsingeljen,omsingele de residensjeresidinsje fan de Keizer.

Stilicho makke in ein oan syn fjildtocht en fersterktefersterke it leger mei kontignintenkontinginten út [[Galje]] en [[Brittanje]]. Milaan waard ûntset en op [[6 april]] [[402]] troffen it Romeinske en Fisigoatyske leger inoar by [[Slach by Pollentia|Pollentia]]. Alarik ferlear de slach en moast him werom loekelûke nei de bergen fan Noricum en eastlik Raetia. Mar noch gjin jier letter hie Alarik syn leger alwer sadannich op sterkte dat er yn de simmer fan [[403]], wer in ynfal weage yn Itaalje. Krekt as foarhinne moete er it Romeinske leger fan Stilicho. Diskear fûn by [[Slach by Ferona|Ferona]] en op 'e nij waard hy troch syn tsjinstanner ferslein. Mar ek diedy kear krige hy in frije ôftocht.

In ferklearingferklearring foar de riedselselachticheriedselseleftige hâlding fan Stilicho mei de Fisigoaten moat sjoen wurde yn de plannen dy't hy hie mei Alarik. Stilicho, dy't sels in [[Fandalen|Fandaaal]] wie, seach yn opstannicheopstannige Fisigoat in bûnsmaat yn syn moedsume relaasje mei de Romeinen. Yn dy tiid wie der in sterke natjonalenasjonale streaming yn it Romeinske Ryk tsjin Germanen dy't hege funskjes beklaidenbeklaaiden.

Yn [[408]] waard Stilicho, de grutte tsjinstanner fan Alarik, troch Romeinen fermoarefermoarde en ûntstie der reboelje troch it leger yn Itaalje. Alarik makke op snoade wize brukmegebrûk fan de situaasje en luts foar de tredde kear Itaalje yn. Noch itselde jier stie hy foar de poarten fan Rome. Foar in protte jild liet er him ôfskypje, mar hy kaam lykwols yn [[410]] werom en diskear oermastere hy de stêd. Syn leger slagge oansette it op in plonderjen. En dat wie foar it earst sûnt de Gallyske ynfal yn [[390 f.Kr]]

Neidat er Rome plonderreplondere hie luts Alarik nei it suden fan Itaalje. Der hie hy te krijen mei foedselkraptefiedselkrapte en makke by de stêd [[Cosenza]] tariedingentariedings om mei it hiele folk oer te stekken nei [[Afrika (Romeinske Ryk)|Afrika]]. Mar noch foar dit plan útfierenútfierd wurde koe, kaam er te ferstjerren. Alarik waard begravebegroeven yn in rivierbeddingrivierbêding fan de Busento. Soldaten ferleineferleinen de rin fan de rivier foar even, sadat syn lichimlichem yn de droechlizzende beddingbêding begravenbegroeven wurde koe.