|
[[Image:Willibrord.jpg|thumb|De hillige Willibrord]]
'''Willibrord''', ek '''Willibrordus''' (658 - 7 novimber 739) neamd, wie in biskop die oanskreaun stie as de "apostel fan de Friezen."
==Libben==
Willibrord waard berne yn [[Northumbria]] ([[Ingelân]]) as soan fan tige [[kristendom|kristlike]] aldersâlden, dy't noch net sa lang ledenlyn ta it kristlike leauwen bekeard wienen. As sânjierigesânjierrige jongenjonge fertrouwde syn heit, dy't Wilgis hiete, him ta oan it [[kleaster]] fan Ripon (flakby [[York]]) as [[oblaat]]. De heit fan Willibrord sels waard [[hearremyt]]. ▼
Yn Ripon woeksgroeide Willibrord op ûnder ynfloed fan [[Sint-Wilfridus]] (Egbert), de biskop fan [[York]]. Dizze biskop wie, oars as de doe yn [[Grut-Brittanje]] hearsendehearskende [[Roomsk KatolykeKatolike Tjerke| katholykekatolike]]-[[Kelten|Keltyske]] tradysje, in foarstanner fan de Roomske line. ▼▲Willibrord waard berne yn [[Northumbria]] ([[Ingelân]]) as soan fan tige [[kristendom|kristlike]] alders, dy't noch net sa lang leden ta it kristlike leauwen bekeard wienen. As sânjierige jongen fertrouwde syn heit, dy't Wilgis hiete, him ta oan it [[kleaster]] fan Ripon (flakby [[York]]) as [[oblaat]]. De heit fan Willibrord sels waard [[hearremyt]].
Doe Willibrord 20 - jier âld wie, gong er fuoartfuort nei it "eilân derfan de Hilligen", ([[Ierlân]]). DerDêr moast er him ûnderwerpe oan tige stringe tucht yn it kleaster fan RathmelsigiRathmelsigy. Hy waard yn [[688]] as [[ priesterpreester]] wijewijd. Fûl mei de geast fan "[[peregrinatio]]", en mei de winsk om't de heidenkse folken fan dy tiid te bekearen, stiek hy yn [[690]] mei alve gesellenmaten oer nei it Jeropese festelân. Hy kaam oan lân by [[Katwijk]] en ferkundigde derdêr it [[evangeelje]] oan de [[Friezen]], dy't net yn [[Jesus Kristus|Kristus]] leauwdenleauden mar [[heidendom|heidensk]] wienenwiene. ▼▲Yn Ripon woeks Willibrord op ûnder ynfloed fan [[Sint-Wilfridus]] (Egbert), de biskop fan [[York]]. Dizze biskop wie, oars as de doe yn [[Grut-Brittanje]] hearsende [[Roomsk Katolyke Tjerke|katholyke]]-[[Kelten|Keltyske]] tradysje, in foarstanner fan de Roomske line.
Yn 690 reisdereizge hy mei tolve gesellenoaren, werûnder [[Werenfried fan Elst]], nei de Fryske kening [[Redbad]] om syn foarbeeldfoarbyld Jesus Kristus te folgjefolgjen dy't ek rûn loekomreizge om de bliideblide boadskip te ferkundigeferkundigjen. Hy besocht it heidenske [[Fryske ryk]] dat har ústrekke fan de [[Weser]] (Noard-[[Dútslân]] oant de [[Swin]] yn [[Belgje]] rûn. It [[Fryske heidendom]] waard krekt as by oare [[Germanen|Germaanske]] folken sterk bepalebepaald troch natuerferearing, mei hillige beamenbeammen en stienenstiennen en wetter as libbensboarnlibbensboarne. Yn de ûnsteaneûnstiene [[ legendeleginde]] sn oer de apostel spilespilen de wetterboarne en putten in wichtige rol, omdat Willibrord tsjinoer de natueurferearing fan de Friezen Kristus sette as guon en ivicheivige boarnboarne. ▼▲Doe Willibrord 20-jier âld wie, gong er fuoart nei it "eilân der Hilligen", ([[Ierlân]]). Der moast er him ûnderwerpe oan tige stringe tucht yn it kleaster fan Rathmelsigi. Hy waard yn [[688]] as [[priester]] wije. Fûl mei de geast fan "[[peregrinatio]]", en mei de winsk om't de heidenkse folken fan dy tiid te bekearen, stiek hy yn [[690]] mei alve gesellen oer nei it Jeropese festelân. Hy kaam oan lân by [[Katwijk]] en ferkundigde der it [[evangeelje]] oan de [[Friezen]], dy't net yn [[Jesus Kristus|Kristus]] leauwden mar [[heidendom|heidensk]] wienen.
▲Yn 690 reisde hy mei tolve gesellen, werûnder [[Werenfried fan Elst]], nei de Fryske kening [[Redbad]] om syn foarbeeld Jesus Kristus te folgje dy't ek rûn loek om de bliide boadskip te ferkundige. Hy besocht it heidenske [[Fryske ryk]] dat har ústrekke fan de [[Weser]] (Noard-[[Dútslân]] oant de [[Swin]] yn [[Belgje]]. It [[Fryske heidendom]] waard krekt as by oare [[Germanen|Germaanske]] folken sterk bepale troch natuerferearing, mei hillige beamen en stienen en wetter as libbensboarn. Yn de ûnsteane [[legende]]s oer de apostel spile de wetterboarne en putten in wichtige rol, omdat Willibrord tsjinoer de natueurferearing fan de Friezen Kristus sette as guon en iviche boarn.
Yn tsjinstelling ta de [[missionaris|missy metoade]] fan de [[Ierlân|Iers]]-[[Skotlân|Skotse]] monnikenmuontsen, dy't by de evangelysaasje gjin systeem brûkten, organisearre Willibrord syn missioneringmissy pragmatysk en goed trochtocht. Sa socht hy earst de beskerming by [[Pipyn II]], dy't de Fryske kening Redbad oer de [[Ryn]] ferdreaun hie, en fersekerdefersekere hy him fan de pauslike goedkeuringgoedkarring doe't hy yn [[Rome]] nei twa swiere reizen yn [[695]] oankaam. Hy waard troch [[Paus Sergius I]] as [[aartsbiskop]] derfan de Friezen wijewijd, werbywêrby [[Utert (stêd)|Utert]] him tawizetawiisd waard as syn haadsetelhaadsit.
Troch rikkemedaasjeoanrikkemendaasje fan Pepyn kriegwaard Willibrord fan de Frankyske ealjeeallju ek in proatteprotte lân skonken, en dermeidêrmei koe hy hiel wat tjerkentsjerken en kleasters bouwenbouwe. Sa ûntfingkrige hy yn [[698]] de earste helte fan it folle grutergrutter lânguod fan [[Irmina]], de abdis flakby [[Trier]], dy't de mem fan [[Plektrudis]], de frou fan Pepyn, wie. Doe't Pepyn him letter ek it restant fan dit lânguod skonk, wie Willibrordus yn steat om de abdij fan Echternach te stiftestiftsjen, deit pleatsplak werwêr't hy syn missytochten tariede nei it Fryske ryk, en sels nei [[Denemarken]] en Thuringia ([[Thüringen]] yn Dutslân) ta.
Willibrord hie lykwols by de Friezen te krijen mei in soad tsjinslagentsjinslaggen. Dizze tsjinslagentsjinslaggen waarden benammen feroersakeferoarsake troch de tsjinwerkingtsjinwurking fan de heidenske kening Radboud. Hjiroan kaam pas in ein, doe't [[Karel Martel]] nei de dea fan kening Radbod, syn opfolger ferslein hie. Yn [[719]] ûntfingbrige Willibrord besyk fan Winfrid, better bekend as [[Bonifatius]], dy nei in ferblieuferbliuw fan trije jier nei oare heidenkse Germaanske lannen loekluts om derdêr it evangeelje te ferkundigenferkundigjen.
De metoade dy't Willibrord brûkt hat om it evangeelje by de Friezen te bringen wie feitlik fernederjend foar harren. Hy socht politykepolitike en militêre stipe by de grutste tsjinstanner fan it Fryske ryk ûnder kening Redbad, namliknammentlik by it doe al kristlike [[Frankyske ryk]]. Benammen hofmeier Pipyn wie Willibrord syn grutgrutte beskermhear.
==Literatuer==
[[ kategoryKategory:Hillige]] ▼
[[bg:Вилиброрд]]
| 