Hitsum: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
RomkeHoekstra (oerlis | bydragen)
No edit summary
RomkeHoekstra (oerlis | bydragen)
Ynfoboks oanpast en aktualisearre. Skiednis útwreide. Ynfo oer skoalle útwreide. Ferienings: neat mear te finen oer de Pûdelûkers en Meiïnoar Ien, ek net op de doarpsside. Dy twa ferienings weihelle.
Rigel 1:
{{Universele ynfoboks stêd
{{Doarpstabel
| namme =
| doarpsnamme = Hitsum
| ôfbylding = 2023 Hitsum, Noarderbuorren (1).jpg
| flagge = Hitzum vlag.svg
| wapenôfbyldingsbreedte = Hitzum wapen.svg =
| ôfbyldingstekst = ''Noarderbuorren''
| lokaasje = Map NL Frjentsjerteradiel Hitsum.png
| wapen = [[Ofbyld:Hitzum vlag.svg|90px]]               [[Ofbyld:Hitzum wapen.svg|60px]]
| gemeentenamme= [[De Waadhoeke]]
| ynwennertal = 225 <small>(2022)</small> <ref>[https://allecijfers.nl/woonplaats/firdgum/ Alle Cijfers]</ref>
| teljier = 2014
| oerflak = 4,29 km², wêrfan: <br> - 4,25 km² lân <br> - 0,04 km² wetter
| ynwennertal = 225
| befolkingstichtens = 53 ynw./km²
| webstee = [http://www.hitzum.com/ www.hitzum.com]
| stêdekloft =
| hichte =
| lân = [[Ofbyld:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1 = provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Ofbyld:Frisian flag.svg|border|20px]] [[Fryslân]]
| bestjoerlike ienheid 2 = gemeente
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Waadhoeke vlag.svg|20px]] [[Waadhoeke]]
| bestjoerlike ienheid 3 =
| namme bestjoerlike ienheid 3=
| bestjoerlike ienheid 4 =
| namme bestjoerlike ienheid 4=
| boargemaster =
| stedsyndieling =
| stifting =
| postkoade =
| tiidsône =
| simmertiid =
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|53_09_58.6_N_5_31_07.1_E_scale:12500_type:landmark_region:NL|53° 09' N 5° 31' E}}
| webside = [https://www.hitzum.com/ Side fan Hitsum] <br> [https://www.facebook.com/hitzumcom/?locale=nl_NL FB-side]
| ôfbylding2 =
| ôfbyldingstekst2 =
| ôfbylding3 =
| ôfbyldingstekst3 =
| mapname = Fryslân
| lat_deg = 53
| lat_min = 09
| lat_sec = 58.6
| lat_dir = N
| lon_deg = 5
| lon_min = 31
| lon_sec = 07.1
| lon_dir = E
}}
'''Hitsum''' ([[Nederlânsk]] en offisjeel: ''Hitzum'') is in [[Fryslân|Frysk]] [[doarp]] yn 'e [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] [[De Waadhoeke]]. It leit [[súdwest]] fan 'e [[stêd]] [[Frjentsjer]]. Foarôfgeande oanIt 'etal [[gemeentlikeynwenners weryndieling]]is fan [[1&nbsp;jannewaris]] [[2018]] hearde Hitsum ta de nije gemeente [[Frjentsjerteradiel (1984-2018)|Frjentsjerteradiel]],om en foar de weryndielingby fan [[1984]] makke it ûnderdiel út fan it [[Frjentsjerteradiel225 (1851-19842022)|âlde Frjentsjerteradiel]]. Op [[1&nbsp;jannewaris]] [[2014]] hie Hitsum 225 ynwenners.
 
==Skiednis==
[[Ofbyld:2023 Tsjerke fan Hitsum (1).jpg|thumb|left|''Tsjerke fan Hitsum'']]
Yn it doarp is in plaatsje fûn mei runetekens. Yn [[2009]] waard noardlik fan Hitsum de [[fyts]][[brêge]] [[Hitsumer Hichte]] boud, dy't it Binnenpaad tusken it doarp en [[Frjentsjer]] oer de [[N384]] hinne liedt.
De Hitsumer tsjerke datearret fan de 10e oant 12e iuw. Troch de fynst fan [[dowestien]] is fêst te stellen dat de tsjerke yn dy tiid boud wêze moat. Neffens in stien yn de noardermuorre fûn der yn 1591 in ferbouwing plak. It [[sealtek]] fan de toer waard yn 1819 troch in spits ferfongen. De âlde [[Midsiuwen|midsiuwske]] tsjerke waard yn 1883 ôfbrutsen en ferfongen troch nijbou. De klok yn de toer waard yn 1637 getten.
 
Eartiids stiene der [[Stins|stinzen]] yn it doarp fan de Gratinga's en Roorda's. Op it plak fan ien fan dy stinzen stiet tsjintwurdich de pleats Roorda State, in [[ryksmonumint]].
 
De likernôch 3 meter hege terp fan Hitzum waard oan it ein fan de 19e iuw foar it measte ôfgroeven. Yn de terp binne njonken wat kraleguod in 6e-iuwsk Noarsk metalen plaatsje mei runen, in spearpunt en in brûnzen mantelspjeld fûn.<ref>[https://wierdenenterpen.nl/friese-terpen/friesland-terpen-h-p/hitzum/ Wierden en Terpen, oproppen 26 april 2023]</ref>
 
De lânsdyk waard yn 1856 ferhurde mei grint en tusken 1902 en 1939 krige Hitsum ek in tramferbining oan de line Frjentsjer-Boalsert. Yn Hitsum waard dy ferbining lykwols fral brûkt foar it ferfier fan fee nei de Ljouwerter feemerk.
 
Yn [[2009]] waard noardlik fan Hitsum de [[fyts]][[brêge]] [[Hitsumer Hichte]] boud, dy't it Binnenpaad tusken it doarp en [[Frjentsjer]] oer de [[N384]] hinne liedt.
 
Foar de [[gemeentlike weryndieling]] fan [[1&nbsp;jannewaris]] [[2018]] hearde Hitsum ta de nije gemeente [[Frjentsjerteradiel (1984-2018)|Frjentsjerteradiel]], en foar de weryndieling fan [[1984]] makke it ûnderdiel út fan it [[Frjentsjerteradiel (1851-1984)|âlde Frjentsjerteradiel]].
 
== Mienskip ==
[[Ofbyld:2023 Doarpshûs fan Hitsum.jpg|thumb|left|''Doarpshûs'']]
Der is in feriening foar Doarpsbelang dy't yn it yn 1999 opknapte doarpshûs gear komt. De VVH (Vereniging voor Volksvermaak Hitzum) organisearret it twadeiske doarpsfeest. Oant 2010 wie der in basisskoalle yn it doarp. Wol is der nog in Nederlânsk herfoarme tsjerke.
TimoteusDer is in clubferiening foar deDoarpsbelang, jongerein.dy't Alleyn jierrenit isyn der1999 bgopknapte doarpshûs gear komt. inYn kluswike2015 enwaard init doarpshûs nochris útwreide rjochting feestjûnkeatsfjild. DeEk Sovode iskeatsferiening inmakket soasgebrûk foarfan it (âld)Hitsumersgebou. In soad bûtenaktiviteiten wurde simmerdeis op it keatsjild hâlden.
Oer it doarp en syn ynwenners, ferienings en bedriuwen is in film makke: “Wat foar doarp is Hitsum”, ek op DVD.
[[File:Hitsum, sjoen fan 'e Tsjommer kant ôf1.jpg|right|250px|thumb|Hitsum sjoen fan 'e súdkant ôf.]]
 
De VVH (Vereniging voor Volksvermaak Hitzum) organisearret it twadeiske doarpsfeest. Yn Hitsum wurdt noch jimmeroan it Dokkumerkeatsen beoefene, in foarm fan keatsen dat op strjitte dien wurdt.
=== Ferienings ===
 
* De Griffel - biljerten
Oer it doarp en syn ynwenners, ferienings en bedriuwen is in film makke: “Wat foar doarp is Hitsum”, ek op DVD.
* Pûdelûkers - akkordeonleafhawwers
* Meiïnoar Ien - reisferiening
* Set Troch - toaniel
* Wês Klear - iisclub
* Ut 'e lijte - wynmoleferiening
* [[Keatsferiening De Iendracht|De Iendracht]] - keatsen; organisearret sûnt [[2000]] elts jier de [[Ald-Meiers Partij]] foar famkes
 
=== Tsjerke ===
{{Apart|Tsjerke fan Hitsum}}
* [[Protestantske Tsjerke yn Nederlân|PKN]]-[[tsjerke fan Hitsum]]
 
=== Befolking ===
=== Skoalle ===
* [[1954]] - 339
Oant 1965 hie it doarp in iepenbiere skoalle oan de Haadwei. Sûnt 1885 waard der yn Hitsum ek kristlik ûnderwiis jûn. De kristlike basisskoalle hold it langer fol en waard fanwegen brek oan genôch learlingen pas yn 2010 sletten. Nei't it doarp langer gjin eigen skoalle mear hie, waard foar de jongerein de klub HITZKIDS oprjochte. De klub betinkt in soad aktiviteiten foar bern fan 0 oant 16 jier, dy't betelle wurde mei it opheljen fan âld papier.
* [[1959]] - 316
[[Ofbyld:2023 Hitsumer opfeart.jpg|thumb|260px|''Opfeart'']]
* [[1964]] - 281
=== Ferienings ===
* [[1969]] - 283
* Biljertferiening [https://www.hitzum.com/verenigingen/biljart/#page-content De Griffel]
* [[1974]] - 269
* [https://www.hitzum.com/verenigingen/wes-klear/ Iisklub Wês Klear]
* [[2003]] - 236
* [[Keatsferiening De Iendracht|De Iendracht]] - keatsen; organisearret sûnt [[2000]] elts jier de [[Ald-Meiers Partij]] foar famkes
[[File:Hitsum, tsjerke2.jpg|right|250px|thumb|De [[Tsjerke fan Hitsum]].]]
* [https://www.hitzum.com/verenigingen/ouderen/#page-content Sovo] (soas foar (âld)Hitsumers)
* [https://www.facebook.com/settroch/ Toanielferiening Set Troch]
* Wynmolestifting Ut 'e lijte
[[Ofbyld:2022 Hitsum, Tsjerkebuorren 2.jpg|thumb|260px|''Tsjerkebuorren'']]
=== Befolkingsferrin ===
{| class="wikitable" style="width:450px"
|-
! style="text-align:left;"| Jier || 1954 || 1959 || 1964 || 1969 || 1974 || 2003 || 2013 || 2022
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left;"| '''Ynwenners''' || 339 || 316 || 281 || 283 || 269 || 236 || 223 || 225
|}
 
=== Berne yn Hitsum ===
* [[Jelle Eeltsjes Jellesma]] (1816-1858), sindeling.
* [[Watze thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg (1822-1895)|Watze thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg]] (1822-1895), grytman
* [[Beart Oosterhaven]] ([[1956]]), dichter
* [[Jarich Hoekstra]], (1956), skriuwer
* [[Lizabeth Dijkstra]] (1988), skriuwster
 
== Strjitten ==
[[Ofbyld:2023 Hitsum, Noarderbuorren 10.jpg|thumb|260px|''Noarderbuorren'']]
* ''Achlumerwei'' - wei nei [[Achlum]]
{|
* ''Binnenpaad'' -
|valign=top|
* ''Ds Dijkstrawei'' -
* Achlumerwei - wei nei [[Achlum]]
* ''Feikemastrjitte'' -
* Binnenpaad
* ''Frjentsjerterwei'' - de wei nei [[Frjentsjer]]
* Ds Dijkstrawei
* ''Haadwei'' -
* Feikemastrjitte
* ''Jitze Pieter van Dijkstrjitte'' - [[Jitze Pieter van Dijk]]
* Frjentsjerterwei - de wei nei [[Frjentsjer]]
* ''Tsjerkebuert'' -
* Haadwei
* ''Molewei'' -
|valign=top|
* ''Noarderbuert'' -
* Jitze Pieter van Dijkstrjitte - [[Jitze Pieter van Dijk]]
* ''Alde Wei'' -
* Tsjerkebuert
* ''Westerhitsum'' - [[buorskip]] [[Westerhitsum]]
* Molewei
 
* Noarderbuert
* Alde Wei
* Westerhitsum - [[buorskip]] [[Westerhitsum]]
|}
== Sjoch ek ==
* [[Fryske doarpen]].
{{Boarnen|boarnefernijing=
== Keppeling om utens ==
* Oer de skiednis is ynformaasje ôfkomstich fan it ynformaasjeboerd yn it doarp.
*[http://www.hitzum.com www.hitzum.com]
{{reflist}}
 
----
{{Commonscat|Hitzum|Hitsum}}
}}
{{Koördinaten|53_9_55_N_5_31_6_E_type:city_zoom:14_region:NL|53° 10' NB, 5° 31' EL}}
 
[[Kategory:Hitsum| ]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn Frjentsjerteradiel (oant 1984)]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn Frjentsjerteradiel]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn De Waadhoeke]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn Frjentsjerteradiel]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn Frjentsjerteradiel (oant 1984)]]