'''Lusius Kassius Dio''' wie in Romeinsk senator en skiednisskriuwer út de 2e en 3e ieu nei Kr.. Hy wie de lestelêste dy't in algemiene skiednis beskriuwing makke fan it '' [[Imperium Romanum ]]''. Syn wurk soe yn it [[Byzantynske Ryk]] noch lang déde standert bliuwe foar Romeinske skiednis. Hy wie ek tûk yn de keunst fan de ''prodigmata'' (foartekens). ▼{{Wurk}}
▲'''Lusius Kassius Dio''' wie in Romeinsk senator en skiednisskriuwer út de 2e en 3e ieu nei Kr.. Hy wie de leste dy't in algemiene skiednis beskriuwing makke fan it ''[[Imperium Romanum]]''. Syn wurk soe yn it [Byzantynske Ryk]] noch lang dé standert bliuwe foar Romeinske skiednis. Hy wie ek tûk yn de keunst fan de ''prodigmata'' (foartekens).
==Libben==
Lusius Kassius Dio waard as [[Grikelân|Gryk]] énen soan fan Kassius Apronianus, lid fan in wichtige lokale famylje én senator, berne te [[Nicaea]] yn [[Bithynia]] (sa. 155 n. Kr.). Hy folget yn Nicaea in retorenoplieding, dêr't hy ynteressearre rekke foar û.o. [[Thucydides]]. Mei syn heit ferfarre hy nei [[Rome stêd)|Rome]] en foltôge dêr syn oplieiding.
Neidat syn heit him yntrodusearre hie yn de Romeinske senaat, fêstigewurket Diohy himin foarfêst yn 180 te Rome. Hy wurketskoft as amtner en makket opgong sa om 190 hinne ta senator. Wannear yn 192 [[Kommodus]] fermoardfermoarde wurdt en [[Septimius Severus]] as oerwinner en út de striid kaamkomt, stjoertstjoerd Dio in wurkje nei Severus oer dreamen en foartekens dy't syn troonsbestijgingtroansbestiiching foarspellet. Op dizze wize komt Dio yn de kringen terjocht fan ''[[Severischede keizer huis|Severii]]''en rekket my him befreone. HijOan wordtdit kontakt hat er ek syn beneaming as [[praetor]] (195) en provinciegouverneurgûverneur onderfan hetin goedkeurendprovinsje oogte van zijn vriend Septimius Severustanken. Yn 204 wurdt er beneamd ta konsul.
Dio makket fan tichteby de útspattings mei fan de soan fan Septimius, [[Karakalla]] dêr't er letter oer skriuwe sil. Hy beselskippet him op in reis troch Lyts-Aazje. Sûnt 218 reizget Dio faak rûn bûten Itaalje yn ferskate funksjes. Nei 222 begjint in nije fase yn syn wurkpaad. Dio wurdt efterien gûverneur fan ''Afrika'' (223), ''Dalmaasje'' (224 - 226) en úteinlik ''Pannoonje'' (226 - 228). Yn 229 is hy foar de twadde kear konsul tegearre mei keizer Severus, in útsûnderlike prestaasje foar in net-Romein. Lang om let keard hy werom nei Nicaea dêr't er him dwaande hâld sil om syn grutte histoaryske wurk ôf te meitsjen.
Wanneer Dio, die Septimius' zoon [[Caracalla]] vergezelt in Klein-Azië, ziet hoe deze enkele senators onbeschoft behandelt, kookt hij inwendig van woede. Hij was immers zelf ook een senator. Vanaf 218 reist Dio vaak buiten Italië rond in verschillende functies. In 222 gaat hij naar [[Nicaea]], waar hij ziek wordt. Zijn ''daimonion'' (inwendige stem) kondigt zijn pensioen aan, maar tevens het herstel van de senaat. Dio wordt echter beter en een nieuwe fase in zijn ambtelijke loopbaan begint.
Hij wordt achtereenvolgens gouverneur van ''Africa'' (223), ''Dalmatië'' (224 - 226) en tot slot ''Pannonia'' (226 - 228), waar hij voor het eerst drie legioenen onder zich heeft welke hij met harde hand drilt. In 229 is hij voor de tweede keer consul samen met keizer [[Alexander Severus]], een uitzonderlijke prestatie voor een niet-Romein. Uiteindelijk keert hij terug naar Nicaea waar hij zijn grote historische werk afwerkt{{fn|3}}.
==Wurken==
===Wurkje oer ''Prodigia''===
Dit wurkje oer dreamen en foartekens skreau hijhy in [[192]], waarinen foarspellet hijdêryn de troonsbestijgingtroansbestiiching vanfan [[Septimius Severus]] voorspelde. Hij stuurdeTanksy dit werkwurk opwaard naarhy Septimius,opnommen dieyn hierdoorde zeerkringen geflateerdom waskeizer enSeverus Diohinne. opnam in zijn persoonlijk entourage.
===''Foarfallen fan ôf de dea fan Kommodus'===
'Doe hy dit wurkje klear hie, hied er de smaak te pakken, en skreau hy ek noch - op aansporen van zijn ''daimonion'' - in ferslach oer de boargerkriich fan 193 oant 197. Dit wie tige nei it sin fan it Romeinske lezerspublyklêzerspublyk, sa lit er ús witten.
===Romeinske skiednis===
Omdat syn wurk sa goed ûntfongen waard, beslút Dio om de Romeinske skiednis te beskriuwen fan ôf harren stifting yn 753 f.Kr. Oan dit wurk soe er him mear dan tweintich jier wijde, wêrfan tsien jier allinnich mei it byinoar sykje fan boarnemateriaal. Mei dit wurk fêstige Dio syn namme ûnder de grutten fan de ''historici''. It is in wiidweidich skiedniswurk yn it Gryks dat mar foar in part bewarre bleaun is. Syn oersjocht fan de Romeinske skiednis einiget mei it bewâld fan keizer [[Aleksander Severus]].
Omdat zijn laatste werk zo goed was ontvangen, besloot Dio om een werk te wijden aan de Romeinse geschiedenis vanaf de stichting in 753 v.Chr. Hij zou hier meer dan twintig jaar aan werken, waarvan tien jaar alleen al aan het zoeken van zijn bronnenmateriaal. Hij vestigde zijn naam onder de groten der ''historici'' met zijn ''Romeinse Geschiedenis'' ({{grc|῾Ρομαϊκὴ ῾Ιστορία}}), een omvangrijk geschiedwerk in het Grieks dat slechts gedeeltelijk bewaard bleef. Zijn overzicht van de geschiedenis begint met de stichting van [[Rome (stad)|Rome]] en reikte tot de regering van keizer [[Alexander Severus]]. Als onkreukbaar en objectief ambtenaar koos hij geen partij tegenover de gebeurtenissen en conflicten in vroegere eeuwen{{fn|4}}.
==Nederlânske oersettings==
*{{Aut|Cassius Dio}}, ''Vier keizers. Rome onder Tiberius, Caligula, Claudius en Nero'', oerset troch {{Aut|G.H. de Vries}}, Amsterdam, 2000. {{ISBN|9025308716}}
*{{Aut|Cassius Dio}}, ''Augustus. Keizer van Rome'', oerset troch {{Aut|G.H. de Vries}}, Amsterdam, 2002. {{ISBN|9025306624}}
*{{Aut|Cassius Dio}}, ''Samenzwering en verraad. De strijd om de macht na de moord op Julius Caesar'', oerset troch {{Aut|G.H. de Vries}}, Amsterdam, 2006. {{ISBN|9025308813}}
*[http://www.koxkollum.nl/cassiusdio/dio3701.htm {{Aut|Cassius Dio}}, ''Geschiedenis van Rome. Boek 37.'', oerset troch {{Aut|Kox Kollum}}, 2002.] (werk in uitvoering, oerset: XXXVII 1-3.)
| 