|
- † [[31 maart]] [[1980]], [[Tucson]]) wie in atleet dy't op de [[Olympyske Spullen]] yn [[Berlyn]] yn [[1936]] fjouwer gouden medaljes wûn.
Jesse Owens, berne as James Cleveland Owens, wie de sânde fan alve bêrnbern fan Henry and Emma Owens, yn Oakville yn [[Alabama]] yn de Feriene Steaten. Doe't er acht wie ferfoerferfarder itde gesinhúshâlding nei [[Cleveland]]. Dêr woe syn nije skoaljufskoaljuffer witte hoe't er hjitte, mar doe't er "J.C." sei, koe se syn aksentaksint net folgje en tocht se dat er "Jesse" sei. Sa waard er "Jesse Owens".
Yn Cleveland waard ek dúdlik dat er talint hie foar [[hurdrinnen]]. Hy waard in suksesfolsúksesfol hurdrinner, huorderinner en [[fierspringen|fierspringer]]. Yn 1935 helle er yn minder as in oere wrâldrekôrswrâldrekords yn elts fan dy trije dissiplines. En ek noch yn syn stúdzjetiid koe er nei de Olympyske Spullen.
Op de Olympyske Spullen yn Berlyn helle er yn 1936 fjouwer gouden medaljes. Mar dy prestaasje is lang oerskaatoerskade troch it idee fan oaren, dat Jesse sa tsjin [[Hitler]] fochten ha soe. Jesse wie in neger, en dejingen dy't de Olympyske Spullen allinich seagen as in plan fan de Dútsers, en dan yn it bysûnder Hitler, om de [[Arysk]]e superioariteit te demonstrearjen, redusjearenredusearren Jesse's medaljes ta it bewiis dat dy Dútsers gjin gelyk hienen. Yntusken wie Jesse gewoan dwaande mei topsport, fûnen de taskôgers syn prestaasje machtich, waard syn Dútske tsjinstanner [[Lutz Long]] syn freon, en stie Hitler op en swaaide nei Jesse Owen doe't dy foarby kaam.
Doe't er thús kaam yn de Feriene Steaten woe presidint [[Franklin D. Roosevelt]] him net ûntfange, om't it ferkiezingstiid wie, en Roosevelt de súdlike kiezers kwytreitsje koe as er in neger ûntfong. Dêr't blanke atleten yn de Feriene Steaten harren suksessúkses brûke koenen, hie Jesse der gjin foardiel fan. Hy koe sels de stúdzje net ôfmeitsje om't er foar syn familyfamylje jild fertsjinje moast. Dat die er troch hurdrin-demonstraasjes foar jild by eveneminten, tsjin wa of wat mar hurdrinne koe. Under oaren rûn er foarôfgeand oan honkbalwedstriden tsjin hynders.
Op 'e lange doer kaam er mear as sprekker asdan as hurdrinner, en hy waard sa suksesfolsúksesfol dat er oeral yn it lân te sprekken frege waard. Pas yn [[1976]] waard syn sportive prestaasje erkend, doe't er fan presidint [[Gerald R. Ford]] de [[Frijheidmedalje]] krige. Yn 1980 stoar Jesse Owens oan [[longkanker]]. Earst nei syn dea, yn [[1984]], waard syn suksessúkses op de Olympyske Spullen troch [[Carl Lewis]] werhelle. Datselde jier waard yn Berlyn in strjitte nei him werneamdneamd en yn [[1990]] krige er postúm de [[Kongresionale Gouden Medalje]].
[[Kategory:Sporter]]
| 