Pieter Stuyvesant: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
ka
noch wat flaterkes fûn en hjir en wat wurden yn in sin ferskowd
Rigel 1:
[[Ofbyld:Peter Stuyvesant.jpg|thumb|right|300px|In skilderij fan Pieter Stuyvesant.]]
 
'''Pieter Stuyvesant''' (ek wol Peter of Petrus) (wierskynlik berne in [[Pepergea]], [[Weststellingwerf]], [[1611]]/[[1612]] – [[New York]] [[1672]]) wie in [[Fryslân|Frysk]] koloniaal bestjoerder. Hy wie de lêste [[Nederlân|Nederlânske]] bestjoerder fan [[Nij-Nederlân]]. Stuyvesant hat in wichtige rol spile yn de skiednis fan New York. Sa soarge hy ûnder mear foar in grutte útwreiding fan de delsetting [[Nij-Amsterdam]] op it súdlike part fan [[Manhattan]]. Inkele projekten fan Stuyvesant wienen de beskermingsmuorre op [[Wall Street]], it kanaal dat letter [[Canal Street]] waardwurde soe en [[Broadway]].
 
==Libbensrin==
Oer Stuyvesant syn jonge jierren is net in protte wis. Der wurdt wol synsein dat hyer yn [[1592]] of [[1602]] berne is, mar oer it algemien wurdt oannaam dat hy sa rûn [[1612]] berne is yn Pepergea. Stuyvesant synDe heit fan Stuyvesant, Balthazar Johannes Stuyvesant, wie dominy yn [[Skerpenseel]] wêrdêr't hy dan ek opgroeid is. Stuyvesant syn mem wie Margaretha Hardenstein.
 
Om [[1635]] hinne waard Stuyvesant direkteur by de [[West-Yndyske Kompanjy]] en fierde hy it befel oer de [[ABC-eilannen]]. Yn [[1644]] ferlear hy in skonke yn in gefjocht my de [[Spanje|SpanjaardenSpanjerts]] op [[Sint-Maarten]], wêrnei't hy it grutste part fan syn libben mei in houten poat troch it libben moast.
 
Yn maaie [[1645]] waard hy selektearre by de West-Yndyske Kompanjy om [[Willem Kieft]] te ferfangen as direkteur-generaal fan Nij-Nederlân. Op [[11 maaie]] [[1647]] kaam hy yn Nij-Amsterdam oan wêrnei't hyer yn septimber [[1647]] direkteur-generaal fan de Nederlânske koloanje waard.
 
Yn 1645 troude Stuyvesant mei Judith Bayard ([[1610]] – [[1687]]). Bayarddy't waardôkomstich bernewie ynút [[Amsterdam]],. seSe wie in suske fan [[Samuel Bayard]], dy’t troud wietroude mei Anna Stuyvesant. Pieter en Judith krigen yn [[1648]] in soan, Nikolaas Willem Stuyvesant, hy stoarn yn [[1698]]. Stuyvesant en syn famylje wienen grutgrûnbesitters yn it noardeastlike part fan Nij-Amsterdam. Syn buorkerij, dy’t bekend stie ûnder de namme ‘bouwerie’, is de nammejouwer fan de strjitte Bowery.
 
StuyveasntStuyvesant wie de direkteur-generaal fan Nij-Nederlân oant [[1664]], yn dat jier waard it gebiet troch ditde [[Ingelân|Ingelsen]] bemastere. De Ingelsken wienen mei fjouwer boaten nei Nij-Nederlân ta fardfearn. Op [[30 augustus]] [[1664]] hie de gûverneur [[George Cartwright]] in brief nei Stuyvesant stjoerd om himsels oer te jaan. Op [[9 septimber]] fan dat jier tekene Stuyvesant op syn Bouwerij in ferdrach mei de Ingelsen.
 
Nei syn rin as direkteurgeneraal libbe hy de rest fan syn libben op syn buorkerij. DitDat hûs waard yn [[1777]] troch in brân ferwoaste. Stuyvesant boude ek noch in grut hearehûs fan stien, mei de namme [[Whitehall]]. Stuyvesant ferstoar yn [[augustus]] [[1672]], hy waard begroeven yn de [[Sint Mark’s Tsjerk yn-de-bouwerij]] yn Manhattan.
 
[[Ofbyld:Stuyvesant Wolvega 05c.JPG|thumb|right|300px|It stânbyld fan Stuyvesant yn Wolvegea.]]
Rigel 22:
==Oars==
*Stuyvesant wie in grut foarstanner fan goeie edukaasje. Yn [[1660]] waard hy sitearre mei: “Neat hat in gruttere betsjutting as de ynstruksje fan jonge bern.” Yn [[1661]] hie Nij-Amsterdam 31 skoallen. Om de grutte betsjutting fan Stuyvesant hjiryn te earen waard de [[Stuyvesant Hege Skoalle]] yn Manhatten nei him ferneamd.
*Stuyvesant syn namme komt noch yn in protte foar yn it deistich libben yn New-York foar. Sa is der in hegeskoalle nei him ferneamd en hat hy syn eigen strjitte: Stuyvesant Street. Ek komt syn namme werom yn de wenwyk [[Stuyvesant Town]]. De namme fan syn buorkerij komt ek in protte foar. Bygelyks yn de tsjerke wêr't hy begroeven is: Sint Mark’s Tsjerke yn-de-bouwerij
*Fan Stuyvesant wurdt sein dat hy tee yntrodusearre hat yn de [[Amearika|Amerikaanske]] koloanjes.
*Yn syn jonge jierren fierde Stuyvesant de namme Pieter, mar letter waard dit ta it Latynske Petrus feroare. Yn de [[19e ieu]] feroaren de Amerikanen de namme ta Peter. Dizze namme is by it libben fan Stuyvesant nea brûkt.