Salomon Levy: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rigel 2:
 
====Komôf====
Sa't syn namme al oanjout wie Salomon Levy fan joadske komôf. Hy waard om 1751 hinne berne yn de eardere Dútske steat Hessen. Hoe en wêrom Levy krekt yn de omkriten fan [[Kollum]] bedarre, is net bekend. Wol is it sa dat ynYn dy tiid kamen in soad keaplju út de Dútske steat Hessen elts jier mei harren negoasje nei [[Nederlân]] tôgen. Fanwege de ôfwikende spoarbreedte fan harren karren hiene se sels in apart netwurk fan saneamde Hessewegen. Sa'n [[Hessewei]] rûn fia [[Grins]] en Kollum nei [[Fryslân]]. Yn Kollum is noch altyd in stikje dyk dat Hessewei hjit.
 
=============
 
Ût "De Joodse gemeenschap in het Groninger Westerkwartier, Peize en Roden. Pag. 25: "In 1787 woonde in Niezijl een Salomon Levij. Van deze man weten we iets meer doordat hij zich op 15 december 1789 voor het Hof van Friesland moest verdedigen tegen de beschuldiging dat hij twee schapen gestolen zou hebben uit het land van Jan Zuirds uit de Westerhorn onder Lutjegast. Hij vertelde bij die gelegenheid dat hij rond 1759 was geboren in Hessenland, "vandaar door het Paderbornsche en Munstersche is gereisd na IJme Til (Enumatil), alwaar hij zig een paar dagen heeft opgehouden". Daarna was hij gaan wonen in Niezijl. Een bijzonderheid was dat hij daar ging samenwonen met een niet-joodse vrouw met wie hij niet getrouwd was. Zij heette Fokje Theunis en was in 1759 geboren in Burum. In 1788 kreeg het paar in Niezijl een zoon Theunis. Na 3 à 4 jaar in Niezijl gewoond te hebben vertrok het gezin naar Zwaagwesteinde in Friesland, waar Salomon als "slagter en coopman" een beter bestaan meende te vinden. Door een getuige in de zaak van de twee schapen werd Salomon Levij omschreven als "een persoon klein van statuir.. gelijkende seer wel na een Jood". Pag. 27: Tekenend voor de omzwervingen van een "reysende Jood" zijn de ervaringen van Salomon Levij. Nadat hij zijn geboorteplaats in Hessen had verlaten trok hij eerst enige tijd door Duitsland. Na verloop van tijd belandde hij in de Republiek. Waarschijnlijk via de stad Groningen kwam hij terecht in Enumatil. In dit kleine dorp zal hij wel gelogeerd hebben bij Izaäk Abrahams. Het was gebruikelijk dat joden die een gevestigd bestaan hadden weten op te bouwen gastvrijheid verleenden aan rondtrekkende geloofsgenoten. Het bleek niet mogelijk om in Enumatil te blijven en na korte tijd vertrok Levij naar Niezijl. Hij wist vergunning te krijgen om daar te gaan wonen. Economische argumenten (verbetering van zijn slagerij en koophandel) deden hem na enige jaren besluiten om door te trekken naar Kollumerzwaag-westeinde".
 
=============
 
Yn de 18e ieu wiene der tal fan beheinings foar joadske minsken. Se wiene net frij har te fêstigjen en waarden mar yn in pear beroppen talitten. Slachter en keapman wiene yn Grinslân de ienige beroppen dy't oan [[joaden]] tastien wiene en dat wie dus krekt wat Levy die.