Ferdinand Domela Nieuwenhuis: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
No edit summary |
L tekst neirûn |
||
Rigel 1:
[[Ofbyld:DomelaNieuwenhuis.jpg|180px|thumb|Ferdinand Domela Nieuwenhuis (portret falt net ûnder GNU/FDL)]]
'''Ferdinand Domela Nieuwenhuis''' ([[31 desimber]] [[1846]], [[Amsterdam]] - [[18 novimber]] [[1919]], [[Hilversum]]), wie de earste [[sosjalisme|sosjalist]] yn it [[Nederlânske parlemint]].
Ferdinand Domela Nieuwenhuis waard berne as ''Ferdinand Nieuwenhuis'', soan fan dûmny Ferdinand Jacobus Nieuwenhuis en Henriëtte Frances Beiry. Yn [[1859]] waard it de famylje Nieuwenhuis by keninklik beslút tastean de namme fan syn beppe har famylje, "Domela", foaroan harren namme ta te foegjen, dat dy famyljenamme net útstjerre soe.
Nei syn stúdzje teology waard er dûmny, yn [[1870]] yn [[Harns]], yn [[1871]] yn [[Beverwyk]] en fan [[1875]] ôf yn [[De Haach]]. Yn dy tiid ferdjippe er him
Dat jier waard er lid fan de
Yn [[1888]] wie er yn Amsterdam, [[Grins]] en [[Skoatterlân]] kandidaat by de
▲Dat jier waard er lid fan de Haagse Sosjaal-Demokratyske Feriening. Yn [[1882]] foarmen de Sosjaal-Demakratykse Ferieningen it [[Sosjaal-Demokratyske Bûn]] (SDB), en keazen Domela Nieuwenhuis as skriuwer. Hy wie ek de redakteur fan ''Recht voor Allen'', it blêd fan it bûn. Faaks om't it bûn ûnder syn oanfiering oanwûn waard er yn [[1887]] ta seis moannen finzenisstraf feroardiele foar majesteitsskeinen, om't er in anargistysk artikel pleatst hie.
Yn [[1903]] ferfarre er nei [[it Goai]]. Dêr publisearre er ferskate
▲Yn [[1888]] wie er yn Amsterdam, [[Grins]] en [[Skoatterlân]] kandidaat by de twadde-keamerferkiezings. Yn Skoatterlân waard er keazen, en dêrtroch waard Domela Nieuwenhuis it earste sosjalistyske keamerlid. It bleau lykwols by ien kear, om't er bot teloarsteld wie yn de parlementêre demokrasy. Hy waard anargistysker, en al folge it SDB earst, yn [[1894]] begûn in part fan de leden ûnder lieding fan [[Pieter Jelles Troelstra]] de [[Sosjaal-Demokratyske Arbeiderspartij]] (SDAP), dy't mear op herfoarming rjochte wie. Ek dat jier waard it bûn as anargistysk ferbean, mar de folgelingen fan Domela Nieuwenhuis begûnen de [[Sosjalistenbûn]], dêr't er noch oant [[1898]] lid fan wie. Fan doe ôf wie er dwaande as publisist en aktivist foar it sosjaal-anargisme.
By syn libben waard er sjoen as in soartemint fan apostel fan it sosjalisme; hy hie de bynamme ''ús ferlosser'' krigen, en in protte arbeiders hienen syn portret oan de muorre. Tsientûzenen wienen by syn begraffenis. Yn ferskate plakken yn Nederlân binne strjitten neamt efter Ferdinand Domela Nieuwenhuis. Sûnt 1931 stiet yn Amsterdam in stânbyld fan Domela Nieuwenhuis, makke troch [[Johan Polet]]. Op [[it Hearrenfean]] stiet it [[Domela Nieuwenhuismuseum
▲Yn [[1903]] ferfarre er nei [[it Goai]]. Dêr publisearre er ferskate histoariske boeken en bibliografyen, en yn [[1810]] syn memoires. Hy ferstoar 18 novimber 1919 yn Hilversum.
▲By syn libben waard er sjoen as in soartemint fan apostel fan it sosjalisme; hy hie de bynamme ''ús ferlosser'' krigen, en in protte arbeiders hienen syn portret oan de muorre. Tsientûzenen wienen by syn begraffenis. Yn ferskate plakken yn Nederlân binne strjitten neamt efter Ferdinand Domela Nieuwenhuis. Sûnt 1931 stiet yn Amsterdam in stânbyld fan Domela Nieuwenhuis, makke troch [[Johan Polet]]. Op [[it Hearrenfean]] stiet it [[Domela Nieuwenhuismuseum]].
[[de:Ferdinand Domela Nieuwenhuis]]
| |||