Kleaster Lúntsjerk: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
ensykl fan Fr en rûnom by inoar fandele
 
wat tikflaterkes
Rigel 1:
'''Lúntsjerk''', ek wol '''Ludingakerk''', wie in kleaster by Koetille. It kleaster wie haad fan de reguliere koarhearen en sels ôfhinklik fan Rolduc. Hjirwei waarden ek de parochys fan [[Hitsum]] en njoggen oare doarpen yn de omkriten betsjinne. It rike kleaster keas yn de [[15e ieu]] foar de Fetkeapers yn haren striid tsjin de Skieringers. Yn [[1535]] is it kleaster ôfbrutsen en oerbrocht nei [[Achlum]].
 
It kleaster fan de oarder fan de Augustiner koarhearen waard stifte as kapel yn [[1157]]. It waard stifte troch de famylje Ludinga, en dan benammen in Eilwerd Ludinga yn [[Almenum]]. Godefridus fan Renen, de acht en tweintichste biskop fan Utert dy’t de Fries Wigbolt as oerste beneamde. Dizze biskop bepaalde dat de helthelte fan de ynkomsten fan de tsjerke fan [[Minnertsgea]] foar it kleaster wie. De konvinten Eanjum, Achlum, Skilwert en Oegekleaster waarden út Lúntsjerk wei stifte. It kleaster kaam yn besit fan grutte stikken lân op Tessel en fan de roomske kening krige it kleaster hiel Flylân yn besit. In 1237 waard troch in stoarm de stins fan Lúntsjerk fernield en grutte stikken lân strûpten ûnder. De m6uontsenmuontsen groeven grachten om de handelsfeart te ferbetterjen en Lúntsjerk waard dêrtroch ien fan de rykste kleasters fan Fryslân. De buert ten westen fan Almenum, Harns waard dêrtroch ek sa foaroansteand dat it yn 1234 stedsrjochten krige.
 
[[Sicco Sjaardema]], achtste Potestaat fan Fryslân, soe yn 1246 it stik fan Tessel dat fan Fryslân wie oan de abt fan, Alardus en syn neisieten. Letter waard dit stik fan Tessel troch de greven fan Hollân ferovere.
Rigel 7:
 
It kleaster wie sa faak yn striid belutsen dat de pastoars fan Frjentsjer, Harns en Hitsum kleiden by de eallju. De muontsen soenen har mear ûnderwerpe moatte oan de kleastertucht.
Dizze hervormingherfoarming waard oplein troch Kapittelhearen fan it kleaster St. Agnes yn Windesheim út Oerisel tsjinoer de eallju Sikke Sjaerda, Douwe Aylva, Epe te Kee, Douwe Homminga, Douwe Oedzinga te Kimswert, Rienck Ukkesen en Tjaerd Tjaerda.
BoppedaTBoppedat krige Lúntsjerk de titel fan proasdij en mocht de sâneintweintichste abt him allinnich noch prior neame.
 
Yn 1516, by de Gelderske en Saksyske striid yn Fryslân hie Lúntsjerk in soad te lijen. Op it lêst wie der safolle fernield dat allinnich it tsjerke inen ien oar gebou noch oerein stie. De SaksysjkeSaksyske oanhingers hawwe dy doe yn’eyn ’e brân stutsen. De Harnzer drost Crombach hat de stienenstiennen doe brûkt foar it bouwen fan de by it eardere kastiel (no deWestertsjerkede Westertsjerke) yn Harns. Op dizze toer waarden yn 1566 de edele Friezen Sjoerd van Beyma en Hartman van Galama finzen setten. Lúntsjerk hat dus fan 1167 oant 1556, krekt 359 jierren bestien.
 
== Keppeling om utens ==