Preekstoel: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
fan nl:
 
ik haw wat lytse wizigings oanbrocht
Rigel 1:
[[Ofbyld:AachenerDomKanzel.jpg|thumb|left|160px|Kânsel fan [[Hindrik II fan it Hillige Roomske Ryk|Hindrik II]] út it jier [[1014]] yn de [[Dom fan Aken]]]]
 
In '''kânsel''' of '''preekstoel''' is in ferhege plak yn in [[tsjerke (gebou)|tsjerke]] fan wêrôfdêr't de geastlike fan ôf sprekt. UndanksNet tsjinsteande it wurd preek''stoel'' docht hy dat altyd steande. De preekstoel stiet symboal fanfoar de berch fan wêropdêr't Jezus fan ôf preke<ref>[http://www.religieuserfgoed.be/site/674.html Fernijing fan it tsjerkeynterieur nei it twadde Fatikaans konsylje]</ref>.
 
It wurd kânsel stamt út it [[Latyn]] ''cancelli'' en betsjut "traaljewurk" of "hikke". De preekstoel is fuortkomd út de âld-kristlike [[ambo]] en út it midsieuske [[doksaal]] dat tsjinst docht as ôfskieding tusken it [[skip (boukeunst)|skip]] fan de tsjerke en it [[prysterkoar|koar]]. De [[Dominikanen]] brûkten yn Dútslân en Itaalje draachbere kânsels dy't op liuwefigueren rêsten (symboal fan it oerwûne kwea). Fêststeande preekstuollen wienen al bekend yn de 15e ieu, mar waarden pas algemien yn de 16e en 17e ieu troch it [[Konsylje fan Trente]] ([[1545]]-[[1563]]) dat oan de preken mear oandacht bestege wurde moast.
 
Yn grutte tsjerken waarden de preekstuollen faak heech boud mei elaborearre fersieringen. De preek waard dan ek 'fan boppen ôf' ferteld. De kânsel bleau ek nei de [[reformaasje]] bestean yn [[protestantisme|protestantse]] tsjerken. Yn [[EastersEastersk-OrthodokseOrtodokse TsjerkenTsjerke]]n is it faak in leechsteand platform.
 
Boppe de preekstoel sit faak in [[klankboerd]], dat fanâlds de akoestyk ferbettere. Trochdat der tsjintwurdich lûdsynstallaasjes brûkt wurde, is dit no net mear needsaaklik.
 
De tradysjonele kânsel is in lytse romte, faak mei in tagongsdoarke, wêrefterdêr't it ûnderlichem fan de foargonger efter net sichtber is. Yn moderne protestantse tsjerken is de lytse kânsel ferfongen troch in poadium wêrop romte is foar mear aktiviteiten. Hjirop stiet dan in [[lessener]]. Hat de foargonger dan ek noch in triedleaze [[mikrofoan]] op de revers, dan hat hy hjir folle mear bewegingsfrijheid.
 
== Galery ==