Lauwersmar: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
B. (oerlis | bydragen)
LNo edit summary
B. (oerlis | bydragen)
LNo edit summary
Rigel 1:
[[Ofbyld:Satellite image of Lauwersmeer, Netherlands (6.21E 53.36N).png|thumb|right|300px|Lauwersmar]]
 
De '''Lauwersmar''' is untstien doe't de [[Lauwerssee]] troch it lizzen fan in 13 km lange [[daam]] ôfsletten is fan de [[Waadsee]]. De Lauwersmar leit op de grins fan [[Fryslân]] en [[Grinslân]]. By it ôfslútenôfsluten fan de Lauwersee untstieûntstie net allinich in grutte mar, mar kaam der ek in protte nij lân by. De Lauwersee waard benammen brûkt om te fiskjen en it wie in wichtigwichtich natuergebietnatoergebiet. Nei de ôfslútingôfsluting wurdt de Lauwersmar brûkt foar rekreaasje, foar lânbou, as oefenterrein fan definsje en foar in grut part as natuergebietnatoergebiet. Ek is it wichtigwichtich foar de wetterhúshâlding yn dit gebiet.
 
==Wetterhúshâlding en ferbinings==
Yn it lauwersmarLauwersmar wurd fanút it Fryske en Grinzer lân op ferskate plakken wetter yn it Lauwersmar pompt of spuit. Oan de eastkant krekt ten suden fan [[SaltkampSâltkamp]] komt it [[Reitdjip]] yn it lauwersmarLauwersmar út. Flak neist de slús fan it reitdjip leit de [[Fryske slús]] der't de [[Lauwers]] yn it lauwersmar útkomt. By Dokkumer Nije Silen wurdwurdt it wetter út de [[Fryske boezem]] oanfiertoanfierd fia it [[Dokkumer Djip]] en de [[Nije Swemmer]], yn it Lauwersmar spuit. Fierder is der oan de westkant by Esumasyl noch it gemaal [[De Dongerdielen]] derdêr't it wetter fan de [[Súd Ie]] yn it Lauwersmar pompt wurde kin. Ek is hjir noch in lytse skutslússkutslûs.<br>
By leech wetter op de waadsee kin it wetter út de Lauwersmar troch trije grutte spui-slúzensluzen op de waadsee spuitspuid wurde. Oan de eastkant hjirfandêrfan leit de skutslússkutslûs wertrochwêrtroch de skippen de waadsee op komme kinne.
 
==Natuergebiet==
It grutste part fan de Lauwersmar is inrjochteynrjochte as natuergebietnatoergebiet. Oan de westkant leit de [[Ezumakeech]]. Earst ynrjochte foar de lânbou en letter wer ûnder wetter set is dit in útsonderlik gebiet werdêr't men geregeldgeregeldwei bysonderebysûndere fûgels sjen kin. Fierder binne der grutte natuergebietennatoergebieten op de [[Kollumerwaard]] en de [[Balastplaat]]. Yn in protte fan dizze natuergebietennatoergebieten rinne [[Skotse Heechlanner]]s en [[Konik-hynder]]s dy't troch te gerskjen it gebiet iepen hâlde moatteen omsa foar tetefoaren kommenkomme dat der allinnich mar bosk oerbliuwt. Op [[7 april]] [[1999]] is de Lauwersmar offisjeel ynsteld as [[Nasjonaal Park]] yn oprjochting.
 
==Rekreaasje==
De Lauwersmar kin goed brûkt wurde troch de wettersport. By [[Lauwerseach]] oan de binnenkant fan de dyk leit in grutte jachthaven oan it [[Nije Robbegat]]. Ek binne der ferskate rekreaasjeterreinen oan it wetter fan de Lauwersmar geskikt foarom te swimmen en wynsurfen. Fierder is der by Lauwerseach in kamping en binne der bungalowparken by Lauwerseach, by de Ballastplaat en by [[Eastmahorn]]. Ek de natuergebietennatoergebieten binne meastentiids ynrjochte foar toeristen mei kuierrûtes en [[fûgelkykhutten]].
 
==Definsje==
Rigel 19:
 
==Lânbou==
It gebiet dat brûkt wurdt foar de lânbou leit benammen yn it súdensuden fan it Lauwersmargebiet, oan de súdkant fan de [[Kwelderwei]]. Fierder noch in stripe lân oan de eastkant fan de eardere Lauwerssee.
 
==Fiskerij==
Rigel 25:
 
==Yndustry==
Yn de Kollumerwaard leit neist it eardere sjitterrein ek noch it terrein fan de firma [[Muiden Chemie]], derdêr't in skoft in krûdfabryk west hat. Der hawwe ferskate plannen west om in oare funksje oan it terrein te jaan, bygelyks in [[fjoerwurk]]opslach of in [[pretpark]], mar ditdat is oan't no ta noch net slagge.
 
==Sjoch ek==