|
webstee = [http://www.oerterp.nl www.oerterp.nl] |
}}
'''Oerterp''' is in doarp yn de gemeente [[Opsterlân]], east fan [[Drachten]]. It doarp hat likernôch 4.768 ynwenners (2006). NeiIt is dêrmei nei [[De Gordyk]] is it hjirmei it twaddegrutste doarp fan de gemeente [[Opsterlân]].
DerIt wenjedoarp hat in soad forinzen, dit komt troch de geunstige lizzing ten opsichte fan [[Drachten]] (6 km) en it [[Knooppunt Oerterperfallaat]] fan de [[Rykswei 7|A7]] fan [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]] nei [[Grins]] en de [[Rykswei 31|N31]] fan [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] nei [[Emmen]]. Hjirtroch wenje der in soad forinzen yn it doarp. De middenstân wreidet him stadichoan út trochdat der in soad nijbou dien wurdt. Der binne wol trije basisskoallen: in iepenbiere (De Twirre), in algemien kristlike (De Opdracht) en in gereformeardreformearre frijmakke( Eben Haëzer). Hummelterp en de Spil binne de twa pjutteboartersplakken.
== Skiednis ==
Oerterp is in wei- of [[streekdoarp]] tegearre mei [[Selmien]] oan de westside en [[Sigerswâld]] oan de eastkant. Yn tsjinstelling mei oare weidoarpen, as yn [[Grinslân]] of [[Drinte]], is it lykwols net troch feanterij ûntsstien. De langhalige foarm is in gefolch fan de lizzing op de deksânrêch tusken de oarspronklike [[Drait]] (wêrdêr't no de''De Feart'' leit) en [[De Boarn]], ek(op woldat [[Keningsdjip]]stik neamdno it ''Alddjip''). De earste bewenning wie op dizze sânrêch en moat grif al in tûzen jier âld wêze, al wennen der net in soad minsken. As middel fan bestean wie men oanwiisd op de ienfâldige lânbou en feetylt. De namme Oerterp (Urathorp, mei oer = boppe) wurdt ferklearre mei dy fan Olterterp (Utrathorp mei uter = bûten) út de lizzing ten opsichte fan de Boarn: Oerterp boppenstreams en Olterterp wat leger. Terp betsjut hjir dus doarp.
De langhalige bebouwing hie te krijen mei de kavelferdieling fan noard nei súd. Alle grûn wie eigendom fan de kleasters. De opset fan de ferdieling wie dat elke "boer" likense kânsen krige: in diel fan it [[heechfean]], in diel fan yn kultuer brochte (of noch yn kultuer te bringen) grûn en in útgong fia de heidegebieten nei [[greide]]n oan it [[Alddjip]]. Mear as hûndert jier letter ûnstie yn it heechfeangebiet noard fan it doarp bewenning troch it graven fan de feart fanút [[Drachten]] troch de feanôfgraving. Sa kaamûntstie yn dit gebiet in nij dielpart fan Oerterp ta stân, dat rom in jier letter al mear ynwenners, (yn it earstoan benammen feanarbeiders, skippers en handelers), telde as de âlde boerestreek faanfan it doarp.
Under archeologen hat Oerterp bekendheid trochdat hjir yn 1943 by de [[Prinsedobbe]] oan de Mûneleane oerbliuwsels fûn binne fan rindierjagers út 'e ein fan de âlde [[stientiidAlde Stientiid]], ± 10.000 oant 9800 foar Kristus, en dus flak nei de lêste [[iistiid]]. Op in gebiet fan 85 fjouwerkantekante meter op de ringwâl fan de dobbe waarden 54085.408 fjoerstiennen foarwerpen fûn, wêrfan 13601.360 stikken ark lykas krombekstekkers en fierders ôfslaggen en kearnstikken. It klimaat moat hjir doe west hawwe lykas yn [[Laplân]] en Noard-[[Sibearje]] no. De minsken dy't hjir omswalken wienen oanwiisd op wat it lânskip harren te bieden hie: allinnich de hege sânrêgen tusken de rivierkes wienen begeanbear. Men nimt oan dat it hjir om simmerkampen giet. Omdat fergelykbere oerbliuwsels fûn binne by [[Hamburch]] stiet dizze kultuer bekend as de [[Hamburchkultuer]]. Ek by [[Havelte]] waarden der resten fan fûn.
== Bouwurken ==
[[Ofbyld:Klokkenstoel Ureterp 11cw.JPG|thumb|right|200px|Klokkestoel Oerterp]]
Oerterp hat net folle monuminten. It wie in earme streek en de kwaliteit fan it boude wie trochstrings net heech. Fierwei de measte huzen binne dan ek yn de [[20e ieu]] boud. ItIn útsûndering is it oan alle kanten skeane hûs njonken de supermerk op de Weibuorren 60/62 mei de lytse raamkes, isen in útsûndering endat is dan ek beskerme as monumint. Fierders is der noch in aardige [[gevelstien]] ynmitsele neist de foardoar fan it eardere postkantoor op Weibuorren 76:
:Heere Hendriks
:1740
De stien is dúdlikkdúdlik âlder as it gebou, dat dêr yn 1919 kaam op it stee fan it doe foar de twadde kear ôfbaarnde kafee/loazjemint. De stien siet earder yn it loazjemint, mar de [[brouwerij]] fan Heere Hendriks stie oan de Feart op de hoeke fan de Brouwersleane. Heere Hendriks lei flak neist it tsjerke begroeven ûnder in lizzende stien. Syn grêf is nei de [[Twadde Wrâldoarloch]] romme. De stien fan syn heit leit yn 'e tsjerke. Op it tsjerkhôf stiet ek ien fan de [[Klokkestuollen yn Fryslân]].
Oan de Mûnestrjitte stiet it stiennen ûnderstik fan in achtkante reiddekte stelling[[nôtmole]]. It stee dêr't de stellingskoaren fêstsitten hawwe is noch te sjen oan de heakken yn de muorre. Dizze waard dêr boud yn 1872 mei ûnderdielen fan in ôfbrutsen [[houtseachmole]] út de Saanstreek. Hy hiet "De Swarte Brúnfisk". Yn 1925 knapte in moleroede en waard der in motor ûnderyn de mole setten. De mole-as waard yn [[1927]] ferkocht nei [[Aduard]] en is dêr yn de noch besteande wettermole (troch wetter oandreaune mole) set. It hûs rjochts derneist wie de mûnderswente dy't letter, om 1911 hinne, byboud waard. De âlde mûnderswente stiet noch oan de saneamde "Kaltsreed".
Om 1670 waard hjir flakby, oan de hjoeddeiske Postleane, in [[Folmole (masine)|folmole]] boud foar it "[[follen"]] (it fertichtsjen fan de stof troch de fezels dêrfan de iepeningen yn it weefsel opfolje te litten) fan weefde wollen stoffen mei stampers yn bakken mei ûnder mear [[urine]]. Troch se sa ferfiltsjefolje te litten waarden se tichter en dus waarmer. De [[wol]] sil komd wêze fan de skiep dy't op de heide hâlden waarden en sil troch in soad minsken thús spûn en weefd wêze. Yn 1749 wie Jan Sanders timmerman en folmulder yn Oerterp. De mole ferdwûn nei 1800. De yntiids renovearre mole stiet oan de Weibuorren 22 yn Oerterp
== Mienskip ==
It doarp hat in oantal buertferienings dy't ek aktiviteiten organisearje.
=== Eveneminten ===
ElkeAlle 2twa jier wurdt der in doarpsfeest hâlden. Dit bart op de ûneven jiertallen, lykas [[2007]] & [[2009]]. Der is dan in [[merke]], in grutte feesttinte en in soad aktiviteiten troch de eigen bewenners. It feest duorret fjouwer dagen. Fierders binne der ferskate optredens fan de majorettes en [[fanfare]]. Op de langste dei wurdt de haadwei ôfsluten en is dêr in grutte merk mei in soad aktiviteiten, organisearre troch de Sportclubs yn Oerterp. Fierders hat Oerterp noch in iisbaan, twa grutte boarterstunen, in [[skatebaan]], in sportsintrum ([[MFC De Wier]]), in jongereinsoas en in aktiviteitensintrum yn De Wier. Elk jier is der boppedat in grut konsert fan ferskate rock-artysten: [[Oerrock]]
=== Ferienings ===
=== Befolking ===
*[[1954]] - 28742.874
*[[1959]] - 27082.708
*[[1964]] - 27232.723
*[[1969]] - 28532.853
*[[1973]] - 31143.114
*[[2005]] - 48014.801
*[[2006]] - 4.768
=== Berne yn Oerterp ===
<!-- RANGSCHIKKINGNei NAAR GEBOORTEJAARbertejier -->
*[[Jan de Roos]] (23 novimber 1896), strjittemuzikant († 1979)
| 