Reanimaasje: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
→Resinte ûntwikkelingen: oerset |
oerset fan nl:, dien |
||
Rigel 1:
[[Ofbyld:CPR.jpg|thumb|Reanimaasje]]
'''Reanimearen''' is it keunstmjittich oernimmen fan it [[sykheljen]] en de [[bloedsomrin]], as der sprake is fan in sirkulaasjestilstân. As én it sykheljen, én de sirkulaasje wer op gong brocht wurde
Om libje te kinnen, is de konstante oanfier fan soerstofryk bloed fan libbensbelang. Us organen kinne net wurkje sûnder soerstof. De harsens binne it kwetsberst: nei 4-6 miuten sûnder soerstof rekket al in grut part sa beskeadige dat normaal funksjonearjen net mear mooglik is. It transport fan soerstof troch ús bloed kin op twa manieren fersteurd wurde:
* Bloed wurdt net mear rûnpompt omdat it hert net (goed) wurket. It hert kin wol bewege (
* Der wurdt gjin soerstof mear yn it bloed opnomd. Dit wurdt in sykhelstilstân neamd.
Rigel 9:
== Rjochtlinen ==
Yn Nederlân foarmet de NRR (Nederlânske
De leken earstehelpferliener (EHBO-er) en de
===ABC - protokol===
Rigel 27:
'''Aktuele rjochtlinen:'''
* Oansprekke / oanskodzjen fan it slachtoffer
* In
'''By ôfwêzige ademhelling :''' alarmearje (litte), in AED helje (litte).
* Start mei 30 kompresjes efterelkoar op de boarstkas en beademje 2 kear
Rigel 38:
=== Boarstkompresjes ===
De teory efter it massearen is dat troch it earst yndrukken en dêrnei loslittten fan de boarstkas der in negative druk feroarsake wurdt yn de boarstkas, wêrtroch't de grutte fetten bloed oansûgje kinne. Dy negative druk wurdt pas nei in rige massaazjes berikt. Ut ûndersyk bliek dat de 15 kompresjes dy't yn it ferline hantearre waarden, net genôch wiene. Mei 30
=== Beademje ===
Rigel 46:
Meastal sil in profesjonele [[helpferliener]] der net binnen inkele minuten wêze. It is dêrom wichtich dat safolle mooglik minsken de basale reanimaasjefeardichheden oanleare. Omdat in sirkulaasjestilstân meastal komt troch it ûnregelnmjittich gearlûken fan it hert, ek wol fibrillaasje neamd, is dêrby it brûken fan in automatyske eksterne [[defibrillator]] (AED) oan te rikkemandearjen. Allinnich mei help fan dit apparaat kin it normale hertritme mooglik hersteld wurde. AED's komme op hieltiten mear plakken yn Fryslân beskikber.
As der profesjonele
== Kursussen ==
Troch hiel Fryslân wurde reanimaasje- en AED
By inkele
It Oranje Krús hat oankundige dat mei yngong fan 1 septimber 2009 it brûken fan de AED ta de eintermen fan it eksamen foar it Diploma Earste Help hearren giet. De AED makket fan dat momint ôf ûnderdiel út fan de basisoplieding Earste Help.
== Kâns op súkses ==
Der wurdt ynternasjonaal in soad ûndersyk dien nop it mêd fan reanimaasje. Opfallend dêrby binne de frijwat grutte ferskillen tusken de ferskate ûndersiken.
* De kondysje fan it slachtoffer foarôfgeande oan de reanimaasje;
* De tiid wêrbinnen de reanimaasje/earste skok bard is;
* De kwaliteit fan de útfierde
* De snelheid en kwaliteit fan de fierdere opfolging troch profesjonele helpferlieners.
Yn in Sweedsk ûndersyk út 2005 waard by mar leafst 29.700 pasjinten besjoen hoefolle minsken nei 1 moanne noch yn libben wiene (dus noch sûnder te freegjen oft dit bg. yn koma oan de beademing wie of sûn bûten it sikehûs). Nei 1 moanne wie 2,2% fan de net troch omstanners reanimearden noch yn libben; 4,9% fan dejingen dy't troch net-profesjonals reanimearre wiene, en 9,2% fan de minsken dy't troch (tafallich as omstanners oanwêzige) profesjonele helpferlieners reanimearre wiene<ref>Herlitz J, Svensson L, Holmberg S, Angquist KA,Young M. Efficacy of bystander [[Cordiopulmonale Resuscitatie|CPR]]: intervention by lay people and by health care professionals. Resuscitation. 2005 Sep;66(3):291-5.</ref>. Neffens dit ûndersyk is it oantal minsken dat sûnder oanmerklike neurologyske skea oerlibbet, is noch folle lytser.
Hoewol't der in lytse oerlibbingskâns is, binne pogingen ta reanimaasje dus seker net sinleas. As it net slagget, hoecht de helpferliener (amateur of profesjonal) him lykwols net skuldich te fielen; dat sil meastal de útkomst wêze. 90 - 95 %
Ut in Japansk ûndersyk (2006) <ref>SOS-KANTO study group. Cardiopulmonary resuscitation by bystanders with chest compressions only (SOSKANTO):an observational study. Lancet 2007; 369: 920-26</ref> blykt lykwols dat yn gefal fan hertstilstân nei in hertoanfal de oerlibbingskânsen ferdûbelje as inkeld mar hertmassaazje tapast wurdt. Beademing soe tiidfergriemen wêze. By hertstilstân troch hertoanfal krijt de persoan automatysk ekstra soerstof troch de hyperfentilaasje wêrmei't de oanfal begûn, mar troch de stilfallen bloedsirkulaasje berikt dizze soerstof de harsens net mear. At der wol gau yngrepen wurdt en inkeld hertmassaazje tapast wurdt, soe de ademhelling fansels wer op gong kome moatte. Hertmassaazje is op himsels in minime, net streekrjochte wize fan beademing want de boarstholte wurdt ôfwikseljend grutter en lytser, neffens Japanske wittenskippers. By ferstikking soe de kombinaasje mei beademing dan wol mear fertuten dwaan. De Nederlânske en Europeeske reanimaasjerie achtet it lykwols wierskynlik dat harren konklúzjes oars west hawwe soene as de rjochtlinen nei 2005 yn it ûndersyk belutsen west hawwe soenen. Dêrom bliuwt beademing ûnderdiel fan de rjochtline.<ref>Nederlandse Reanimatieraad, Commentaar van de Nederlandse Reanimatie Raad op de «compression-only » studie in The Lancet van 17 maart 2007, aangetroffen op http://www.reanimatieraad.nl/_content/news/reactie%20katonstudie.pdf op 2 juli 2007</ref>
== Resinte ûntwikkelingen ==
* Ut in Japansk ûndersyk (2006) soe blike dat yn gefal fan hertoanfal de oerlibbingskânsen ferdûbelje as allinnich mar hertmassaazje tapast wurdt. De NRR (Nederlânske Reanimaasje Rie) hat de konklúzjes út dit Japanse
* Yn oktober 2008 hat de Nederlânske Reanimaasje Rie bepaald dat in BLS/AED oplieden helpferliener net start mei reanimearjen,
Eltsenien hat
By in sirkulaasjestilstân binne alle
Hjirby is it, út medysk belang besjoen, saak om gjin tiid te ferleizen.
Net reanimearje-pinningen binne op it momint fan reanimearjen '''yn it iepenbier''' troch earstehelpferlieners net te ferifiearjen. Allinnich in arts kin en mei de medyske behanneling stake. nei ferifikaasje fan de net-reanimearje-pinning en pas nei oerlis mei in kollega's.
| |||