Tsjaadmar: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
st
Aliter (oerlis | bydragen)
keppeligns,sinbou
Rigel 2:
De '''Tsjaadmar''' is de op ien nei grutste [[mar]] yn [[Afrika]], de [[Fiktoriamar]] is de grutste swietwettermar yn Afrika.
 
De mar is fan hiel grut belang foar de om-ende-by 20 miljoen minsken dy't der omhinne wenje yn de lannen [[Tsjaad]], [[Kameroen]], [[Niger]] en [[Nigearia]]. Yn de mar lizze inkelein pear eilantsjes en sânbanken en de ouwers bestien fral út [[sompe]]n. De wichtichste leveransiers foar wetter binne de rivieren de [[Sjary (rivier)|Sjary]] en de [[Logone]]. AsDe Tsjaadmar is in [[endoreysksletten bekkensee|endoreysksletten mar]], hat it gjinsûnder ôfrin nei see of de oseaan en fergelykber mei de [[Deade See]] en de [[Poopomar]]. Dat de mar tochdochs min of mear [[swietwetter|swiet]] bleaun is, komt trochdattroch de delslach fan it sâlt op de boaiem en trochdat sprake is fan [[perkolaasje]] of ynfiltraasje nei it [[grûnwetter]]. Skattingen oer dit wetterferlies rinne útien fan 6 oant 20% fan de totale jierlikse oanfier fan wetter.
 
Yn de sechstiger jierren hie de mar in oerflak fan mear as 26.000 km².
Tsjin it jier [[2000]] wie it oerflak tebek rûn oant 15001.500 km². De reden hjirfoar is twaresom. Yn de rin fan de jierren is der hieltyd minder rein fallen yn it streamgebiet fan de mar, en hieltyd mear wetter ûntlutsen wurdt útûntlutsen oan de mar en de rivieren foar [[irrigaasje]]. Trochdat de mar tige ûndjip is - ûngefear 7 meter op harsyn djipste punt - is iter tige gefoelich foar lytse feroaringenferoarings yn de wetterstân.
 
Nei skatting wie de Tsjaadmar sa'n 6000 jier lyn sawat krekt sa grut as de [[Kaspyske See]] yn distiid.
 
{{Koördinaten|13_4_26_N_14_19_14_E_type:waterbody_zoom:8_region:TD|13° 4' NB, 14° 19' EL}}