Medemblik (stêd): ferskil tusken ferzjes

De stêd Medemblik hat in oerflakte fan 108,81 km² (wêrfan 100,05 km² wetter). Medemblik is de âldste stêd yn de gearwurkingsregio [[West-Fryslân (gearwurkingsregio)|West-Fryslân]]. Medemblik wie oant 1 jannewaris 2007 in selsstannige gemeente, dêr't gjin oare plakke by hearden. De gemeente hearde ta de lytste fan de provinsje Noard-Hollân. De nije gemeente ûntstie troch in fúzje fan de gemeenten [[Noarder-Koggenlân]], [[Wognum (eardere gemeente)|Wognum]] en yn 2006 waard besluten dizze de naam Medemblik mei te jaan.

De namme "Medemblik" komt mooglik fan de wetterrin ''Medemelake'' of ''Medemelacha'' ([[Germaanske talen|Germaans]] ''miduma-'' "middelst" en ''laku-'' "wetterrin yn moerassigmoerassich terrein diedy't op dezedat plaatsplak heeftrûn gelopenhat, en diedy't inyn eenin oorkondeoarkunde uitút [[985]] wordtneamd genoemdwurdt. HierinHjiryn wordtwurdt ookek Medemblik zelfsels genoemdneamd alsas "villa Medemelacha".

Medemblik en [[DorestadDorestêd]] kregenkrigen doortroch de [[Friezen]] welvarendewolfarrende marktenmerken.<ref>R. van Eerden (2005), ''De Noord-Hollandse Friezen mogen er wezen'', in: Archeobrief nr.1 maart 2005, blz. 14-20</ref> InYn [[1289]] werdenwaarden Medemblik [[stadsrechtenstedsrjochten]] verleendferliend doortroch graafgreve [[FlorisFloaris V vanfan HollandHollân|FlorisFloaris V]]. FlorisFloaris V liet aanoan hetde eindeein vanfan de [[13e eeuw]ieu] eenin [[dwangburchttwangboarch]] bouwenbouwe, diedy't nuno bekend staatstiet alsas [[KasteelKastiel RadboudRadbad]]. HetIt stadjestedsje werdwaard inyn [[1517]] doortroch hetit leger vanfan [[Johan vanfan Selbach]], gesteundsteund doortroch de kapers vanfan [[GroteGrutte Pier]] en [[Wijerd Jelckama]] geplunderdplondere en inyn [[1572]] en [[1588]] doortroch de [[Geuzen (geschiedenis)|geuzen]] en prinselijkeprinslike troepen belegerdbelegere.

DoorNei deit ingebruiknamegraven vanfan hetit [[NoordhollandschNoardhollânsk Kanaal]] inyn [[1824]] namwaard hetit belang vanfan Medemblik alsas havenstadhavenstêd sterkfolle afminder. De afsluitingôfsluting vanfan de [[Zuiderzee (water)|ZuiderzeeSudersee]] leeklike de nekslagnekkeslach voorfoar Medemblik te betekenenbetsjutten, maarmar inyn de jarenjierren zestigsechtich vanfan de [[20e eeuwieu]] ontwikkeldeûntwikkele de stadstêd zichhim totta eenin bekend [[watersportwettersport]]centrumsintrum, metmei metbenammen nameyn in hetit seizoen ookek eenin levendigdrok uitgaanslevenútgeanslibben.

Medemblik bezithat veelin historischeprotte histoaryske gevels, en eenin stadhuisstêdhûs uitút [[1939]] vanfan de architectarsjitekt [[Alexander Kropholler|A.J. Kropholler]]. OokEk staatstiet erder eenin werkendewurkjende korenmolennôtmole ([[De HerderHarder (Medemblik)|MolenMole De HerderHarder]], herbouwdwerboud 1986-1990).

SindsSûnt [[1887]] heefthat Medemblik eenin spoorverbindingspoarferbining metmei HoornHoarn. HetIt [[StationStasjon Medemblik|stationsgebouwstasjonsgebou]] vanfan Medemblik dateertis uitút hetdit openingsjaariepeningsjier. TegenwoordigTsjintwurdich wordtwurdt dezeit lijnspoar gebruiktbrûkt doortroch de [[MuseumstoomtramMuseumsteamtram HoornHoarn-Medemblik]].

Medemblik kenthat alsas eenlytse oudeâlde kleinestêd stadin eengrut grootoantal aantal bezienswaardighedennijsgjirrichheden. ZoSa vindtbinne mender erin velesoad oudeâlde gebouwen en gevels.

*Diverse pandenFerskate aanpânen oan de Westerhaven, zoalslykas hetit "DijkhuisDykhûs"

*Het pakhuisIt "pakhûs 'De Wolff"' uitút 1667 aanoan hetit VooreilandFoareilân

*Historische pandHistorysk "Hetpân 'It hof vanfan Medemblick"'

* De drietrije pakhuizenpakhuzen genaamdneamd "'De Hoop"' aanoan hetit VooreilandFoareilân

*Het enigeIt huisienige inhûs yn Medemblik inyn LodewijkLoadewyk XVI stijlstyl, uitút 1728

* Synagoge Medemblik, waardêrt jodenjoaden uitút de Tweede[[Twadde Wrâldoarloch]] Wereldoorlogut zijnweifierd weggevoerdbinne

*Oorlogsmonument voorOarlochsmonumint omgekomenfoar omkommen Medemblikker soldaten, JodenJoaden en verzetsstrijdersferzetsstriders

*Oosterhaven Easterhaven 21, historischhistoarysk woonhuiswenhûs uitút de 18e eeuwieu

*Het It WIC compagniekompanjy pakhuispakhûs aanoan de OosterhavenEasterhaven

*Het GereformeerdeIt grifformearde [[WeeshuisWeeshûs]] "'De VierFjouwer Weeskinderen"Weesbern' metmei poortpoarte uitút 1765

* De [[WaagWaach (Medemblik)|WaagWaach]] aanoan de KaasmarktTsiismerk

*Het "Koggehuis"It uit'Koggehûs' út 1613 aanoan de NieuwstraatNijstrjitte

*Het It [[GemeentehuisGemeentehûs|StadhuisStedhûs]] metmei resten vanfan hetit oudeâlde stadhuisstedhûs aanoan de DamDaam

*Het It [[StationStasjon Medemblik]] en deeldiel vanfan hetit spoorspoar [[StoomtramSteamtram HoornHoarn-Medemblik]]

*Het "It 'Houten Huys"', tegenoverfoar de meelmolenmoalmoale "De HerderHarder" oer, hetit enigeienige houten huishûs inyn de stadstêd

*Het "It 'Zwarte Woifke"', gebouwdboud inyn 1640 en verbouwdferboud inyn 1740 en 1780, aanoan de OosterhavenEasterhaven

*Het "It 'Witte Huys"', op hetit VooreilandFoareilân, aanoan de ingangyngong vanfan de NieuwstraatNijstrjitte

* De 16e eeuwseieuske grachtgrêft "Het'It Achterom"Efterom', de laatstelêste grachtgrêft binnen hetit centrumsintrum

*Het It "DijkhuisDykhûs" uitút 1599

* "LandswerfLânswerf", gebouwdboud 1799-1800, torentjetuorke 1808

* De korenmolennôtmole "'[[De HerderHarder (Medemblik)|De HerderHarder]]"' (vernietigdferneatige inyn 1945, herbouwdwerboud inyn 1988-89 waarbijwêrby't de oudereâldere onderdelenûnderdielen zoalslykas de wiekenwjukken en de draaibaredraaibere onderdelenûnderdielen werdenbrûkt gebruiktwaarden)

*Het "It '[[KasteelKastiel RadboudRedbad]]"' (1286-1288), opgeknaptopknapt nanei bouwvalligheidboufvallichheid inyn 1888

*Het NederlandsIt StoommachinemuseumNederlânsk uitSteammasinemuseum útt 1869 (ookek welwol gemaal "Vier'Fjouwer NoorderNoarder Koggen"')

*Het "It 'Murrayhouse"' vanfan de edelman Lord George Murray

*Het "BelastingIt 'Belesting-Huys"' aanoan de TorenstraatToerstrjitte en de Westerhaven

*Het "It 'Koersen-Huys"' aanoan de linkerzijdelinkerside vanfan hetit BelastingBelesting-Huys

*Het "Waterschapshuis"It met'Wetterskipshûs' mei houten AchterhuisjeAchterhúske, aanoan de Westerhaven

*Het It "Regthuys", te herkennen aanoan eenin lantaarnlantearne netkrekt bovenboppe de deurdoar, gelegenlizzend aanoan de Westerhaven

*Het "RozeIt Huis"'Rôze Hûs', geboortehuisbertehûs vanfan de architectarsjitekt diedy't de oorspronkelijkeoarspronklike molensmûnen bijby de "Vier'Fjouwer NoorderNoarder Koggen"' polder bouwdeboude, nuno staatstiet op diedat plekplak eenin stoommachinesteammsine-pomp

*Het bakkerijmuseumIt [[Bakkerijmuseum "De OudeAlde Bakkerij"]]

OokDer vindtbinne menek diverseferskate kerkentsjerken en andereoare religieuzereligjeuze gebouwen:

* De [[GroteGrutte of Sint-BonifaciuskerkBonifasiustsjerke]] metmei torentoer uitút 1404, hetit oudsteâldste gebouwgebou infan de stadstêd

* [[R.K.Martinuskerk]] uit 1902, [[neo-gotisch]]

* [[DomineehuisDûmnyhûs (Medemblik)|N.H. DomineehuisDûmnyhûs]]

*Gemeentelijke Gemeentlike Aula uitút 1666, gerestaureerdrestaurearre inyn 1982, werdwaard totoant 1972 gebruiktbrûkt alsas schoolskoalle

*[[Evangisch Evangelysk-LutherseLuterske Kerk]]Tsjerke uitút 1650-1700

Medemblik is bereikbaarberikbaar vanaffanôf [[HoornHoarn (NoordNoard-HollandHollân)|HoornHoarn]] viaoer de [[RijkswegRykswei 7|A7]] en de [[ProvincialeProvinsjale wegwei 239|N239]]. VanafFan [[HoogkarspelHeechgkarspel]] viaôf oer de [[ProvincialeProvinsjale wegwei 240|N240]].

* [[Sam Pormes]] (1954), politicuspolitikus (GroenLinksGrienLinks)

* [[Jan Albertsz Rotius]] (1624), kunstschilderkeunstskilder

[[CategorieKategory:Medemblik| ]]