De ferzje fan 22 jul 2009 om 21.41 wizigje Kening Aldgilles (oerlis \| bydragen) Rjochte-útfurders, Behearders 9.255 edits No edit summary ←Toan eardere ferskillen		De ferzje fan 22 aug 2009 om 20.07 wizigje weromsette Geoffrey (oerlis \| bydragen) Behearders 19.977 edits red plus noch wat tikflaters Neikommende ferskillen →
Rigel 19: Neffens lettere skriuwers soe de frijheid ôfkomstich wêze fan it saneamde [[Karelsprivileezje]] dat [[Karel de Grutte]] oan [[Magnus Forteman]] jûn hie, as beleanning foar de oermastering fan Rome. Ferskate boarnen meitsje fan dat Karelsprivileezje of de Magnuskerren gewaach. It orizjineel is fuort rekke, neffens guon ynmetsele yn de muorre fan in tsjerke, nei alle gedachten dy fan [[Almenum]], [[Ferwâlde]] of [[Aldeboarn]]. Ornaris is dat ferhaal lykwols ferbûn mei de [[Magnusfane]]. In oare feklearing is dat it Karelsprivileezje bewarre waard yn Snits, en mei ien fan de grutte stêdbrannen fan de 15e ieu ferbaarne is. ==Ynhâld== It ûntbrekken fan in lânshear betsjutte dat er ek gjin sintraal bestjoer bestie. Dat wie benammen foar de wetjouwing en rjochtspraak, dy't yn de midsieuwen noch net ~~dudlik~~dúdlik fan inoar skieden wienen, in gemis. Om dat gat op te follen waard ~~lykwols~~ besocht om foar it hiele gebiet fan de Friezen rigels fêst te lizzen. Ut ferskate omkriten kamen dêrfoar ôffeardigers geregeldewei by inoar by de [[Opstalbeam]] by [[Auwerk (stêd)\|Auwerk]]. Letter waarden ek gearkomsten hâlden yn de stêd [[Grins]]. Neist de regelings fan de Opstalbeam waard ek besocht werom te gripen op ''âld'' rjocht lykas dat fêstlein wie yn de [[17 Kêsten en 24 Lânrjochten]]. In slim probleem bleau lykwols de útfiering fan it rjocht. Faak wie der wol oerienstimming oer de ~~ynhald~~ynhâld fan it rjocht, mar stjitte it ôftwingjen fan dat rjocht op ~~swierichheden~~swierrichheden. As in wichtich man him net by de útslach fan in útspraak dellizze woe dan ~~ûnbrutsen~~ûntbrutsen de middels om him dêrta te twingen. In oar ~~gefoch~~gefolch fan it ûntbrekken fan in ~~drekt~~direkt gesach wienen dat de partijstriid, de twisten lykas tusken [[Skieringers en Fetkeapers]], him yn Fryslân yn de laach fan de bestjoerders ôfspile, de [[haadling]]en, yn stee fan yn it laach fan hearskers. De twisten waarden dêrtroch yn Fryslân persoanliker, wat ek gearhong mei it rjocht op bloedwraak dat bestean bleaun is oant de [[Saksentiid\|Saksyske tiid]]. ==Ein== Line 33 ⟶ 34: ==Keppeling om utens== [http://www.11en30.nu/global/fri/Artikel/20/ De Fryske frijheid yn de kanon fan de Fryske skiednis] == Literatuer == {{aut\|O. Vries}}, ''Het Heilige Roomse Rijk en de Friese Vrijheid'' (Ljouwert 1986) *{{aut\|M.P. van Buijtenen}}, ''De grondslag van de Friese vrijheid'' (Assen 1953). [[Kategory:Skiednis fan Fryslân]]

Fryske Frijheid: ferskil tusken ferzjes