Hans Falck fan Neurenberch: ferskil tusken ferzjes

'''Hans Falck fan Neurenberch''' ( ±1578, nei alle gedachten Neurenberch), wie in ferneamd klokkejitter út [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]], dy't letter ek yn Ruslân arbeide hat. Hy wie fan Dútsk komôf.

=== Yn Fryslân ===

Hy wurke yn Ljouwert fan ±[[1616]] (dan wurdt er neamd by ûnderhannelings mei in Ljouwerter oer it jitten fan in klok) oant ± [[1634]]. Wis is dat er yn 1619 boarger fan Ljouwert wurden is. Falck hie syn jitterij yn de âlde tsjerke fan [[Nijehou]] tsjinoerfoar de JakobynerJakobiner Tsjerke oer. Nei syn ferfarren nei [[Moskou]], ±[[1635]] wurdt it bedriuw oernommen troch syn learling [[Jacob Noteman]]. Noteman miende letter te witten dat Falck yn 1645 noch yn libben wie.

=== Yn Ruslân ===

Yn Ruslân wie er bekend as '''Ivan Falk''' of '''Johann Falk'''. Hans Falck wurdt it earst yn histoaryske dokuminten neamd yn 1627(!) as ambachtsman by de Moskouske Kanonne Wurkpleats. Fan dat jier ôf oant de lette 50er jierren fan de 17e ieu, wurdt er beskôge as de wichtichste klok- en kanonnemakker út Moskou. Falck hie in offisjeel salaris en krige dêrneist ien kear yn't jier in ‘jefte fan de tsaar’. Hy krige in stiennen wurkpleats wylst de oare metaaljitters it mei in houtenien dwaan moasten. Hans Falk wenne by de hûshâlding fan ''[[Knyaz]]'' Michail Kozlovsky yn de Rozhdestvenskaja Strjitte. Yn april 1641, die er it fersyk oan de tsaar, út namme fan Michail Fjodorovitsj, at dy him net fan in eigen hûshâlding foarsjen koe. Dat soe rillegau barre.

De Dútske gelearde en diplomaat [[Adam Olearius]], dy’t yn 1634/1635 troch Ruslân reizge, neamdneamt Falkck yn syn boek ''Beschreibung der muscowitischen und persischen Reise''. Hy seit dat Falck in tige betûft ambachtsman wie út Neurenberch dy’t de Russen leard hat om kanonnen te jitten. Adam Olearius seit ek dat Falck yn steat wie ta it fabrisearjen fan kanonnen dy’t mei 25 pûn buskrût 26 pûn izer ôfsjitte koene . Neffens Olearius wie er dêrtroch yn Hollân al ferneamd wurden.

Yn [[1641]] kriget Falck fan Michail Fjodorovitsj de opdracht om in 700 [[pûd]] (11,500 kg) swiere klok te jitten foar de ''Dormition'' Katedraal fan it [[Kremlyn]], dy’t lykwols tsien jier letter ferbrizelje soe. Yn 1652 krige Falk ferskil fan miening mei guon oare klokmakkers (laadlaat troch Danila Matvejev en Jemeljan Danilov) oer it ranen en opnij jitten fan dizze klok; de rjochtsaak dy't dêr fan kaam hat er ferlern. De tsaar hat him doe wierskynlik ferfongen troch Jemeljan Danidov (1627) dy't stoar yn de pestepidemy fan simmer [[1654]].

*in klok foar it GeboarteBerte Kleaster yn [[Vladimir]] (1632)

*in klok foar de Transfiguraasje Katedraal yn [[Jaroslavl]] (mei sinjatuer fan Falck)

*mooglik de 35-pûd (570 kg) Rodionovsky klok fan de Ivan de Grutte Klokketoer fan it Kremlin yn Moskou, getten yn [[1647]]

It is net dúdlik hoe’t Hans Falck’s libben nei it einigjen fan syn tsjinstferbân by de Moskouske Kanonne Wurkpleats ferrûn is. Faaks is er werom gien nei syn heitelân, of hy kin stoarn wêze oan de pest dy’t yn de 50er jierren in soad slachtoffers easke hat yn Moskou. Yn alle gefallen hat syn workwurk fan grutte ynfloed west op de Russyske metaaljitterij yn de twadde helte fan de 17e ieu. Histoaryske dokuminten neame fjouwer learfeinten fan Falck: Stepan Orefyev, Timofei Timofejev Utinkov, Ivan Timofeyev Reztsov, Ivan Ivanov. Yn it wurk fan ferneamde jitters Jemeljan Danilov, Alexander Grigorjev, en de famylje [[Motorin]] kin men de jitmetoades fan Falck werom fine.