|
[[Ofbyld:LocatieUrk.png|thumb|right|250px|''De lokaasje fan Urk.'']]
'''Urk''' is in plak en gemeente yn de [[Noardeastpolder]], provinsje [[Flevolân]]. Der wenje likernôch 18.000 minsken op in oerflak fan sa’n 11,54 kante kilometerkm², hjirmei is Urk de lytste gemeente fan Flevolân.
Urk wie oant [[1939]], doe’t de dyk mei de [[De Lemmer]] ôfboud waard, in eilân yn itde [[Iselmar]], en foar [[1932]] in eilân yn de âlde [[Sudersee]]. Yn [[1942]] waard de Noardeastepolder droech makke, mar foar de bewenners fan Urk libbet it eilângefoel noch hieltyd. De minsken wenje dan ek net yn Urk, mar op Urk.
It dialekt fan Urk, it [[Urkersk]], is in tige libbend dialekt en wykt bot ôf fan oare dialekten yn de omkriten. Urk hat harrensyn eigen folksliet, it [[Urker Folksliet]]. It wurdt benammen sjongtsongen by [[Keninginnedei]] en oar offisjeel barren.
== Skiednis ==
[[Ofbyld:Urk.jpg|thumb|left|250px|''It strân by Urk.'']]
De âldste bekende fermelding fan Urk is de skinkingsakte út [[966]] fan keizer [[Otto I]] oan it [[Sint-Pantaleonskleaster]] by [[Keulen]].
De tekst lútis:
''“Cuiusdam insulae medietatem in Almere, que Urch vocatur”''
De helthelte fan in eilân yn it Almere, dat Urch neamd wurdt.
[[Almere (mar)|Almere]] wie yn diedy tiid in binnenmar of –see op it plak wêr’tdêr’t no itde Iselmar en Flevolân lizze.
Lykas by oare isolearre befolkingsgroepen it gefal wie, waarden ek oeroan de Urkers ferskate karakteristikenkaraktereigenskippen takenttakend. Dizzen rûnen útien fan gastfrijheid en in grut gefoel foar eigenwearde taoant koppichheid en ûndissiplineardûndissiplinearre, taai en fêsthâlden wêze. Dizze lêste karakteristikenkaraktereigenskippen wurde ûndersteuntûndersteund trochdat de ynwenners fan Urk yn de ôfrinne ieuwen in protte rampen en feroarings fan de leefomstannichheden mei makkemeimakke ha.
Al sûnt de [[10e ieu]] moat der bewenning west wêzehawwe op Urk. It wie doe eigendom fan it Sint-Pantaleonskleaster yn Keulen. Yn de [[13e ieu]] kaam Urk yn hannen fan de greven fan [[Hollân]] en noch wer letter foel it ûnder it gesach fan de boargemaster fan [[Inkhuzen]]. Yn [[1660]] krige de gemeente [[Amsterdam]] it gesach oer Urk. Amsterdam krige sa mear macht oer de hannel, Urk lei midden yn de Sudersee en alle skippen fierdenfarden by Urk del, op wei nei Amsterdam. It eilân hat oant [[1792]] fan Amsterdam west.
[[Ofbyld:Urk harbor.jpg|thumb|right|250px|''De haven fan Urk.'']]
Oant [[1950]] wie Urk by de provinsje [[Noard-Hollân]], dêrnei by [[Oerisel]]. Sûnt de stifting fan de gemeente Flevolân yn [[1986]] makket it dêr ûnderdiel fan út. Urk is de ienichste gemeente dy’t yn trije ferskate provinsjes lein hat.
== Ekonomy ==
De Urkers hawwe harren selshar benammen talein op de fiskerij. Yn de jierrejierren sechtich waard der in fiskôfslach op Urk boud, de grutste fan it lân. Der waard tocht dat mei de bou fan de Ofslútdyk it wol dien wêze soe mei de fiskerij, mar de fiskerij gienengien harrenhim talizzen op it fiskjen op de Noardsee. Nei alle gedachten wurdt der elts jier sa’n 2 miljard oan fisk eksportearre fan Urk nei lannen as Itaalje en Frankryk.
Wol bliuwt Urk in relatyf earme gemeente. Yn [[2006]] lei it gemiddelde ynkommen marleafstmar leafst 16% ûnder it lanlik gemiddelde.
== Kultuer ==
[[Ofbyld:Vuurtoren Urk.jpg|thumb|rjochts|250px|''De fjoertoer fan Urk.'']]
=== Leauwe ===
Urk is ien fan de meast tsjerklike mienskippen fan [[Nederlân]]. It is in tige sletten mienskip. Urk wie fan âlds út in bolwurk fan de [[Reformearre Tsjerke]] en de [[Anty-Revolúsjonêre Partij]] (yn [[1980]] opgien yn it [[CDA]]). Sûnt de jierren ’70 fan de [[20e ieu]] is benammen de posysje fan it [[Kristlik Reformearre Tsjerke]] tige groeid en is de [[SGP]] de grutste partij yn Urk wurden.
=== It besjen wurdich ===
*[[Fjoertoer fan Urk]]
*Fiskersmonumint
*Alde doarkskern
== Symboalen ==
Urk hat in eigen flagge en wapen. De flagge waard yn [[1964]] troch de stifting foar BanistiekBanistyk en HeraldiekHeraldyk makke. De omskriuwing is: Blau mei in wite skelfiskskylfisk, lâns de boppekant fan de flaggen in smelle, twa horizontale banen fan read en wyt en oan de ûnderkant fan de flagge in smelle, yn twa horizontale banen fan read en wyt. It ûntwerp is yn [[1965]] troch de gemeenteried fêststeltfêststeld.
Op [[26 novimber]] [[1819]] waard by Keninklik Beslút in wapen jûn. It is in wapen yn de kleur blau, mei in grize skelfisk derop.
== Ferkear ==
Urk is mei de auto te berikenberikken fan de [[A6]] fia de [[N352]]. Fan Emmeloard ôf kin de [[N351]] it bêste naam wurde.
Yn de [[simmer]]moannen is der trije kear deis in boatferbining tusken Urk en Inkhuzen.
Mei de bus kin hjamen yn Urk komme troch demei line 141 te nimmen.
==Keppeling om utens==
| 