Frankyske Boargeroarloch: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
Nije Side: {{wurk}} thumb|300px|It Frankyske Ryk yn it tiidrek fan it ferstoarn fan [[Pippyn fan Herstal.]] De '''Frankyske Boargerkriic... |
No edit summary |
||
Rigel 1:
{{wurk}}
[[Ofbyld:Francia at the death of Pepin of Heristal, 714.jpg|thumb|300px|It Frankyske Ryk yn it tiidrek fan it ferstoarn fan [[Pippyn fan Herstal]].]]
De '''Frankyske Boargerkriich''' wie fan [[715]] oant [[718]] en wie it gefolch fan de dea fan [[hofmeier]] [[Pippyn fan Herstal]] op [[16 desimber]] [[714]]. Yn dizze kriich waard striden troch de legers fan
Yn de kriich wie sprake fan ferskillende belangen en koalysjes. Oan de iene kant stie Plektrudis mei har beppesizzer Teudobad tsjin oer Karel Martel. In tredde partij wie kening Gilperik mei Ragamfred dy't harren eigen belang hienen.
De burgeroorlog werd in Karel Martels voordeel beslist na vijf veldslagen:
== It ferrin fan de kriich ==
De adel in [[Neustrië]] en [[Hertogdom Bourgondië|Bourgondië]] zag in het bewind van de minderjarige Theudoald zijn kans zich te bevrijden van de [[Austrasië|Austrasische]] dominantie en koos in 715 Ragenfried als hofmeier. Hierdoor was de situatie ontstaan, zoals in de kaart is weergegeven ([[Aquitanië]] was in die tijd een onafhankelijk Frankisch hertogdom). Ook de [[Friesland|Friezen]] onder hun koning [[Radboud (koning)|Radbod]], profiteerden van de situatie door de gebieden die ze aan Pepijn van Herstal hadden verloren, waaronder [[Utrecht (stad)|Utrecht]] en omgeving, weer terug te veroveren. Ragenfried en Radboud sloten een bondgenootschap en vielen Austrasië aan. Een fractie van de Austrasische adel besloot dat ze onder deze omstandigheden een volwassen hofmeier nodig hadden, en bevrijdden Karel uit zijn gevangenschap. Ze waren echter te laat om Karel een volwaardig leger te laten opbouwen. In 716 vielen Ragenfried en Radboud, die met een vloot over de [[Rijn]] kwam, Theudoald en Plectrudis in Keulen aan. Karel probeerde de stad nog te ontzetten maar moest zich na de eerste schermutselingen al terugtrekken. Dit was het eerste en laatste gevecht dat Karel als veldheer zou verliezen. Plectrudis moest zich overgeven en de schatkist van Austrasië viel in handen van de aanvallers.
Nei de ferovering fan Keulen wie Karel by steat snel om syn slach te slaan. It Neustryske leger en in part fan de Friezen lutsen troch de [[Ardennen]] op wei nei hûs. Harren mienskiplike leger wie noch hieltyd grutter dan dat fan Karel, mar troch ferrassing en list (hy die krekt oft syn leger op de flecht sloech, dêr't hy in efterfolging fan syn tsjinstanner by útlokke, dy't hy ferfolgens yn in mûklaach wist te lokken) de [[Slach by Amel]] yn syn foardiel te beslissen. Hij kreeg bij die gelegenheid ook weer het grootste deel van de Austrasische schatkist in handen.
In 717 voerde Karel zelf een veldtocht naar Neustrië. Op 21 maart van dat jaar boekte hij een beslissende overwinning bij [[Cambrai|Kamerijk]]. Hij achtervolgde Chilperic II en zijn hofmeier tot aan [[Parijs]]. Daarna keerde hij terug naar huis, versloeg de aanhang van Plectrudis en veroverde Keulen. Hij riep vervolgens [[Chlotarius IV]] uit tot koning van het gehele rijk, met hemzelf als hofmeier. Karel benoemde ook een nieuwe bisschop in [[Reims]]. In 718 verbonden Chilperik en Ragenfried zich met [[Odo van Aquitanië]], hun leger werd echter opnieuw verslagen in de [[Slag bij Soissons (718)|slag bij Soissons]]. Odo vluchtte terug naar zijn hertogdom en leverde in ruil voor vrede Chilperik II en zijn hofmeier uit aan Karel. Odo erkende Karel als de rechtmatige hofmeier en Karel erkende Odo als hertog. Opmerkelijk is dat Karel al zijn verslagen tegenstanders ongemoeid laat.
==
Line 29 ⟶ 39:
[[Categorie:Frankisch Rijk]]
[[nl:Frankische Burgeroorlog (715-718)]]
| |||
