De ferzje fan 9 des 2009 om 20.41 wizigje Drewes (oerlis \| bydragen) Rjochte-útfurders, Behearders 97.632 edits kaartsje ←Toan eardere ferskillen		De ferzje fan 9 des 2009 om 20.44 wizigje weromsette Drewes (oerlis \| bydragen) Rjochte-útfurders, Behearders 97.632 edits No edit summary Neikommende ferskillen →
Rigel 4: '''Leif Eriksson''' ([[Aldnoarsk]]: ''Leifr Eiríksson'') (± 970 – ± 1020) wie in [[wytsingen\|wytsing]] út [[Yslân]], dy't wol jildt as ''de''- of ''in'' ûntdekker fan [[Nije Wrâld\|Amerika]]. Hy wie in soan fan [[Erik de Reade]]. Der binne twa ferskillende [[sêge\|saga's]] dy't oer Leif Eriksson ferhelje, de ''[[~~Saga~~Sêge fan Erik de Reade]]'' en de ''[[~~Saga~~Sêge fan de Grienlanners]]''. De ''~~Saga~~Sêge fan Erik de Reade'' waard earder as de âldere en histoarysk meast betroubere beskôge, mar no wurdt dat fan de lêste ferûndersteld. == ~~Saga~~Sêge fan Erik de Reade == De ''~~[[Saga~~Sêge ~~van~~fan Erik de Rode]]'' ferhellet rûchwei it neifolgjende: Leif ûntdekt Amerika yn it jier [[1000]], op wei fanút Noarwegen ([[999]]), dêr't er ta it [[kristendom]] bekeard is, nei Grienlân om dêr de nije religy te preekjen. De sêge hat it net oer it kolonisearjen fan dit diel fan Amearika. == ~~Saga~~Sêge fan de Grienlanners == De [[Grœnlendinga saga\|'' ~~Saga~~Sêge fan de Grienlanners'']] beskriuwt dat Amearika ûntdutsen (''sjoen'') waard troch [[Bjarni Herjolfsson]], yn 986. Hy wie ûnderweis west fan [[Yslân]] nei [[Noarwegen]], en hearde dêr dat syn heit nei [[Grienlân]] ta setten wie. Hy besleat him efternei te farren, miste it lân lykwols, en kaam oan de kust fan in ûnbekend lân ([[Noard-Amearika]]); hy kearde om en farde nei Grienlân. Hy is feitlik net lâne op Amerikaanske boaim. Leif kocht om [[1000]] hinne Bjarni's skip, en farde mei 35 man nei it troch him beskreaune lân. It earste dat er fûn, neamde er [[Hellulân]] (Lân fan de platte stiennen of grotten, mooglik [[Baffineilân]]), súdlik dêrfan fûn er [[Marklân]] (Houtlân, faaks [[Labrador (skiereiland)\|Labrador]]), en noch fierder nei it suden [[Vinlân]]. Dêr stifte er in koloanje mei de namme 'Leifsbuðir' (Leifs hûzen). Vinlân (Wynlân) waard sa neamd om't in lid fan de groep wylde druven oantrof. It klimaat dêr wie myld, it frear net folle en it hiele jier rûn wie der grien gêrs. Hy oerwintere yn Vinlân en gie de folgjende maitiid ([[1001]]) werom nei Grienland. It plak fan ''Vinland'' is net wis. Guon histoarisy tinke dat it op [[Newfoundland]] lein hat, en dat de Noarske delsetting dy't yn de jierren 60 fûn is yn [[L'Anse aux Meadows]] troch ûndersiker [[Helge Ingstad]] en syn frou, de argeologe Anne Stine Ingstad, Leifsbuðir is. Oaren binne fan betinken dat Vinlân súdliker lein hawwe moat, bygelyks yn [[New England (Feriene Steaten)\|Nij Ingelân]]. == Lettere libben == Leif gie net werom nei ~~Vinland~~Vinlân, hy bleau op Grienlân as ien fan de lieders fan de koloanje dêr. Der skynt yn dizze perioade in striid west te hawwen tusken de oanhingers fan de âlde religy, laat troch Erik, en de kristenen, ûnder lieding fan Leif. Ta de minsken dy't yn dy tiid op Vinlân west hawwe binne Leif syn broer [[Thorvald Eriksson]], syn suster [[Freydís Eiríksdóttir]], [[Thorfinn Karlsefni]] en syn wiif [[Gudrid Thorbjarnardottir]]. Ek syn oare broer [[Thorstein Eriksson]] hat besocht om Vinland te berikken, mar hy bedarre op Grienlân, dêr't er stoar.

Leif Eriksson: ferskil tusken ferzjes