Wrangel (eilân): ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rigel 5:
 
==Geografy==
Wrangel leit tusken de [[Tsjoektsjensee]] en de [[East-Sibearyske see]]. It leit ligt schrijlingsoerskrank by de [[180e meridiaan|180°]] [[meridiaan (geografy)|meridiaan]] del. De [[Ynternasjonale datumgrins]] is justjes nei it easten ferlein om it eilân en it [[Tsjoektsjenskiereilân]] op it East-Siberyske fêstelân yn ien en deselde tiidsône te krijen. It tichst yn de buert lizzende lân is it lytse en rotsige Herald dat sa'n 60 kilometer eastliker leit.
 
Wrangel is likernôch 125 kilometer breed. De [[oerflakte]] is 7.600 kante kilometer. it eilân bestitt út in súdlike kustflakte fan sa'n 15 km. breed, in sintrale heuvelrêch en in noardlike kustflakte fan 25 km breedte en in sa'n bytsje east-west rinnende hichtrige, de Tsentralnye-heuvelrrige, fan 40 kilometer breed en yn de east-west rjochting fan kust oant kust sa'n 145 kilometer lingte. Dizze heuvelrêch einiget oan beide kanten yn (see)klippen. De toppen fan de hichten binne meast krekt oer de 500 meter. De heechste top op it eilân is de berch Sovetskaja (1096 meter boppe [[Normaal Amsterdamsk Peil|NAP]]).
Rigel 19:
==Skiednis==
===Prehistoarje===
ThisGelearden remotebinne Arctictsjintwurdich Islandfan isbetinken believeddat toWrangel beit thelêste finalplak placeop onierde Earthwest tohat supportdêr't Woollyin Mammothsisolearre askloft anwollige isolatedmammoeten populationlibbe until their extinction 4000 years agohat, makingoant themharren theútstjerren mostsa'n recent surviving population known4000 tojier sciencelyn. <ref>Vartanyan. S. L. ''et al.'', 1995. ''Radiocarbon Dating Evidence for Mammoths on Wrangel Island, Arctic Ocean, until 2000 BC '' yn Radiocarbon [http://packrat.aml.arizona.edu/Journal/v37n1/vartanyan.html]</ref> AIt specificliket variantderop ofdat thein specieslytse seemssoarte toop haveWrangel survivedin asskoft aoerlibbe dwarfhat, versionin offariant thefan speciesde originatinggruttere frommammoet Siberiayn Sibearje. It Akin combinationek latesa climatewêze changedat (warming)de andmammoet thehjir presencelytser ofbleaun modernis humanstroch usingin advancedtekoart huntingoan andfretten. survivalIn skillskombinaasje probablyfan hastenedklimaatferoarings theiren demisede onjacht thistroch frozenminsken islehat whichwierskynlik untilharren recentlyútstjerren wastige icebefoardere boundop fordit mosthast yearsaltyd withbeferzen, infrequentmei breakssnie ofoerdutsen cleareilân. waterIn infergelykbere someûntjouwing Arctichat summers.der Awest mirrorop developmentit can be found with theeilân [[Dwarf elephantMalta]] onwat [[Malta]]de Dwerchoaljefant, originatingfan fromAfrikaansk the Africankomôf, speciesoanbelanget.
 
EvidenceIt forbewiis foar [[Prehistoarje|prehistoaryske]] humanmisklike occupationbewenning waswaard uncoveredfûn inyn 1975 atop theit plak [[Tsjertov Ovrag]] site.<ref>Dikov, N. N. , 1988 ''The Earliest Sea Mammal Hunters of Wrangell Island'' yn Arctic Anthropology, diel 25, siden 80–93 </ref> VariousDêr stonewaarden andferskate [[ivory]]stiennen toolsen wereivoaren foundsoarten ark fûn, includingûnder aoaren [[toggling harpoon]]harpoenen. [[C12 datearring]] shows the human inhabitation roughly coeval with the last [[mammoet]]en on the island circa 1700 BCE, though no direct evidence of mammoth hunting has been found.
[[Image:Wrangel Island tundra.jpg|thumb|left|400px|Arktyske toendra op Wrangel-eilân]]