Franz Schubert: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Xqbot (oerlis | bydragen)
L Bot - derby: nl:Franz Schubert; tekstwiziging
Rigel 1:
[[Ofbyld:Franz Schubert by Wilhelm August Rieder 1875.jpg|thumb|right|''Franz Schubert'' fan [[Wilhelm August Rieder]] (1875)]]
'''Franz Peter Schubert''' ([[Wenen]], [[31 jannewaris]] [[1797]] — [[Wenen]], [[19 novimber]] [[1828]]) wie in [[Eastenryk]]s [[komponist]]. Hy skreau sa'n 600 lieten, njoggen [[symfony]]en (dêr't de ferneamde "Symfony No. 8" ûnder is), [[liturgy|liturgyske]]ske muzyk (û.o. missen), [[opera]]s, wat gelegenheidsmuzyk, in protte [[keamermuzyk]] en muzyk foar solo-[[piano]]. Hy wurdt spesjaal te binnen brocht út reden fan syn orzjinele meloadyske en harmoanyske stikken.
 
Syn muzyk is by syn libben net sa populêr wurden en hy moast troch de tiid komme mei stipe fan syn freonen. Earst nei syn dea makke syn wurk opgong. Franz Schubert wurdt no beskôge as ien fan de grutste komponisten út de Westerske muzyktradysje.
Rigel 12:
== Komponist ==
[[Ofbyld:Franz Schubert - Der Musensohn.ogg|thumb|It liet ''Der Musensohn'' (1822) útfierd troch Peter Schöne en Boris Cepeda]]
Nei't er op 19 oktober 1814 syn earste masterlike liet 'Gretchen am Spinnrade' skreaun hie, kaam er ta folsleine ûntjouwing fan syn kompositoarysk kinnen yn 1815, it meast fruchtbere jier fan syn libben. Fjouwer opera's, twa symfonyen, 144 lieten - ûnder oaren 'Erlkönig' en 'Heidenröslein' -, twa missen, in strykkwartet en twa pianosonates, wiene it resultaat.
 
Yn 1816 wie Schubert gadingmakker foar de baan fan muzyklearaar oan de normaalskoalle yn Leibach. Hy woe ek trouwe mei syn jeugdfreondinne Therese Grob, mar dat mocht doe net út reden dat de wet foarskreau dat men in húshâlding ûnderhâlde moatte koe en dat koe er op dat stuit net. Salieri skreau lykwols in wat toar tsjûchskrift, dat Schubert tafallich yn hannen krige. Doe wie it dien mei Salieri en syn lessen. De sollisitaasje waard ek neat, wierskynlik omdat er gjin les jaan koe yn it bespyljen fan alle blaasynstruminten.
Rigel 28:
 
Yn 1827 kaam it plak fan kapelmaster oan it Kärtnertorteater frij. Schubert sollisitearre wer, mar troch yntriges mislearre dat op'en nij.
[[Ludwig van Beethoven]] syn oardiel oer Schubert's wurk:' Wier, yn Schubert wennet in godlike fonk', feroare net folle oan Schubert's geastlike tastân op dat stuit. Yn de lietesyklus 'Die Winterreise' dy't yn dy snuorje skreaun is, kin men in beskaat deadsferlangen belústerje.
 
De earmoed dy't Schubert ferneare moast waard hieltyd slimmer. At er sneins op besite by syn âlden wie, bidle er by syn styfmem om wat jild foar iten. Op 26 maart 1828 joech Schubert op eigen risiko in konsert dêr't allinnich wurk fan him spile waard. It wie in grut súkses. Fan de opbringst kocht Schubert in piano, nei't er jierrenlang ien hiere moatten hie, en hy betelle syn skulden der fan ôf.
Rigel 36:
[[Ofbyld:Schubert octet Autograph.jpg|thumb|right|300px|Schubert syn hânskrift fan it ''Oktet yn F-grut'']]
 
== Wurk (karút) ==
=== Wurk foar orkest ===
==== Symfonyen ====
Rigel 173:
 
== Keppelings om utens ==
* [http://www.schubert.nl Nederlandse Schubert Stichting mei wiidweidige biografy]
* [http://www.trovar.com/Deutsch.html Katalogus fan komposysjes troch Franz Schubert]
* [http://www.notesonfranzschubert.com/schubert.htm Notes on Franz Schubert] fan pianist [[Bart Berman]]
 
{{Commonscat|Franz Schubert}}
 
[[Kategory:Komponist|Schubert, Franz]]
 
 
[[an:Franz Schubert]]
Line 193 ⟶ 192:
[[bs:Franz Schubert]]
[[ca:Franz Schubert]]
[[cy:Franz Schubert]]
[[ckb:فرانز شوبێرت]]
[[cs:Franz Schubert]]
[[cy:Franz Schubert]]
[[da:Franz Schubert]]
[[de:Franz Schubert]]
Line 213 ⟶ 212:
[[hu:Franz Schubert]]
[[id:Franz Schubert]]
[[yi:פראנז שובערט]]
[[io:Franz Schubert]]
[[is:Franz Schubert]]
Rigel 230:
[[mt:Franz Schubert]]
[[nds:Franz Schubert]]
[[nl:Franz Schubert]]
[[nn:Franz Schubert]]
[[no:Franz Schubert]]
Line 251 ⟶ 252:
[[vo:Franz Schubert]]
[[war:Franz Schubert]]
[[yi:פראנז שובערט]]
[[zh:弗朗茨·舒伯特]]
[[zh-yue:舒伯特]]