Wrangel (eilân): ferskil tusken ferzjes

[[Ofbyld:RussiaVrangelya.png|250px|thumb|right|''Lokaasje fan Wrangel-eiland yn de Noardlike Iissee'']]

[[Ofbyld:Wrangel-island-sat.jpg|thumb|250px|''Satellytfoto fan Wrangel'']]

Wrangel is likernôch 125 kilometer breed. De [[oerflakte]] is 7.600 kante kilometerkm². itIt eilân bestittbestiet út in súdlike kustflakte fan sa'n 15 km. breed, in sintrale heuvelrêch en in noardlike kustflakte fan 25 km breedte en in sa'n bytsje east-west rinnende hichtrigehichterige, de Tsentralnye-heuvelrrigeheuvelrige, fan 40 kilometer breed en yn de east-west rjochting fan kust oant kust sa'n 145 kilometer lingte. Dizze heuvelrêch einiget oan beide kanten yn (see)klippen. De toppen fan de hichten binne meast krekt oer de 500 meter. De heechste top op it eilân is de berch Sovetskaja (1096 meter boppe [[Normaal Amsterdamsk Peil|NAP]]).

Wrangel is sûnt 1974 in natuerreservaatnatoerreservaat. It hat de grutste populaasjes [[Iisbear|iisbearen]] en [[walrus]]sen fan de wrâld. Op de toendra fynt men [[goes|guozzen]], [[muskusoksmuskusokse]]enn en [[rindier]]en. Yn it sûnt 2003 ûnbewenne doarp Oesjakovskoje is in besikerssintrum wêrdêr't ekskursjes troch de rûge natuernatoer organisearre wurde. Oare eardere doarpen op Wrangel binne [[Zvjozdny]] (bewesten fan Oesjakovskoje) en it kamp [[Perkatkoen]] (yn it binnenlân, by de rivier en berch Pyrkatkoen).

De winters binne der lang en wurde skaaimerke troch fêst froastich waar en noardlike winen. De temperatuer liuwtbliuwt sa, 9 moannen ûnder it nulpunt. Yn febrewaris en maart komme der faak sniestoarmen foar mei faasjes fan mear as 140 km/o. De koarte simmers binne koel, mar wol betreklik waarm trochdat de middernachtsinne de temperatuer boppe nul hâldt. Froast en sniefal komme ek dan wol foar, mar meastal is it eilân simmerssimmerdeis mistich. Yn it binnenlân is it waar wat waarmer en droeger út reden fan topografyske skaaimerken dy't it ûntstean fan [[föhn (wyn)|föhnwinen]] befoarderje. De relative luchtfochtigens is trochsneed 82%.

[[George W. DeLong]], haad fan in ekspedysje yn 1879 dy't nei de [[Noardpoal]] woe, rekke mei syn skip fêst yn it iis en dreaun ôf oant flakby Wrangel. It skip waard fan it iis tesplintere en sonk. Op 12 augustus 1881 lanne in groep fan de ''United States Revenue Cutter Service'' op it eilân dy't it opeaske foar de [[Feriene Steaten]] en it "New Columbia" neamde<ref>Muir, John, 1917, [http://www.yosemite.ca.us/john_muir_writings/the_cruise_of_the_corwin/introduction.html ''The Cruise of the Corwin: Journal of the Arctic Expedition of 1881 in search of De Long and the Jeannette.''] Norman S. Berg, Dunwoody, Georgia. ([[John Muir]]'s description of the 1881 exploration of Wrangel Island.)</ref> In ekspedysje ûnder kommando fan [[Calvin L. Hooper]] socht de ''Jeannette'' en twa fermiste walfiskjagers yn dy kriten. Dêrneist ferkennenferkenden hja de fierdere regio; de natuerûndersikernatoerûndersiker [[John Muir]] wie derby. Hy publisearre letter de earste beskriuwing fan Wrangel-eilân.