Sebald Justinus Brugmans: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
st
Xqbot (oerlis | bydragen)
L Bot - derby: nl:Sebald Justinus Brugmans; tekstwiziging
Rigel 1:
[[Ofbyld:Sebald Justinus Brugmans.jpg|thumb|260px|''Sebald Justinus Brugmans (1763-1819)'' door [[Charles Howard Hodges]]]]
'''Sebald Justinus Brugmans''' ([[Frjentsjer]], [[24 maart]] [[1763]] - [[Leien]], [[22 july]] [[1819]]) wie in Nederlânske [[arts]], [[botanikus]] en [[heechlearaar]] yn mear as ien natuerwittenskippen. Hy wie de soan fan [[Antonius Brugmans]], heechlearaar yn meardere wittenskippen.
 
Brugmans studearre oan de [[Universiteit fan Grins]], dêr't er syn doktoraten yn de [[medisinen]] en [[filosofy]] helle, en ôfstudearre yn de [[frije keunsten]]. Yn 1785 waard er professor yn de [[fysika]] en [[wiskunde]] oan de [[Universiteit fan Frjentsjer]] en yn 1786 folge er [[David van Royen]] (1727-1799) op as professor yn de [[botanika]] oan de [[Universiteit fan Leien]], dêr't er ek direkteur (''praefectus horti'') fan de [[Hortus Botanicus Leiden|Hortus Botanikus]] waard, dy't ûnder syn bewâld ek tige útwreide waard. By de hortus wurke er gear mei hortulanus [[Nicolaas Meerburgh]], syn rjochterhân.
 
Yn 1795 waard Brugmans beneamd as professor yn de genêskunde yn [[Leiden]] nei't er himsels foar de funksje oanbean hie. Dat jier waard er ek haad fan it 'Geneeskundig Bureau der Bataafsche Republiek' fan de nij stichte [[Bataafske Republyk]]. Yn 1811 waard er beneamd as Ynspekteur-Generaal fan de Frânske Keizerlike Sûnenstsjinst en krewearre er foar de medyske fakulteiten en de ferbettering fan de libbensomstannichheden fan de militêren. Troch de klam dy't er lei op hygiëne wist er epidemyske syktes en [[gangreen]] súksesfol te bestriden. Wat dat oanbelanget kin er as foargonger fan [[Ignaz Semmelweis]] sjoen wurde.
Rigel 13:
 
== Bibliografy ==
* ''De Leidse Hortus, een botanische erfenis''; W.K.H. Karstens & H. Kleibrink; Waanders, 1982; ISBN 907007292090-70072-92-0
* Sebald Justinus Brugmans’ strijd tegen de hospitaalversterving; Teun van Heiningen; yn ''Gewina'': 2003; 26 (4): 216-33.
* La carriere de Sebald Justinus Brugmans (1763-1819) dans le Service de sante militaire; T.W. van Heiningen; yn: ''Histoire des Sciences Médicales'', 2004, volume 38; nûmer 3, siden 275-304
* “Lofrede op Sebaldus Justinus Brugmans”; H.C. Van der Boon Mesch; in: ''Werken der Hollandsche Maatschappij van Fraaije Kunsten en Wetenschappen'', diel 7, Leiden, 1825, s.336.
* ''Elenchus plantarum, quae in Horto lugduno-batavo coluntur''; Sebald Justinus Brugmans; Google Books; online ferzje [http://books.google.nl/books?hl=nl&id=8YkCAAAAYAAJ&dq=%22Sebald+Justinus+Brugmans%22&printsec=frontcover&source=web&ots=rfDBdi7J76&sig=YWEfMYSKG4kD0qwddK5c4Wr_QxY#PPP1,M1 hjir]
* Sebald Justinus Brugmans (1763-1819), Overal professor in; Hans de Jonge; Yn: lustrumnûmer 31 ''Mare''; online ferzje [http://www.leidenuniv.nl/mare/arx/lustrum/25.html hjir]
* Prof.Dr. S.J. Brugmans, Parlement & Politiek, online ferzje [http://www.parlement.com/9291000/biof/25888 hjir]
* Levensbericht van Sebald Justinus Brugmans; ''Handelingen van de jaarlijksche vergadering der Maatschappij van Nederlandsche Letterkunde te Leyden''; online ferzje [http://www.dbnl.nl/tekst/_jaa002182001_01/_jaa002182001_01_0001.htm hjir]
* Het vergeten Fenomeen: Sebald J. Brugmans (1763-1819), Verzamelaar tussen koning, keizer en universiteit; Musea en tentoonstellingen; yn: ''Nieuwsbrief Universiteitsgeschiedenis''; online ferzje [http://www.kuleuven.ac.be/archief/studgen/nbr/2001_2/Tentoonstelling.htm hjir]
* Sebald Justinus Brugmans, Museum Boerhaave, online ferzje [http://www.museumboerhaave.nl/collectie/personen/personenmap/brugmans.html hjir]
* [http://www.knaw.nl/cfdata/leden/historisch_ledenlist.cfm?persoon=4326 Side fan Sebald Justinus Brugmans by de Keninklike Nederlandse Akademy fan Wittenskippen]
* [http://www.dbnl.nl/auteurs/auteur.php?id=brug031 Side fan Sebald Justinus Brugmans by de Digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren (DBNL)]
 
[[Kategory:Universiteit fan Frjentsjer|Brugmans, Sebald Justinus]]
Rigel 32:
[[de:Sebald Justinus Brugmans]]
[[en:Sebald Justinus Brugmans]]
[[nl:Sebald Justinus Brugmans]]