Franciscus Gomarus: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
No edit summary
fan nl: en en:
Rigel 1:
{{wurk}}
 
[[Ofbyld:Gomarus.jpg|thumb|right|''Franciscus Gomarus'']]
'''Franciscus Gomarus''' ([[Brugge]], [[30 jannewaris]] [[1563]] - [[Grins (stêd)|Grins]], [[11 jannewaris]] [[1641]]) waard berne as François Gomaer. Hy wie fan [[1594]] oant [[1618]] [[heechlearaar]] yn de [[teology]] oan de [[Universiteit fan Leien]], mar waard letter fral bekend as foaropmanfoaroanman fan de [[kontraremonstranten]].
 
Yn 1586 waard er predikant yn in gemeente fan Nederlânske flechtlingen yn [[Frankfurt am Main]], dêr't er halsoerkop wei moast yn de winter fan 1593-1594. Offisjeel wie dat, omdat er mei in frou 'fan bûten' boaske wie, mar de wiere reden wie dat syn flechtlingegemeente slim bedrige waard fan fanatike [[lutheranisme|lutherske]] predikanten.
 
De rûzje mei syn Leidske kollega [[Jakobus Arminius]] (dy't yn 1608 oan de universteit kaam wie), foaroanman fan de [[remonstranten]], draaide fral om de fragen yn hoefier at der sprake is fan [[predestinaasje]] en oft Gods besluten ôfhinklik binne fan it hâlden en dragen fan de minske - Gomarus leaude fan net, Arminius tocht fan wol. Gomarus stelde dat Gods besluten 'soeverein' binne, d.w.s. dat God syn besluten net ^fhingje lit fan wat de minske docht as lit. Toch vermeed Gomarus [[Determinisme (filosofy)|determinisme]]. Hij handhaafde de menselijke verantwoordelijkheid en het belang van het metterdaad geloven in Christus. Gomaris waaard stipe troch [[Johannes Bogermann]] (1570-1637), dy't letter professer yn de teology yn [[Frjentsjer]] waard.
 
== Libben en wurk ==
It konflikt mei Arminius late ta grutte politike spannings yn de [[Republyk fan de Sân Feriene Nederlannen]]. Prins Maurits keas iepenlik partij foar Gomarus. Ek in mearderheid fan it folk wie it iens mei de lear fan de kontra-remonstranten.
Yn 1586 waard er predikant yn in gemeente fan Nederlânske flechtlingen yn [[Frankfurt am Main]], dêr't er halsoerkophals oer kop wei moast yn de winter fan 1593-1594. Offisjeel wie dat, omdat er mei in frou 'fan bûten' boaske wie, mar de wiere reden wie dat syn flechtlingegemeente slim bedrige waard fan fanatike [[lutheranisme|lutherske]] predikanten.
 
De rûzje mei syn Leidske kollega [[Jakobus Arminius]] (dy't yn 1608 oan de universteit kaam wie), foaroanman fan de [[remonstranten]], draaide fral om de fragen yn hoefier at der sprake is fan [[predestinaasje]] en oft Gods besluten ôfhinklik binne fan it hâlden en dragen fan de minske - Gomarus leaude fan net, Arminius tocht fan wol. Gomarus stelde dat Gods besluten 'soeverein' binne, d.w.s. dat God syn besluten net ^fhingjeôfhingje lit fan wat de minske docht as lit. TochDochs vermeedmijde Gomarus [[Determinisme (filosofy)|determinisme]]. HijHy handhaafdehanthavene de menselijkeferantwurdlikens verantwoordelijkheidfan de minske en hetit belang vanfan hetit metterdaadmei gelovende indied leauw yn ChristusKristus. Gomaris waaardwaard stipe troch [[Johannes BogermannBogerman]] (1570-1637), dy't letter professer yn de teology yn [[Universiteit fan Frjentsjer|Frjentsjer]] waard.
Nei de arrestaasje en eksekúsje fan [[Johan van Oldenbarnevelt]] (dy't him ynset hie foar mear ferdraachsemens foar remonstranten yn tsjerke oer) en de [[Synoade fan Doardt]] waard it pleit definityf yn it foardiel fan de kontra-remonstranten besljochte.
 
It konflikt mei Arminius late tahie grutte politike spannings yn de [[Republyk fan de Sân Feriene Nederlannen]] fan gefolgen. Prins Maurits keas iepenlik partij foar Gomarus. Ek in mearderheid fan it folk wie it iens mei de lear fan de kontra-remonstranten.
Gomarus hie ek in oandiel yn de redaksje fan de Nederlânske oersetting fan it [[Alde Testemint]] yn 1633, en nei syn dea waard in boek fan him publisearre dat fan de ''Lyra Davidis'' hjitte, dêr't er yn besocht de prinsipes fan it Hebrieesk metrum te ferklearjen, and which created some controversy at the time, having been opposed by Louis Cappel. His works were collected and published in one volume folio, in Amsterdam in 1645.
 
Nei de arrestaasje en eksekúsje fan [[Johan van Oldenbarnevelt]] (dy't him ynsetwar set hie foar mear ferdraachsemens foar remonstranten yn tsjerke oer) en de [[Synoade fan Doardt]] waard it pleit definityf yn it foardiel fan de kontra-remonstranten besljochte.
Vanaf 1618 tot aan zijn dood was Gomarus hoogleraar teology en Hebreeuws in Groningen. Hij werd begraven in een graf in het koor van de [[Martinitsjerke (Grins)|Martinitsjerke]], waar ook zijn vrouw rustte. despite his position as a professor of Hebrew, urged that restrictions be placed against the Jews. He was succeeded at Groningen in 1643 by his pupil [[Samuel Maresius]] (1599-1673).
 
Gomarus hie ek in oandiel yn de redaksje fan de Nederlânske [[Steatefertaling|oersetting]] fan it [[Alde TestemintTestamint]] yn 1633, en nei syn dea waard in boek fan him publisearre dat fan de ''Lyra Davidis'' hjitte, dêr't er yn besocht de prinsipes fan it HebrieeskHebrieusk metrum te ferklearjen, anden which createddat somenoch controversyal atwat thestriderij timejoech, havingûnder beenoaren opposed bymei [[Louis Cappel]]. HisGomarus workssyn werewurk collectedwaard andsamle publisheden inyn oneien volumediel [[folio,]] inútbrocht Amsterdamnei insyn dea (Amsterdam, 1645).
 
Fan 1618 ôf oant syn dea wie Gomarus heechlearaar teology en [[Hebrieusk]] yn Grins. Hy waard begroeven yn in grêf yn it koar fan de [[Martinitsjerke (Grins)|Martinitsjerke]], dêr't syn frou ek rêste. Nettsjinsteande syn professoraat Hebrieusk, stie er der op oan dat der beheiningen oan de [[Joaden]] oplein wurde moasten. Hy waard opfolge yn Grins yn 1643 troch syn learling [[Samuel Maresius]] (1599-1673).
 
[[Kategory:Nederlânsk persoan]]