Latinisearring: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Nije Side: '''Latinisearring''' is it yn it Latyn omsette fan in namme. {{wurk}} ==Oanpassing fan de foarm== Men latiniseerde in hoofdzaak de naam van de auteur van een in het Latijn gesch...
 
fan nl:
Rigel 1:
'''Latinisearring''' is it yn it [[Latyn]] omsette fan in [[namme]].
 
{{wurk}}
==Oanpassing fan de foarm==
Men latinisearre meast de namme fan in skriuwer fan in yn it Latyn skreaun boek, doe't dy taal de [[lingua franca]] foar wittenskiplik wurk wie. It lei doe yn'e reden en pas de auteursnamme oan dy taal oan. Dit waard foaral dien yn de [[15e ieu|15e]] en [[16e ieu]], yn de ynternasjonale fermiddens fan binnen humanisten en wittenskippers. It ferlangen om mear yndruk te meitsjen kin in oar motyf kin wêze, mar dan fral yn lettere ieuwen.
 
De latinisearring kin basearre wêze op de oarspronklike foar fan de namme. Dan is it meast de útgong dy't taheakke wurdt wylst ek wurdlûden feroarje kinne. Yn oare gefallen wurdt de namme fan de bertestêd of bertekrite ferlatynske (Arezzo, Nijmegen, Erpe, Canterbury), of gewoan de famyljenamme oerset (Latomus voor Metser). In útsûndering wie bygelyks Linnaeus: dy hjitte al fan [[Carl Nilson Linnaeus]], in humanistyske namme dy't syn heit oannomd hie doe't it yn [[Sweden]] ferplicht waard om in famyljenamme te kiezen.
Men latiniseerde in hoofdzaak de naam van de auteur van een in het Latijn geschreven boek, toen die taal als [[lingua franca]] voor wetenschappelijke werken fungeerde. Het lag toen voor de hand de auteursnaam aan te passen aan die taal. Dit werd vooral de gewoonte in de vijftiende en zestiende eeuwen, binnen de internationale wereld van humanisten en wetenschappers. Een ander motief kan zijn, vooral dan in latere eeuwen, de wens om meer indruk te maken.
 
De latinisering kan gebaseerd zijn op de oorspronkelijke vorm van de naam. Het is dan vooral de uitgang die wordt toegevoegd terwijl ook klinkers kunnen veranderen. In andere gevallen wordt de naam van de geboortestad of -streek verlatijnst (Arezzo, Nijmegen, Erpe, Canterbury), of gewoon de familienaam vertaald (Latomus voor Metser). Een relatieve uitzondering is Linnaeus: die heette al Carl Nilson Linnaeus, humanistische naam die zijn vader had aangenomen toen het in Zweden verplicht werd een familienaam te kiezen.
 
==Bekende latinisearre nammen==
 
*[[:en:Petrus Apianus|Petrus Apianus]] (Peter Apian)
*[[Thomas Aquinas]] (Tommaso d'Aquino)
Line 18 ⟶ 16:
*[[Guillaume Budé|Guilelmus Budaeus]] (Willem Budé)
*[[:de:Joachim Camerarius der Ältere|Joachim Camerarius]] (Joachim Kammermeister)
*[[Carolus Magnus]] (Karel de GroteGrutte)
*[[Renatus Cartesius]] (René Descartes)
*[[Carolus Clusius]] (Charles de l'Écluse)
Line 32 ⟶ 30:
*[[Rembert Dodoens|Rembertus Dodonaeus]] (Rembert Dodoens)
*[[Remigius Driutius]] (Remi Drieux)
*[[Desiderius Erasmus]] (Gerrit GerritszoonGerritssoan)
*[[Thomas Erpenius]] (Thomas van Erpe)
*[[:en:Hieronymus Fabricius|Hieronymus Fabricius]] of [[:en:Hieronymus Fabricius|Fabricus ab Aquapendende]] (Girolamo Fabrizio)
Line 72 ⟶ 70:
*[[Thomas Montanus]] (Thomas Van den Berghe)
*[[:en:Guidobaldo del Monte|Guido Ubaldus]] (Guidobaldo del Monte)
*[[:en:Jean Morin (theologianteolooch)|Joannes Morinus]] (Jean Morin)
*[[Thomas Morus]] (Thomas More)
*[[Petrus Mosellanus]] (Pieter Schade)
Line 93 ⟶ 91:
 
== Oersetting==
Boppe is al sein dat latinisearring in letterlike oersetting wêze kin. Dan is fan foarmbehâld fansels gjin sprake mear.
Zoals hierboven al aangegeven, kan de latinisering de vorm aannemen van een letterlijke vertaling. Dan is van vormbehoud uiteraard geen sprake meer.
*[[Nauta]] is eenin latiniseringlatinisearring, en letterlijkeletterlike vertalingLatynske in het Latijnoersetting, vanfan de naamnamme [[Schipper]]. En [[:la:latomus|Latomus]] vanfan [[Metser]].
*De dichteresdichteresse Margaretha Droogleever Fortuyn-Leenmans publiceerdepublisearre onderûnder de LatijnseLatynske vertalingoersetting vanfan haarhar meisjesnaamfamkesnamme, [[Vasalis|M. Vasalis]].
 
[[Kategory:Taal]]