'''Gilles Quispel''' ([[Rotterdam]], [[30 maaie]] [[1916]] - [[El Gouna]], [[Egypte]], [[2 maart]] [[2006]]) wie in [[Nederlân]]sk [[teolooch]] dy't ynternasjonale bekendheid ferkrige hat as ûndersiker fan de [[âldheid|klassike]] en [[kristendom|kristlike]] [[gnosis]].
== Libben ==
It gesin Quispel ferfarde nei it plakje [[Kinderdijk]] dêr't de heit in [[smidderij]] hie. It die bliken dat Gilles te ûnhandich wie om hjiryn wurkje te gean, dêrom waard hy nei it [[gymnasium]] stjoerd. Hy studearre [[Klassike talen]] en [[teology]] yn [[Universiteit Leiden|Leiden]] en [[Universiteit Grins|Grins]] en [[wittenskiplike promotiepromoasje|promovearre]] inyn [[Universiteit UtrechtUtert|UtrechtUtert]] yn 1943 op in [[proefskrift]] oer [[Tertullianus]]' geskrift tsjin de [[gnostisisme|gnostikus]] [[Marsion]] dy't om [[144|144 n.Kr.]] libbe. Fan 1946 oant 1951 wie hy learaar [[Latyn]] oan it [[Leiden|LeidsLeidsk]] Gymnasium. Dêrnei stapte er oer nei [[universiteit]] dêr't hy yn 1951 op 35-jierrige leeftyd te Utert waard beneamd waard ta [[heechlearaar]] [[tsjerkeskiednis]]. Hy wie tagelyk heechlearaar oan de universiteiten fan [[Katolike Universiteit Leuven|Leuven]], en oan [[Harvard]] yn de [[Feriene Steaten]]. ynn 1976 gie hy mei [[emeritaat]].
HijHy overleedferstoar opûnferwachts bijnadoe't er sawat 90-jarigejier leeftijdâld onverwachtwie aanoan de gevolgengefolgen vanfan eenin [[longontstekinglonchûntstekking]] tijdenstidens eenin verblijfferbliuw inyn Egypte.
== Gnostyk ==
Sintraal yn it wurk fan Quispel stiet de [[gnostyk]], in samling fan yn de [[2e ieu]] út de konfrontaasje tusken [[kristendom]] en [[gnostisisme]] ûntstiene [[religy|religieuze]] bewegingen. Neffens van Guispel wurde dizze útienrinnende bewegingen fan de gnostyk skaaimerke troch it begjinsel fan de frije minsk en soenen bepleite hawwe foar in net-autoritêre en [[dogma|dogmatyske]] belibbing fan it jonge kristendom. OpAl hetop [[Dordrechtit (Nederland)|Dordtse]]Gymnasium gymnasiumhat hader hijkunde dekrigen leer vanfan de [[gnosis|gnostyske lear]] reedstroch lerensyn kennenskoalle door zijn leraarlearaar P. Hendrikx diedy't op de [[AlexandriëAleksanderje|AlexandrijnseAleksandrijnske]] gnosticusgnostikus [[Basilides]] waspromovearre gepromoveerdwie.
Op 10 maaie 1952 kocht Gilles foar in bytsje jild de gnostyske ''[[Jung CodexKodeks]]'' dy't yn dizze tiid in protte weard is. De kodeks omfiemet ûnder oaren it saneamde ''[[Evangeelje fan de Wierheid]]''. Letter soe ek út fierdere ûntdekking fan dizze [[Nag Hammady-geskriften]] it ''[[Evangeelje fan Thomas]]'' bekend wurde. .Yn Indat hetTomasevangeelje Thomasevangeliestien staanalderlei allerleiútspraken uitspraken vanfan [[Jezus Christus (traditioneel-christelijk benaderd)|JezusKristus]]] waarvandêr't Quispel meendefan betinken wie dat zijdy ookek daadwerkelijkwurklik vanfan Jezus afkomstigôfkomstich zoudenwêze kunnenhawwe zijnsoenen. HijHy publiceerdepubliseare ditdat ThomasevangelieTomasevangeelje nanei 1956. InYn 2005 deeddie hijer eenin nieuwenije, ditmaaldiskear volledigefolslein publicatiepubliseare hetpublikaasje lichtit zienljocht metsjen allerleimei toelichtingenalderlei zijnerzijdstaljochtingen fan syn kant.
Nei syn [[emeritaat]] gafjoech hijhy metmei [[Roelof van den Broek]] hetde [[Corpus Hermeticum]] uitút en zelfstandigselsstannich de [[hermeticahermetika|hermetischehermetyske]] [[Asclepius]].
