Nederlânske Herfoarme Tsjerke: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rigel 10:
 
Ferset tsjin dizze ûntjouwings late yn [[1834]] ta it út it amt setten fan [[Hendrik de Cock]], dy't predikant yn [[Ulrum]] wie. De beweging dy't dêr't ûntstie wurdt de [[Ofskieding fan 1834|Ofskieding]] neamd en op meardere plakken yn Nederlân waarden prikanten út it amt set of fêstset. Yn [[1886]] soe mei de [[Doleânsje]] in nije ôfskieding plak hawwe ûnder lieding fan de [[Amsterdam]]ske predikant [[Abraham Kuyper]], dy't ek in [[antirevolúsjonêr]] politikus mei in protte ynfloed, sjoernalist en wittenskipper wie. Ut de gerabringing fan de dolearende tsjerken en de [[Kristlike Gifformearde tsjerke|tsjerken, dy't út de Ofskieding fan die 1834 fuortkaam wienen, ûntstienen yn [[1892]] de [[Grifformearde Tsjerken yn Nederlân]].
 
== Modaliteiten ==
De Nederlandse Hervormde Kerk kenmerkte zich vanouds door een grote onderlinge verdeeldheid.
 
In de jaren 1830 waren de [[Groninger Godgeleerden]] een invloedrijke vernieuwingsgezinde groep binnen de kerk.
 
Uit vrees voor een te grote invloed van deze groep, kwamen op 12 oktober [[1864]] 69 predikanten, 50 ouderlingen en enkele leden te Utrecht bijeen om een vereniging op te richten "tot verschaffing van hulp en leiding aan gemeenten en personen in de Nederlandsche Hervormde Kerk, die om des geloofs wil in nood verkeren". De naam van deze stroming werd de [[Confessionele vereniging]], die - in afgeslankte vorm - nog steeds bestaat binnen de PKN.
In [[1906]] ontstond hieruit de zogenaamde [[Gereformeerde Bond in de Nederlandse Hervormde Kerk]], een behoudende stroming die fel gekant was tegen iedere afsplitsing (de Bond veroordeelde de Doleantie fel) en [[vrijzinnig-protestantisme|vrijzinnig-hervormde]] stromingen.
Veel oprichters en leden waren eerst lid van de [[Confessionele vereniging]].
 
In 1913 besloten de vrijzinnig-hervormden zich aaneen te sluiten in een eigen [[modaliteit (kerkelijk)|modaliteit]], de [[Vereniging van Vrijzinnige Hervormden]]. Onder de naam [[Vereniging van Vrijzinnige Protestanten]] bestaat zij vandaag nog steeds in de PKN. Rond 1920 ontstond tussen de vrijzinnigen en de confessionelen de [[Ethische Vereniging]]. Opgeheven in de jaren 30, werd haar plaats na de [[Tweede Wereldoorlog]] ingenomen door de [[middenorthodoxie]].
 
Sinds de jaren 60 van de twintigste eeuw begon de Nederlandse Hervormde Kerk samen met de [[Gereformeerde Kerken in Nederland|Gereformeerde Kerk]] en de [[Evangelisch-Lutherse Kerk in het Koninkrijk der Nederlanden|Evangelisch-Lutherse Kerk]] een proces tot meer samenwerking: [[Samen op Weg-proces|Samen op Weg]]. Ondanks protesten van behoudende groeperingen (zoals de Gereformeerde Bond en het ultra-orthodoxe [[Gekrookte Riet]]), heeft dit proces geleid tot het besluit om de Nederlandse Hervormde Kerk met ingang van 1 mei 2004 op te laten gaan in de [[Protestantse Kerk in Nederland]]. Hierbij is het overgrote deel van de Gereformeerde Bond meegegaan met de nieuwe kerk (PKN). De resterende hervormden (ong. 55.000 in totaal) hebben zich verenigd in de [[Hersteld Hervormde Kerk]].
 
Op 31 mei 1995 trad een groep hervormde en gereformeerde predikanten naar buiten met een ‘Evangelisch Manifest’, waarin ze uitdrukking gaven aan hun vurige verlangen naar een geestelijke vernieuwing voor de Kerk in Nederland. Vanuit dit initiatief is een nieuwe beweging gegroeid binnen de SoW-kerken (de huidige PKN). De beweging, die zich [[Evangelisch Werkverband binnen de Protestantse Kerk in Nederland|Evangelisch Werkverband]] noemt, groeide snel in omvang en impact. Vooral de landelijke opzet voor de Gemeente Groei Groepen en de uitgaven van de [[Evangelische Liedbundel]] waren hier een uitdrukking van. Tegenwoordig is de stichting uitgegroeid tot een vitale beweging binnen de Protestantse Kerk.
 
== Ferpyldering ==