|
[[Ofbyld:Nyctereutes procyonoides 4 (Piotr Kuczynski).jpg|thumb|right|300px|''marterhûn, ek wol waskbearhûn neamd''Marterhûn]]
De '''marterhûnMarterhûn''' (''Nyctereutes procyonoides''), ek wol '''waskbearhûnWaskbearhûn''' neamd, is in [[rôfdieren]|rôfdier]] út de famylje fan de [[hûneftigenHûndieren]] (Canidae). De facht fan marterhûnen wurdt brûkt yn lúkse klean. Hy komt oarspronklik foar yn [[Aazje|East-Aazje]], mar tsjintwurdich libje ferwyldere eksimplaren ek yn [[Europa (kontinint)|EuropaJeropa]].
== Kenmerken ==
In folwoeksen bist wurdt 50 - 55 sintimeter lang en de sturt is ± 15 sintimeter lang. Marterhûnen hawwe in gieleftich brune grûnkleur. Op de kop binne de bisten swart mei wyt, de poaten binne donker krektas in diel fan de sturt. De marterhûnMarterhûn hat in swart masker om syn eagen. Winterdeis krijt de marterhûnMarterhûn in dikkere facht en in fetlaach, wêrtroch't er der rûnenrûner útsjocht as simmerdeis. Tusken septimber en novimber begjint de ûnderfacht te groeien, yn maaie en juny wurdt hydy ferfongen troch in tinnere simmerfacht.
De marterhûnMarterhûn liket in soad op de net-besibbe waskbear[[Waskbear]], en kin maklik mei dit bist betize wurde. Benammen de kop, mei it opfallende donkere gesichtsmasker, liket tige op in waskbear. De waskbearMarterhûn is lykwols grutter as de waskbearWaskbear, mei in koartere, igaal kleurde sturt en hat koartere earen.
== Fretten en gedrach ==
De marterhûnMarterhûn is in nachtdier, dat dierlik én plantaardich fretten siket. Hy yt [[kjifdieren]], [[amfibyën]], [[hagedissen]], fisken, [[ynsekten]] en [[fûgels]] mar ek fruchten, nuten en woartels. Mar ekhy yt ek ôfeart en ies. Yn de hjerst fret er benammen beien en oare fruchten.
Yn kâlde streken hâldt er grif in winterslipewintersliep. It is de ienige hûneftige dêr't dat gedrach fan bekend is. De marterhûnMarterhûn is yn de winter ynaktyf, mar syn lichemstemperatuer sakket net.
Marterhûnen binne monogaam en libje yn pearen of yn lytse famyljegroepkes mei de jongen fan it foarige nêst. De hoale is meastentiids in ferlitten hoale fan in [[foks]] of in oar bist. Ek makket hy in hoale ûnder beamstammen, yn tichte boskjes of tusken rotsen. SeMarterhûnen binne net territoriaal. Oer it sosjale gedrach yn it wyld is net folle bekend, mar yn finzenskip hat bliken dien dat de bisten bannen mei oare marterhûnen oangean, en mei-elkoar ite, foar de welpen soargje en frjemdlingen oanfalle. Wylde en nuete marterhûnnemarterhûnnen lizze yn finzenskip [[latrine]]s oan, dêr't alle bisten skite en mige.
De peartijd falt yn febrewaris en maart. De jongen wurde nei in draachtiid fan 59 oant 64 dagen yn april en maaie smiten. Der kinne 2 oant 19 welpen smiten wurde, mar meastentiids binne it 5 oant 8.
== Undersoarten ==
Der wurde ornaris trije ûndersoarten ûnderskieden:
* De Sibearyske Marterhûn (''Nyctereutes procyonoides ussuriensis'', Sibearyske marterhûn)
* De Sineeske Marterhûn (''Nyctereutes procyonoides procyonoides'', Sineeske marterhûn)
* De Japanske Marterhûn (''Nyctereutes procyonoides viverrinus'', Japanske marterhûn)
Guon wittenskippers beskôgje de japanskeJapanske marterhûnMarterhûn as in aparte soarte, basearre op ferskillen yn [[gedrach]], [[gromosoam]]en en [[lichemsgewicht]].
[[Kategory:Hûn]]
[[af:Wasbeerhond]]
[[bg:Енотовидно куче]]
| 