Impala (antilope): ferskil tusken ferzjes

De impala is in slanke, middelgrutte antilope mei in lange nekke. De facht is readbrún of gielbrún fan kleur, ljochter op de skouders, de nekke en de kop en it ljochtst op it ûnderste diel fan de skoften. De ûnderside is wyt fan kleur, lykas de kiel, kin, boppelippe, [[wynbrau]]wen en it binnenste fan de earen. De top vanfan de orenearen is zwartswart, evenalskrektas de neusnoas. OokEk looptrint erder een verticalein zwartefertikale streepstreek vanfan de staartsturt overoer hetit achtersteefterste, en eenin streek streepoer overoer de bovenzijdeboppeside vanfan fan de staartsturt.. Op de achterpotenefterpoaten, bovenboppe de [[hielhile]], zitsit eenin pluimplom vanfan lang, zwartswarrt haarhier. ErDerbesteane bestaanek ook zwarteswarte impala's, echter,mar dezedy zijnbinne zeertige zeldzaamseldsum en wordenwurde zeldennet gezienfolle inyn it hetwyld wildsjoen.

EnkelAllinnich hetit mannetjemantsje draagthat [[hoorn (anatomie)|hoorns]]hoarns. DezeDizze hoornshoarns zijnbinne slank, [[lier (muziekinstrument)|liervormig]]lerefoarmich en zwaarswier geringdringe, en kunnenkinne meermear danas negentig90 centimetersm lang wordenwurde. VrouwtjesWyfkes hebbenhawwe geengjin hoornshoarns. ZeSe zijnbinne tevensek kleinerlytser danas de mannetjesmantsjes. De leeftijdleeftiid vanfan de mannelijkemanlike impala kan totoantt op 5 jaarjier nauwkeurigpresys vanfan afstandôfstân aanoan de vormfoarm vanfan zijnsyn hoornshoarns wordenôflêzen afgelezenwurde.

TijdensBy de bronst wordtwurdt de neknekke vanfan hetit mannetjemantsje dikker en zijnsyn vachtfacht donkerder doortroch eenin vettigefetlike afscheidingôfskieding.

De impala hat in [[kop-romplingte]] fan 120 - 160 sintimeter, eenin [[schouderhoogte]]skouderhichte vanfan 75 tot- 85 centimetersintimeter en eenin [[staartlengte]]strurtlingte vanfan 30 tot- 45 centimetersintimeter. VrouwtjesWyfkes wegenwage 40 tot- 60 kilogram, mannetjesmantsjes 45 tot- 80 kilogram.

De impala leeft op openiepen vlaktenflakten en inyn licht bebostebeboske gebiedengebieten, intichtby de nabijheid van waterwetter. ErDer is eenin voorkeurfoarkar voorfoar hetit grensgebiedgrinsgebiet tussentusken graslandgreiden en ''[[AcaciaAkasia]]''bosbosk, metmei voldoendegenôch voedselfretten, drinkplaatsendrinkensplakken, en schuilplaatsenskûlplakken. DeIt soortsoarte leeftlibbet inyn hetit regenseizoenreinseizoen meermear inyn openiepen gebiedgebiet, en inyn hetit drogedroege seizoen meermear inyn bossenbosken. HijHy komt voorfoar vanfan [[Kenia]], [[Uganda]] en [[Rwanda]] zuidwaartssúdwerts totoant de [[TransvaalTransfaal (provincieprovinsje)|TransvaalTransfaal]], [[Botswana]] en OostEast-[[Angola]], metmei enin geïsoleerdeisolelarre populatiepopulaasje inyn ZuidwestSúdwest-Angola en [[NamibiëNamybje]].

HijHy leeftlibbet voornamelijkbenammen vanfan kortkoart [[grassenfamilie|gras]]gers, maarmar zijnsyn voedingfretten kankin ookek uitút [[blad]]erenblêden bestaanbestean, waardoorwêrtroch't dezedizze soortsoarte zichhim onderûnder verschillendeferskillende conditieskondysjes goed handhavenhanthavenje kankin. VooralBenammen inyn hetit drogedroege seizoen vormenfoarmje bladerenblêden vanfan struikenstrewellen en bomenbeammen, naastneist zadensiedden, [[Peul (vrucht)|peulen]]pûlen en kruidenkrûden, eenin belangrijkwichtich onderdeelûnderdiel vanfan hetit [[dieet]]. HijHy moetmoat welwol dagelijksdeisk drinkendrinke. De impala voedtfiedet zichhim voornamelijkbenammen inyn deit [[schemering]]skik=mertsjuster, maarmar ookek vroegbetiid inyn de avondjûn en 's nachts. OverdagOerdei besteedtbesteget hijhy eenin grootgrut gedeeltepart vanfan de dagdei metmei [[herkauwenwjerkôgje]]n en rustenrêste inop eenin schaduwrijkeskaadryk plekplak.

De impala heefthat eenin uitstekendtreflik [[gehoorgehoar]] en [[reukzin]]rooksin, waardoorwêrtroch't hijhy vijandenfijannen al vanfan verfierwaarnimme kan waarnemenkin. HetIt [[zien|zicht]]sicht is echterlykwols net vrijsa slechtged ontwikkeldûntwikkele. BijBy gevaargefaar kunnenkinne zese zeerhiel snelhurd wegvluchtenweiflechte, waarbijwêrby't zese sprongen kunnenmeitsje makenkinne vanfan elfalve meter lang en drietrije meter hoogheech.

De impala leeft inyn kleinelytse [[kudde]]n vanfan minstens 6 dierenbisten, bestaandebesteande uitút éénien of tweetwa [[dominant (dier)|dominante]] mannetjesmantsjes en hunharren [[harem]] vanfan totoant 30 vrouwtjeswyfkes en hunharren jongen. VrouwtjesWyfkes blijvenbliuwe hunhar helehiele levenlibben bijby dezelfdedeselde kudde, mannetjesmantsjes verlatenferlitte de kudde alsas zese volgroeidfolgroeid zijnbinne. GrotereGruttere kudden, bestaandebesteande uitút meer dan vijftig dieren, zijn niet ongewoon, voornamelijk in het droge seizoen, wanneer er minder grasland is. De rest van de mannetjes leeft in vrijgezellengroepen. Dieren houden met elkaar contact doordat ze met klieren in de hiel een geurspoor achterlaten. Een mannetje is meestal minstens vier tot zes jaar oud voordat hij sterk genoeg is om een [[territorium (dieren)|territorium]] en een harem te kunnen onderhouden. Vooral in de [[bronsttijd]] wordt er zwaar gevochten met andere mannetjes. In de bronsttijd paart de haremleider met een aantal vrouwtjes, maar de bewaking van de harem en de paring kosten het mannetje zoveel energie dat hij na een aantal dagen opgeeft en een ander mannetje uit een vrijgezellengroep zijn leidende rol kan overnemen.

At it [[reinseizoen]] begjint, worden alle jongen vrijwel tegelijk geboren. Dit is een vorm van verdediging van de soort tegen de [[leeuw (dier)|leeuwen]] en andere roofdieren: doordat het aanbod zo groot is, kan een groot deel van de jongen de zo gevaarlijke eerste maanden overleven. De helft van alle jongen zal in de eersteearste weken gegrepen worden door een roofdier. Na een [[draagtijd]] van ongeveer tweehonderd dagen werpt het vrouwtje één jong, op een goed verstopte plek. Ze blijft tijdens het grazen in de buurt van haar jong. ZeSe zoektsiket hetit echterlykwols enkelallinnich op om het te laten [[zogen]]. Na enkele dagen volgt het jong zijn moeder, maar zal schuilen bij het minste alarm. Een vrouwtje is na achttien maanden [[geslachtsrijp]]. De impala wordt tot vijftien jaar oud.

Soms wurdt de impala ek wol it "[[fast-food]] fan de wyldernis" neamd. Dizze naam danken ze niet alleen aan de eenvoudigeienfâldige beschikbaarheidbeskikberheid van de soort als slachtoffer, maar ook aan de zwarte streep op de staart samen met de twee zwarte strepen op de billen, die bij een weglopend dier sterk doen denken aan het bekende M-vormige logo fan [[McDonald's]].