Kaligula: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
L Bot - derby: ast:Calígula |
L Bot - derby: el:Γάιος Καλιγούλας; tekstwiziging |
||
Rigel 1:
[[
'''Gaius Julius''' (of '''Iulius''') '''Caesar Augustus Germanicus''', better bekend ûnder syn bynamme '''Kaligula''' ([[Anzio|Antium]], [[31 augustus]] [[12]] - [[Rome (stêd)|Rome]], [[24 jannewaris]] [[41]]) wie in Romeinsk keizer.
Hy wie de tredde keizer fan it ''[[Romeinske Ryk|Imperium Romanum]]''. Yn [[37]] folge hy [[Tiberius]], syn efterneef, op. De koarte tiid dat er regearre stiet bekend as ien fan de meast
== Jeugd ==
Kaligula wie de jongste soan fan [[Germanikus]] en [[Agrippina de Aldere]] en oerpakesizzer fan
De heit fan Kaligula, Germanikus ferstoar yn [[19]] ûnder nuvere omstannichheden. Syn mem dy't Tiberius ferantwurdlik hâlde foar de dea fan har man, waard troch de keizer ferbannen en stoar de hongersdea. Tiberius wie ferfolgens ek ferantwurdlik foar de dea fan de âldere broers fan him, Nero en Drusus. Dat Kaligula sels net troch de keizer fermoarde is hie, benammen te krijen dat er noch jong wie om in gefaar te foarmjen. Wol waard er twongen om yn it paleis te libjen fan syn omke
[[Ofbyld:RIC I 14 (Caligula - Agrippina maior).jpg|thumb|250px|''[[Denarius]]'' mei op de foarside Kaligula en de legende <small>C. CAESAR. AVG. GER. P.M. TR. POT.</small> en op de oare side Agrippina maior en de legende <small>AGRIPPINA. MAT. C. CAES. AVG. GERM.</small> ([[37 f.Kr.]]).]]
== Keizer Gaius ==
De earste moannen fan syn bewâld ferrûn ûnthjittend en wienen in ferromming neffens it terreurbewâld fan Tiberius. Hy wie sels sa goederjousk dat nei njoggen moannen de skatkiste (troch Tiberius oan de nok ta fuld) folslein leech wie. Nei in earnstige sykte begûn hy lykwols him hiel oars te gedragen. Lykas keizer Augustus foar him besocht er alle regearingsmacht nei him ta te loeken dêr´t hy tagelyk de yllúzje by ophâlde dat er de [[Romeinske Republiek|"res publica"]] hanthavene. Nei de sykte gong Kaligula iepentlik it konflikt oan mei de aristokrasy. Mei gefolch dat er oanhâldend te krijen hie mei gearspanningen troch senatoren en hy hieltyd mear geweld brukte dat úteinlik eskalearre soe en dêr´t hy yn in persoanlik isolemint troch rekke. Dêrby kaam dat er net bot suksesfol wie yn syn militêre kampanjes.
Rigel 17:
Kaligula jild as ien fan de meast [[sljochtsinnich|sljochtsinnige]] keizers fan it Romeinske Keizerryk. It stiet fêst dat ûnder syn bewâld in protte wreedheden fernederingen en eksessen plak fûn hawwe. Fan syn dea ôf is hiel negatyf oer him skreaun. Lykwols bestien der amper boarnen út syn eigen tiid. De wandieden dy´t beskreaun wurde, nimme hiel bot ta yn ekssessiviteit nei gelang de tiid mear ferstrykt. Fral troch de Romeinske skiedkundige [[Suetonius]] – dêr´t wy wat de ynformaasje oer Kaligula oanbelanget nochal ôfhinklik fan binne – skriuwd tige negatyf oer him.
Troch skiedkundigen wurde tsjintwurdich net langer alle ferhalen dy´t oer Kaligula skreaun binne foar wier beskôge. My syn sljochtsinnichheid soe it wol wat meifallen en de ferdachtmakkings oer him fan ynsest
== Ein ==
It bewâld dat Kaligula fierde waard him úteinlik fataal. In tal promininte leden fan de [[Praetoriaanse garde]] ([[Cassius Chaerea]] en Sabinus) fielden harren sadanich kwetst troch de keizer dat sy yn [[41]] dat sy mei leden fan de [[Senaat (Rome)|senaat]] Kaligula, de frou fan him [[Milonia Caesonia]] en harren twajierrich
{{boarnen|boarnefernijing=
* {{Aut|Anthony A. Barret}}, ''Caligula: The Corruption of Power'', Routledge, London & New York, 1989.
* {{Aut|[[Fik Meijer]]}}, ''Keizers sterven niet in bed'', Amsterdam, 2001, siden 37-40.
* {{Aut|Aloys Winterling}}, ''Kaligula'', München, 2003.
}}
== Keppeling om utens ==
* [http://www.roman-emperors.org/gaius.htm {{Aut|G.G. Fagan}}, art. Gaius (Caligula) (A.D. 37-41), in ''DIR'' (1997-2004).]
* [http://www.xs4all.nl/~kvenjb/madmonarchs/caligula/caligula_bio.htm {{Aut|J.N.W. Bos}}, Gaius Caligula of Rome, 2005.]
[[Kategory:Romeinske keizer]]
Rigel 49:
[[da:Caligula]]
[[de:Caligula]]
[[el:Γάιος Καλιγούλας]]
[[en:Caligula]]
[[eo:Kaligulo]]
| |||