Feriene Eastyndyske Kompanjy: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
SieBot (oerlis | bydragen)
L Bot - derby: nds-nl:VOK
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
evf
Rigel 4:
De '''Feriene Eastynjeske Kompanjy''', ''FEK'' (''Vereenigde Oostindische Compagnie'', ''VOC'') wie in bedriuw dat yn de [[17e ieu]] en de [[18e ieu]] it Nederlânsk monopoalje op hannel mei [[Eastynje]] hie. It wie opset foar it permanint finansierjen fan Eastynjereizen, yn stee fan it finansierjen fan aparte reizen sa't dat oant dan ta dien waard. Hjirta waarden seis keamers oprjochte, yn fiif plakken en ien provinsje dy't hannel mei Eastynje hienen. Dy keamers brochten kaptaal yn troch de útjefte fan oandielen. Mei dat kaptaal waarden de skippen finansiere, en letter ek alle fêstigings fan it bedriuw yn Eastynje. Mei dy fêstigings waard de FEK ta in multynasjonaal bedriuw, net folle oars as hjoeddeiske multinasjonale bedriuwen.
 
De eartiids yn seefeart en hannel útblinkende Friezen hawwe net in grut oandiel hân yn de VOC (1621-1800). SE hienen oandielen, namen tsjinst op VOC-skippen en emigrearden soms nei Súdeast-Aazje.
== FEK-stêden ==
Doe't yn [[1602]] ynskreaun wurde koe op de oandielen, skreau Fryslân mar foar sa'n F 8000.000 yn en krige ien fan de keamers. DE Friezen wienen hjiroerfergrime. SE kearden har tsjin de Hollânske en Sieuske kapitalisten en de Hollânske hegemony (1603-1665). In eigen Fryske VOC bestie sûnt [[1642]], mar allinnich op papier. Fryske keaplju, dêrby steund troch harren Steaten en [[steedhâlder]] [[Willem Freark]]hawwe omdochs besocht tusken de nei frijheidstribjende kolonistenen de monopolistyske bewâldhawwers fan de VOC in kyl te driuwen. Hollân ferwite de Friezen gebrek oan aksje by de oprjochting. Boppedat krigen se de rie de te keap oanbeane oandielen oer te nimmen.
== FEKVOC-stêden ==
* [[Amsterdam]]
* [[Delft]]
Line 12 ⟶ 14:
* [[Rotterdam]]
 
=== Inkelde FEKVOC-retoerskippen ===
* [[Amsterdam (schip)|Amsterdam]]
* [[Hendrick Cornelisz Schaep|Breskens]]
* [[Batavia (schipskip)|Batavia]]
* [[Concordia (VOC-schipskip)|Concordia]]
* [[Maarten Vries|Castricum]]
* [[De Dry Heuvels]]
* [[De Dry Papegaijtiens]]
* [[Duyfken]]
* [[Eendracht (schipskip uitút 1615)|Eendracht]]
* [[Geldermalsen (schipskip)|Geldermalsen]]
* [[Gouden Buys]]
* [[Meermin (schipskip)|Meermin]]
* [[Nijenburg]]
* [[Prins Willem (schipskip)|Prins Willem]]
* [[Westerbeek (schipskip)|Westerbeek]]
* [[Wimmenum (schipskip)|Wimmenum]]
 
== Keppeling om utens ==
[[Ofbyld:Duyfken replica, Swan River.jpg|thumb|300px|''Replika fan de Duyfken'']]
 
* [http://www.kb.nl/dossiers/voc/voc.html KB.nl: Keninklike Bibleteek, dossier 400 jier FEK]