Doe healwei de [[12e ieu]] yn Fryslân it [[Greve|Greeflik]] gesach begûn ôf te takljen en stadich oan it tiidrek fan de [[Fryske frijheid]] ûnstie kaam de funksje fan grietman opsetten.
Oarspronklik hâlde hyer him foaral dwaande my de rjochtspraak. Oars as foarhinne de [[skout]] en [[asega]] hie hyer beide funkjes yn him, mei dit ferskil dat hyer net troch in ''Hear'' keazen waard mar troch it ''Folk''. Lykwols hie allinnich de eigners of brûkers fan [[pleats]]en fan in beskate omfang stimrjocht. De grytman hie dan ek in soad [[stimhawwende pleats]]en. Yn de rin fan de tiid waard de grytman ornaris keazen út de groep fan [[Haadling]]en, mar fan de [[Saksentiid]] ôf waarden de grytmannen om bar keazen of oanwiisd, troch gearwurking fan de [[steedhâlder]]s en [[Deputearre Steaten]].
De grytman beneamde tadiendetadiene boeren as [[bysitter]]s, diedy't fan gewicht wiene by de rjochtspraak en de grytman assistearden by it bestjoer. Offisjeel wie de beneaming foar ien jier, mar yn de praktyk bytiden tritich jier of oant de dea.
Ek beneamde de grytman yn elts doarp in eigen [[doarpsrjochter]]. Dy rjochte yn ienfâldige saken, bemiddeldebemiddele by skelen en tafersjochthie tafersjoch op de feiligens. Ek liet hyer plakkaten skriuwe dy't yn it doarp wurden oanplakt waarden, faaksfaak op de tsjerkedoar.
