In '''grytman''' (letterlik: hy dy't groetet) is de foarrinner fan de hjoeddeiske plattelâns[[boargemaster]] yn [[Fryslân]].
==Oarsprong==
Doe healwei de [[12e ieu]] yn Fryslân it [[Grevegreve|Greeflikgreeflik]] gesach begûn ôf te takljentakeljen en stadich oan it tiidrek fan de [[Fryske frijheid]] ûnstieûntstie kaam de funksje fan grietmangrytman opsetten.
Oarspronklik hâlde er him foaral dwaande my de rjochtspraak. Oars as foarhinne de [[skout]] en [[asega]] hie er beide funkjesfunksjes yn him, mei dit ferskil dat er net troch in ''Hear'' keazen waard mar troch it ''Folk''. Lykwols hie allinnich de eignerseigeners of brûkers fan [[pleats]]en fan in beskate omfang stimrjocht. De grytman hie dan ek in soad [[stimhawwende pleats]]en. Yn de rin fan de tiid waard de grytman ornaris keazen út de groep fan [[Haadling]]en, mar fan de [[Saksentiid]] ôf waarden de grytmannen om bar keazen of oanwiisd, troch gearwurking fan de [[steedhâlder]]s en [[Deputearre Steaten]].
De grytman beneamde tadiene boeren as [[bysitter]]s, dy't fan gewicht wiene by de rjochtspraak en de grytman assisteardenassistearren by it bestjoer. Offisjeel wie de beneaming foar ien jier, mar yn de praktyk bytiden tritich jier of oant de dea.
Ek beneamde de grytman yn elts doarp in eigen [[doarpsrjochter]]. Dy rjochte yn ienfâldige saken, bemiddele by skelen en hie tafersjoch op de feiligens. Ek liet er plakkaten skriuwe dy't yn it doarp oanplakt waarden, faak op de tsjerkedoar.
