Ipen (skaai): ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
Nije Side: {{wurk}} thumb|Ulmus hollandica '''Ipebeam''', '''Iperenbeam''' of '''Yp''' (''Ulmus'') (Nederlânsk: 'Iep' of 'olm') is in skaai fan ... |
No edit summary |
||
Rigel 1:
{{wurk}}
[[Ofbyld:Ulmus hollandica.jpg|thumb|''Ulmus hollandica'']]
[[Image:Ulmus glabra.jpg|right|thumb|''Rûge yp'', blêd en sied]]
'''Ipebeam''', '''Iperenbeam''' of '''Yp''' (''Ulmus'') (Nederlânsk: 'Iep' of 'olm') is in [[skaai (biology)|skaai]] fan [[leafbeammen]]. De blêden binne fearnervich en hawwe in skerptakkige blêdrâne. Se lykje wol wat op de blêden fan de [[haachbûk]] (''Carpinus betulus''), mar hawwe in mear skeve, ûngelikense blêdfoet. De blommen ferskine earder as de blêden. Het bloemdek is klein, groen en aan de slippen zijn ze onderling vergroeid. Daar boven staan de meeldraden met paarse helmhokken en de stamper. De zaden zijn afgeplat en hebben een brede gevleugelde rand.
De iep is gefoelich foar de [[ypsykte]]. Deze verwelkingsziekte wordt veroorzaakt door de skimmel ''[[Ophiostoma ulmi]]''. De iepziekte wurdt oerbrocht door de [[iepenspintkever]], die de genoemde schimmel bij zich draagt. De schimmel groeit in de houtvaten van iepen, waardoor deze verstopt raken. Hierdoor verwelken de blêden en sterft de boom. Van de begin 20e eeuw nog zeer uitgebreide iepenbestanden in Nederland is tussen 1919 en 2000 zeker njoggentich procent door de iepziekte verdwenen, waardoor het landschap een behoorlijke verandering heeft ondergaan. In the Netherlands, sales of elm cultivars slumped from over 56,000 in 1989 to just 6,800 in 2004,<ref name=Hiemstra>Hiemstra et al., (2005). ''Belang en toekomst van de iep in Nederland''. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Wageningen UR</ref>
Ipen groeie it leafst op frijwat fiedselrike, focht fêsthâldende, kalkige grûn.
| |||
