|
[[Ofbyld:LocatieHeerenveen.png|thumb|right|320px|''lizzing yn de gemeente It Hearrenfean'']]
'''Aldskoat''', pleatslik seitsizze mense koartwei ''Skoat'', is een doarp yn de gemeente [[It Hearrenfean (gemeente)|It Hearrenfean]]. It net troch It Hearrenfean anneksearre gedieltepart fan it doarp hie yn [[2004]] sirka 180 ynwenners.
It doarp leit besuden de plakken [[It Hearrenfean (plak)|It Hearrenfean]] en [[It Oranjewâld]] en efkes beëasten fan [[Nijskoat]] It oanswettende buorskip [[Annebuorren]] falt kadastraal ûnder it doarp.
[[Ofbyld:Oudeschoot 12c.JPG|thumb|right|300px|''De Drie Pilaren'']]
De âlde beneaming foar it plak is ‘’ Scoete’’ of ‘’Scote’’.
RûnOm [[1200]] hinne wurdt dêr in kleaster stifte by in ienfâldige brêge oer de Tsjonger. [[Melchior de Grutte]] wie it lêste haad fan it kleaster.
Nei [[1408]] sprektsprekke mense fan ''Old Schooten'', wat letter Aldskoat wurden is. De namme ferwiist nei ' skoat', in útstekkend stik lân. Fan de [[Midsieuwen]] ôf wie it doarp it sintrum fan [[Skoatterlân]], hoewol’t it gemeentehûs fan Skoatterlân oant de opheffing fan dy gemeente yn it tichtbylizzende It Hearrenfean stie. It ûntstean hat te krijen mei in hege sânrêch yn it lânskip oan de bochtige [[Tsjonger]] dy’t de boel ek wolris ûnder wetter sette.
Oant 1580 stie der ek in hospitaal fan de [[Dútske Oarder]]. De familje [[Schotanus à Steringa]] komt fan Aldskoat. Opfallend detail is dat It Hearrenfean doe noch ''Skoatteruterbuorren'' neamd waard, wat dúdlik oanjout hoe wichtich as Aldskoat doe wie.
Oant ûngefear 1750 waard der ek rjocht sprutsen yn it doarp en setele de [[gritenij]]rie yn Aldskoat.
Fan de bûtenpleatsen grut en lyts [[Feanwyk]] is grut Feanwyk yn [[1901]] ferboud oanttait it steadlikesteatlike gebou fan de Julia Jan Wouters-stifting. Lyts Feanwyk is yn [[2007]] ôfbrutsen. It [[Woutersberchje]] is der noch.
Jan Wouters-stifting. Lyts Feanwyk is yn [[2007]] ôfbrutsen. It [[Woutersberchje]] is der noch.
De kearn fan it âlde doarp wurdt foarme troch it krúspunt fan de noard-súd as (Marktwei en Wolvegeasterwei) en de east-westas. DizzeDy lêste bestiet út de yn it westlik gedielte fan it doarp begjinnende ''Peperstraat'' (dy’’ t by de ynfiering fan strjitnammen yn de jierren50'er ’50jierren fan de [[20e ieu]] by fersin ''Kolfbaan'' neam waaard, in fout dy’t dy’t oanoant no ta altyd noch net wersteld is) en de Skoatterlânskewei (dy’t trochrint oant it doarp [[Donkerbroek]] yn [[Eaststellingwerf]]). Oan de súdkant fan de Peperstrjitte wie in kolfbaan. DizzeDy waard om 1960 hinne beboud mei trije rigen ienfâldige ‘simplexhuzen’.
Benammen fytsfabryk [[Batavus]] en fetsmelterij Smilde hawwe in soad wurkgelegenheid jûn.
Yn de jierren '50'er jierren fan de 20e ieu ûntstie der tusken Aldskoat en Nijskoat in yndustryterrein en yn dyselde tiid waard Rykswei 32 oanlein, dy’t it doarp krekt eastlik fan de Nederlânsk Herfoarme tsjerke trochsnientrochsnie. Hielendal yn de geast fan dy tiid waard de âlde doarpskearn mei yngong fan 1 jannewaris 1965 ynlive by it haadplak It Hearrenfean. De bewenners wienen dêr net gelokkich mei, sa bliek ek noch yn [[1996]] doe’t der in grutte aksje wie om de sitewaasje fan foar [[1965]] te werstellen.
Yn [[2003]] krige It Hearrenfean-Súd, sa’t in anneksearre gedieltepart hjittehiet, dan ek de âlde namme Aldskoat werom.
== Skoattertsjerkje ==
[[Ofbyld:Kerk Oudeschoot 12.JPG|thumb|300px|''[[Skoattertsjerke]]'']]
It Skoattertsjerkje stiet der al sûnt [[1305]], yn [[1610]] is der in nije boud mei in sealdektoersealtektoer. Boppe de doar sit in gevelstien mei de namme [[Menno Coehoorn fan Scheltinga (1701)|Menno Coehoorn fan Scheltinga]]. DitDat wie de grytman dy’t der yn [[1750]] foar soarge dat de rieds- en rjochtsittingen, oant dan yn "De Drie Pilaren" tenei op It Hearrenfean holden waarden.
== Mienskip ==
=== Skoattermerk ===
Op twadde Pinksterdei is de Skoattermerk. Fanâlds waarden der in soad hynders ferhandele. Op dizzedy jiermerk, dy’t al sûnt [[1576]] bestiet, binne ek in soad diskes.
=== Bekende (Ald)Skoatters ===
| 