Bjirken (skaai): ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rigel 22:
! align="center" | ''Betula''
|}
'''Berken''' zijn [[boom (plant)beam|bomenbeammen]] diedy't totta hetit [[geslacht (biologie)|geslacht]]skaai ''Betula'' horenhearre. De bomenbeammen vanvfan dit geslachtskaai komenkomme verspreid voor over het [[noordelijknoardlik halfrondhealrûn]]: zehja zijnbinne uitersttige [[winterhard]]winterhurd. Ze zijn de enige [[boom (plant)|boomsoorten]] die van nature voorkomen op [[GroenlandGrienlân]] en [[IJslandYslân]]. BerkenBjirken zijnbinne [[pioniersplant]]en.
 
Kenmerkend voor berkenbjirken is het in horizontale bandenbannen afbladderenôfblêderjen vanfan de [[bast]] op de [[stam (plant)|stam]]. De nieuwenije bast is somssomtiden witwyt, maarmar kankin afhankelijkek vanread deof soortbrún ookwêze, rooddat ofhinget zoals bijfan de meeste soorten bruinsoart zijnôf.
 
De mannelijke [[bloeiwijzebloeiwize]] van berken heeft gele, hangende [[rupsrûp]]vormigefoarmige [[katjekatsje]]s, die reeds voor de winter aanwezig zijn. De staande vrouwelijke bloeiwijzen onder aan de mannelijke bloeiwijzen zijn met knopschubben omgeven. De vrucht is een klein dubbelgevleugelddûbelwjukkich [[nootjenút]]sje.
 
Berken hebben voor en bij het uitkomen van het blad een zeer sterke sapstroming en kunnen daarom alleen in de herfsthjerst en winter gesnoeid wordenwurde.
 
== Groeiplak ==
Bij voorkeur groeit de berkbjirk in [[sompe]]ige streken, maar hij stelt weinig eisen aan zijn omgeving en komt dus in alle [[eologyekology|milieusmiljeus]] en [[grûsoartgrûnsoart]]en voor. In het hoge noorden of tegen de [[boamgrinsbeamgrins]] kan de berk zich niet meer overeind houden en kruipt dan als een [[struik]] over de grond. Daar is de [[dwergberkdwerchbjirk]] (''Betula nana'') één van de laatste bomen die nog opgewassen is tegen de barre omstandigheden. Ook in de [[toendratûndra]] krimpt ze tot het formaat van een kleinelytse struikstrûk.
 
== Symbioase ==
Bjirken leven yn [[symbiosesymbioaze]] mei boaim[[skimmels]] en moatte daaromdêrom metmei eenin grutte klúte ferplante wurde. Alleen tot drie jaar oude bomen kunnen nog zonder kluit verplant worden. Ién fan dizze skimmels is de [[vliegenzwam]].
 
== Sykten en pleagen ==