Ik haw it mar wat oanpast oan wat wy no witte.
Content deleted Content added
boarne evf en rûnom |
Ik haw it mar wat oanpast oan wat wy no witte. |
||
Rigel 1:
'''Wapenkunde''', of ''heraldyk'' is de wittenskip dy't him dwaande hâlde mei wapenskylden, en alles dat dêr mei te krijen hat.
'''Heraldyk''' is alles wat mei wapenkeunst en wapenkunde te krijen hat. It is ûntstien yn de feodale maatskippij, yn de twadde helt fan de [[12e ieu]] ûntstiet de heraldyk. Yn dy tiid wolle ridders op it slachfjild mei fel kleure wapenskylden harsels oan harren tsjinpartij herkenber makken. Better bekend as "kleur bekenne". Nei 1300 komme heraldike tekens yn segels fan lânskippen en stêden, sûnt 1350 ek yn dy fan eale persoanen brûkt.▼
== Skiednis ==
It begryp heraldyk komt fan ''heraut'' , in [[Midsieuwen|Midsieuske]] hoffunksjonaris dy't foar syn foarst de oankundigingen die fan plechtige foarfallen as toernoaien en feesten. Op it slachfjild wie hy in soarte skiedsrjochter. Troch de fierde wapenskylden koe de heraut oan é ein fan in konflikt de sneuvelen identifisearje. De heraut rôp de winner út en regele de terierdebestelling fan de sneuvelen. De herauten kreëarden in eigen jargon, blazoeneren neamd en produsearren troch harren administraasje prachtig illustrearde wapenboeken. ▼
▲
▲It
It wapenskyld wurdt hjoeddeis net mear droegen foar werkenning op it slachfjild, mar hat syn plak fûn yn dekommersje fan bedriuwslogo's en de nostalgy fan it famyljewapen. It fieren fan in wapen is foar elkenien tastien mar kent wolsyn eigen etikette. ▼
Baanbrekker by de Fryske
Yn de heraldyk wurdt útgien fan de skylddrager: wat foar him rjochts is, is foar de beskôger lofts, en oarsom. De wapenkunde hat twa metalen, goud (giel) en sulver (wyt), en fjouwer kleuren, read, blau, grien en swart. Metalen en kleuren moatte foar in werkenber kontrast ôfwikseljend brûkt wurde, dus noait metaal op metaal of kleur op kleur. ▼
== Fieren fan in wapen ==
▲Baanbrekker by de Fryske heraldyk wie [[Heerke Wenning]] dy't it blêd [[De Friesche Adelaar]] útjoech. Nei 1900 wurdt de belangstelling algemmiener. Inkele yn 1818 ferknoeide gemeentewapens wurde ferbettere, kolleksjes famyljewapens wurde oanlein en ek flaggen krigen omtinken. Wichtich wurk waard dien troch [[A.S. Miedema]], [[Douwe Dirks Osinga]], [[Jelle Cornelis Tjessinga]], [[Alexander Lodewijk Heerma van Voss]]. Organisatoarysk krige dit wurk in offisjele belicheming yn it [[Gynealogysk Wurkferbân]] fan de [[Fryske Akademy]], sûnt [[1956]] bestiet de [[Fryske Rie foar Heraldyk]]
▲It wapenskyld wurdt hjoeddeis net mear droegen foar werkenning op it slachfjild, mar hat syn plak fûn yn
== Beskriuwing ==
▲Yn de
== Literatuer ==
*{{EvF|Heraldiek}}
== Keppeling om utens ==
* [http://www.fa.knaw.nl/wf/fryske-rie-foar-heraldyk/fryske-rie-foar-heraldyk/fryske-rie-foar-heraldyk/view?set_language=fy Thússide fan de Fryske Rie foar Heraldyk].
[[Kategory:Heraldyk]]
[[nl:Heraldyk]]
|