Achterhoeksk: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
mk
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
red
Rigel 1:
[[Ofbyld:Achterhoeks.png|thumb|right|300px|<small>''Yn it donkergriene part wurdt de fariëteit dy’t in protte wei hat fan it TwentskTwintsk sprutsen. It ljochtgriene part is it dialekt mei mear Gelderske ynfloeden.''</small>]]
 
It '''Achterhoeksk''' is in [[Nederlânske streektaal]] dy’t sprutsen wurdt yn de [[Achterhoek]] yn de provinsje [[Gelderlân]]. Dit [[Nedersaksysk|Nedersaksyske]] [[dialekt]] hat in protte ynfloeden út it [[Westfaalsk]] en it [[Hollânsk]].
Rigel 5:
Tusken de ferskillende gebieten yn de Achterhoek bestean lytse ferskillen yn it dialekt. Sa wurdt yn it noarden en it easten fan de Achterhoek in dialekt sprutsen dat sterk op it [[Twintsk]] en it [[Sallânsk]] liket. Wylst it dialekt yn it suden mear wei hat fan it [[East-Feluwsk]]. In offisjele stavering is der net, mar meastal wurdt wol deselde skriuwwize hantearre.
 
== Stavering en spraaklear ==
=== Notiid ===
De notiid yn it Achterhoeksk wurdt oars bûgd as yn it Nederlânsk. It meartal is lyk oan de 2e persoan inkelfâld:
Rigel 29:
It ôfslutend mulwurd krijt in ‘e’ foar it wurd.
 
=== Umlaut ===
In oar skaaimerk fan it Achterhoeksk is de ümlaut by ferlytsingswurden en by it meartal (ûngefear krektlyk as yn it Dútsk):
 
Rigel 38:
*Man: man - menneken - mansleu
 
=== Namfallen ===
Yn sommige gefallen binne de tredde en fjirde namfal te hearren:
* 1e namfal (ûnderwerp) 'De man / de vrouwe steet veur 't huus' (De man/de frou stiet foar it hûs)
* 3e en 4e namfal: 'Den breef is veur d'n man / de vrouwe' (De brief is foar de man / de frou)
 
== Muzyk ==
It Achterhoeksk hat in skiednis wêr't in protte muzyk yn foarkomt. Benammen sûnt de jierren sechtich, mei it opkommen fan de band [[Normaal]], is de muzyk yn it dialekt ferneamd. Fan de jierren njoggentich ôf binne der in protte bands by kaam. Bygelyks [[Jovink en de Voederbietels]], Boh foi toch, de Spitfires en Old ni-js.