De Hegere Boargerskoalle werdwaard ingevoerdynfierd bijby de Wet op it middelber ûnderwiis út [[1863]] vanfan [[Johan Rudolph Thorbecke]]. HetIt doel waswie eenin algemenealgemiene opleidingoplieding voorfoar velerleiferkate beroepenberoppen te bieden en daarmeesa jongeliedenjongelju uitút de gezetenbegoedige burgerijboargerij voorta te bereidenrieden op 'hegere' positiesmaatskiplike in de maatschappijposysjes. ZijSe waswie bestemdornearre voorfoar dat deelpart vanfan de burgerijboargerij dat geengjin wetenschappelijkewittenskiplike opleidingoplieding verlangdewoe, maarmar welwol prijsin steldebrede opalgemiene eenûntjouwing bredeop algemenepriis ontwikkelingstelde, nodignedich voorfoar hetwichtige vervullenfunksjes van belangrijke functies inyn handelhannel en industrieyndustry. DezeDe HBS moast drietrije jaarjier durenduorje en waswie tevensek bedoeld alsas onderbouwûnderbou vanfoar eenin aantaloantal landbouwscholenlânbouskoallen. Op enkeleinkelde plaatsenplakken moast in het land moest een vijfjarigefiifjierrige fariant komenkomme teras voorbereidingtarieding op de te stichtenstiftsjen [[PolytechnischePolytechnyske schoolskoalle]] inyn Delft.
InYn 1864 stichttestifte hetit rijkryk de eersteearste Ryks HBS'en, diverseferskate gemeenten volgdenfolgen dit voorbeeldfoarbyld. De eersteearste Ryks-HBS'en kwamenkamen achtereenvolgens inyn [[Grins (stêd)|Grins]]<ref>[http://www.ruimtevolk.nl/opinion.php?id=183] -- 'Renovatie Rijks-HBS Groningen'</ref>, inyn [[Roermond (stêd)|Roermond]]<ref>[http://www.stedelijkroermond.nl/html/historie.html] -- 'Van Rijks Hoogere Burgerschool naar Stedelijk Lyceum'</ref><ref>[http://www.ppsimons.nl/stamboom/bisschoppelijkcollege.htm] -- P.P. Simons: 'Het bisschoppelijk college van Roermond'</ref> en in [[TilburgTilburch]]<ref>[http://www.geheugenvantilburg.nl/component/option,com_raadplegen/Itemid,10/id,1486/] -- J. de Veer (2009): 'Rijks-HBS Willem II'</ref> (alle in 1864). De Earste Gemeentlike Hegere Boargerskoalle metmei in vijfjarigefiifjierrige kursus kaam yn De Haach yn 1865.
In de praktyk ontstondenwiene twee soorten, namelijkder de driejarigetrije- en de vijfjarigefiifjierrige hbs. OokDer is erek enigein tijdskoft eenin zesjarigeseisjierrige cursuskursus geweestwest metmei eenzelfdeitselde programma as de vijfjarigefiifjierrige. BijBy alleallegear laglei de nadrukklam op het onderwijs in [[wiskunde]], [[eksakte fakken]] en moderne talen. Terwijl de bestaande middelbare scholen, de [[gymnasium|gymnasia]] vooral in de grote steden stonden en door de gemeenten onderhouden werden, stichtte het Rijk in kleinere plaatsen hbs'en, bijvoorbeeld in [[Ter Apel]] en [[Zierikzee]]. Oars as verwacht werd vooral de vijfjarige hbs een succes, de driejarige hbs werd grotendeels verdrongen door de [[mulo]], waar in vier jaar dezelfde stof onderwezen werd. Bovendien gaf het overgangsbewijs naar de vierde klas van de vijfjarige hbs dezelfde rechten als het eindexamen driejarige.
Het onderwijs aan de hbs werd meestal gegeven door academisch gevormde en vaak gepromoveerde leraren. Zij ontbeerden echter lange tijd iedere [[didaktyk|didaktyske]] scholing<ref name=ensie1 />.
