Dante degli Alighieri: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
No edit summary
Xqbot (oerlis | bydragen)
L Bot - derby: sco:Dante Alighieri; tekstwiziging
Rigel 1:
[[Ofbyld:Portrait de Dante.jpg|thumb|right|200px|''Dante Aligiery troch [[Sandro Botticelli|Alessandro Botticelli]]]]
'''Dante''' '''degli Alighieri''' ([[Florâns]], [[29 maaie]] [[1265]] - [[Ravenna (stêd)|Ravenna]], [[13 septimber|13]]/[[14 septimber]] [[1321]]) wie in [[Itaalje|Italjaansk]] [[dichter]] en [[politikus]]. Syn foarneamdste wurk stiet bekend as "La divina commedia" (De godlike komeedzje). It is in lang gedicht yn trije parten oer in reis troch de Hel (Inferno), troch it Faaiefjoer (Purgatorio) nei it Paradys (Paradiso) en wurdt beskôge as in hichtepunt fan de wrâldliteratuer. De Italjaanske [[Euro|2-euromunten]] befetsje in portret fan Dante, tekene troch [[Rafaël Santi|Rafaël]].
 
== Skiednis ==
Rigel 9:
Syn libben lang is Dante fereale bleaun op de net te berikken [[Beatrice Portinari|Beatrice]], in troude frou, dy't hy mar twa kear yn it echt sjoen hat en dy't yn ''La divina commedia'' ek in rol ferfollet. Dantes geskrift ''Vita nuova'' út 1293 is sels folslein oan har wijd en giet oer syn suvere abstrakte leafde foar har. Nettsjinsteande syn leafde foar Beatrice wie Dante heit fan meardere bern, dêr't [[Pietro Aligiery]] de bekendste fan is.
[[Ofbyld:Dante.deathmask.jpg|thumb|right|150px|''Deademasker (yn "Palazzo Vecchio", Florâns)'']]
Nei syn ferbanning swalke Dante troch hiel Itaalje, benammen troch it rike en better ûntwikkele noarden. Itaalje bestie yn dy tiid noch út talrike keninkriken en al gau pleite Dante foar ien Itaalje. Fral de taal wie dêrby in wichtich middel foar ienheid. ''La divina commedia'' is skreaun yn de folkstaal, it [[Toskaansk]] fan rûn [[1307]]. Dy foarleafde foar de folkstaal is de ynset fan syn traktaat ''De vulgari eloquentia'' (Oer de redenrykdom yn de folkstaal). Oere wurken binne ''Monarchia'', oer it keningskip, ''Questio de aqua et terra'', oer de wittenskip, [[Convivio]] (Gastmiel), oer it genot fan de filosofy, en [[Vita Nuova|Vita nuova]], in lofdicht op Beatrice.
In oar weromkommend tema yn syn wurk is de earder neamde striid tusken de Welfen en de Gibbelinen, wat late ta in grut tal politike ferwizings yn syn "Divina commedia''.
 
Dante ferstoar yn [[1321]], noch hieltyd as balling, yn [[Ravenna (stêd)|Ravenna]], dêr't hy begraven leit. Lange tiid hienen de stêden Florâns en Ravenna spul oer syn oerskot, mar Dante bleau yn Ravenna.
 
== Wurken ==
Rigel 125:
[[sc:Dante Alighieri]]
[[scn:Danti Alighieri]]
[[sco:Dante Alighieri]]
[[sh:Dante Alighieri]]
[[simple:Dante Alighieri]]